Driakiew gołębia

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

przewiertniowate

Rodzaj

driakiew

Gatunek

driakiew gołębia

Nazwa systematyczna

Scabiosa columbaria L.
Sp. Pl.: 99 (1753)^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Driakiew gołębia (Scabiosa columbaria L.) – gatunek rośliny z rodziny przewiertniowatych (Dipsacaceae). Występuje w południowej i środkowej Europie (na północy sięgając po Wielką Brytanię, Szwecję, kraje bałtyckie i środkową Rosję) w południowo-zachodniej Azji (na wschodzie po Turkmenistan) oraz w północno-zachodniej Afryce (Algieria i Maroko) i na obszarach górskich w Afryce równikowej. Jako gatunek introdukowany rośnie we wschodniej części Ameryki Północnej^[3]. W Polsce występuje na północy i zachodzie^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna z korzeniem wrzecionowatym o rozgałęzionej szyi korzeniowej, z której wyrastają płonne rozety liści i pędy kwiatonośne. Łodygi wzniesione, rozgałęzione lub nie. Osiągające zwykle do 60 cm, czasem do 80 cm wysokości. Łodyga jest okrągła na przekroju i naga z wyjątkiem górnej części, gdzie pokrywają ją krótkie, w dół skierowane włoski^[5].
Liście: Najniższe liście łopatkowate, ząbkowane. Liście łodygowe pierzaste, podzielone na wąskie odcinki.
Kwiaty: Bezwonne, zebrane w szczytowe główki kształtu półkulistego do kulistego. Listki okrywy są wąskolancetowate, podobnej długości jak kwiaty, pokryte białawymi szczecinkami. Korony początkowo czerwonawo-liliowe, później fioletowawoniebieskie, rzadko białe. Korony kwiatów wewnątrz koszyczka są słabogrzbieciste i osiągają do 7 mm długości. Korony kwiatów brzeżnych osiągają do 15 mm długości i są silnie grzbieciste – mocno powiększone są trzy dolne łatki^[5].
Owoce: Pozorne – niełupki zrośnięte na szczycie z kielichem i kieliszkiem. Są podługowane, do 4 mm długie, silnie żebrowane i na żebrach gęsto owłosione. Kielich zachowuje się w postaci 5 szczecinek długości do 4 mm, barwy czarniawej. Kieliszek tworzy na szczycie owocu wyraźny rąbek^[5].
Gatunek podobny: Driakiew wonna Scabiosa canescens ma kwiaty wonne, szczecinki kielicha żółtawe lub żółtawozielone i dolne liście całobrzegie^[5].

Biologia i ekologia

Bylina. Występuje w miejscach suchych, na zboczach i wśród skał. Kwitnie od czerwca do września^[5]. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Festuco-Brometea, związku (All.) Koelerion albescentis (regionalnie) i zespołu (Ass.) Trifolio-Anthyllidetum^[6].

Zastosowania

Zdjęcie. Dwa widziane z góry różowofioletowe kwiatostany, w tle zieleń. Na jednym kwiatostanie siedzą dwa owady z gatunku Zygaena minos — Kwiatostany z motylem *Zygaena minos*

Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, na glebach przepuszczalnych o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego^[7]. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią, przez podział wczesną wiosną lub przez sadzonki. Odmiana 'Butterflay Blue' ma kędzierzawe liście i lawendowoniebieskie kwiatostany.

Zagrożenia i ochrona

Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Scabiosa columbaria L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-19] .
↑ Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 502. ISBN 83-915161-1-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e AdamA. Jasiewicz AdamA., Rodzina: Dipsacaceae, Szczeciowate, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XIII, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 20-21 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.