Driakiew wonna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

przewiertniowate

Rodzaj

driakiew

Gatunek

driakiew wonna

Nazwa systematyczna

Scabiosa canescens Waldst. & Kit.
Descr. Icon. Pl. Hung. 1: 53 (1802)^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Driakiew wonna (Scabiosa canescens Waldst. & Kit.) – gatunek rośliny należący do rodziny przewiertniowatych (Caprifoliacaceae). Dwu- lub wieloletnia. Występuje w Europie Środkowej na obszarze od Francji do Polski oraz od Szwecji na północy do krajów byłej Jugosławii na południu, a także w Azji Mniejszej^[3]. W Polsce rośnie rzadko w zachodniej części kraju, na wschód sięgając po Nieckę Nidziańską i okolice Sandomierza^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna. Z rozgałęziającego się kłącza wyrastają liczne, płonne rozety liściowe i pędy kwiatostanowe. łodygi są prosto lub łukowato wzniesione, na przekroju okrągłe, pokryte krótkimi, białawymi i przylegającymi szczecinkami^[5].
Liście: Wyrastające w dole pędu (w rozetach przyziemnych i u nasady łodygi) są całobrzegie, krótko zaostrzone, a w dole zbiegające w długi ogonek. Liście łodygowe są pojedynczo pierzastosieczne z łatkami równowąskimi lub równowąsko lancetowatymi o poszczególnych odcinkach szerokości od 2 do 4 mm^[5].
Kwiaty: Silnie pachnące, zebrane w spłaszczone główki, wsparte od dołu rozpostartymi przysadkami (krótszymi od kwiatów). Dno kwiatostanu jest nagie. Kwiatostany osiągają 1,5–2,5 cm średnicy. Kwiaty brzeżne wyraźnie większe od środkowych, o koronie niebieskofioletowej, rzadko białawej lub czerwowanej^[5].
Owoce: Pozorne – niełupki zrośnięte na szczycie z kielichem i kieliszkiem. Są podługowane, żebrowane i na żebrach gęsto owłosione. Kielich zachowuje się w postaci 5 szczecinek długości do 3 mm, barwy żółtawej lub żółtawozielonej. Kieliszek tworzy na szczycie owocu rąbek o wysokości do 1,5 mm^[5].
Gatunki podobne: Driakiew gołębia Scabiosa columbaria ma kwiaty bezwonne, szczecinki kielicha czarniawe, dolne liście ząbkowane lub piłkowane. Gatunki z rodzaju świerzbnica Knautia mają dno kwiatostanu owłosione i kielich z 8–16 ośćmi^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Rośnie w murawach kserotermicznych, napiaskowych i na skrajach borów. Preferuje gleby zasobne w węglan wapnia. W fitosocjologii jest gatunkiem charakterystycznym klasy Festuco-Brometea. Kwitnie od czerwca do października. Kwiaty są owadopylne, owoce są rozsiewane przez wiatr^[6].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Scabiosa canescens Waldst. & Kit., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-19] .
↑ Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 502. ISBN 83-915161-1-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e AdamA. Jasiewicz AdamA., Rodzina: Dipsacaceae, Szczeciowate, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XIII, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 21 .
↑ AnnaA. Cwener AnnaA., BarbaraB. Sudnik-Wójcikowska BarbaraB., Rośliny kserotermiczne, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2012, s. 123, ISBN 978-83-7073-982-9 .
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.