Élections fédérales allemandes de 2017

Précédent 2013 Drapeau de l'Allemagne 2021 Suivant
Élections fédérales allemandes de 2017
709 sièges du Bundestag
(Majorité absolue : 355 sièges)
Type d’élection Élections législatives
Corps électoral et résultats
Population 82 800 000
Inscrits 61 688 485
Votants 46 976 341
76,15 % en augmentation 4,6
CDU – Angela Merkel
CDU/CSU
Voix 15 317 344
32,93 %
en diminution 8,6
Sièges obtenus 246 en diminution 65
SPD – Martin Schulz
Voix 9 539 381
20,51 %
en diminution 5,2
Sièges obtenus 153 en diminution 40
AfD – Alexander Gauland et Alice Weidel
Voix 5 878 115
12,64 %
en augmentation 7,9
Sièges obtenus 94 en augmentation 94
FDP – Christian Lindner
Voix 4 999 449
10,75 %
en augmentation 6
Sièges obtenus 80 en augmentation 80
Linke – Sahra Wagenknecht et Dietmar Bartsch
Voix 4 297 270
9,24 %
en augmentation 0,7
Sièges obtenus 69 en augmentation 5
Grünen – Katrin Göring-Eckardt et Cem Özdemir
Voix 4 158 400
8,94 %
en augmentation 0,5
Sièges obtenus 67 en augmentation 4
Carte des résultats
Carte
19e législature du Bundestag
Diagramme
Chancelière fédérale
Sortant Élu
Angela Merkel
CDU
Angela Merkel
CDU
Direction fédérale des Élections
modifier - modifier le code - voir Wikidata Consultez la documentation du modèle

Les élections fédérales allemandes de 2017 (en allemand : Bundestagswahl 2017) se sont tenues le pour le renouvellement des 598 sièges du Bundestag. À l'issue de ces élections fédérales débute la dix-neuvième législature de la République fédérale d'Allemagne.

Pour la chancelière sortante Angela Merkel, l'enjeu de ces élections était l'obtention d'un quatrième mandat à la tête du gouvernement fédéral. De leur côté, les sociaux-démocrates, menés par Martin Schulz, cherchaient à revenir au pouvoir après douze années passées soit comme partenaire minoritaire au sein d'une grande coalition, de 2005 à 2009 et depuis 2013, soit dans l'opposition, de 2009 à 2013.

La CDU/CSU ainsi que le Parti social-démocrate (SPD) enregistrent leurs pires résultats depuis les élections d'après guerre, tandis que l'Alternative pour l'Allemagne entre pour la première fois au Bundestag et que le Parti libéral-démocrate (FDP) y fait son retour après son élimination au scrutin précédent. Les Verts et Die Linke progressent quant à eux de quelques sièges. À la suite de l'annonce de la décision du SPD de se positionner dans l'opposition, rendant impossible le renouvellement du gouvernement sortant, une coalition entre la CDU/CSU, le FDP et les Verts, dite « coalition Jamaïque », est considérée comme hautement probable. Le FDP se retire néanmoins des négociations le soir du , constatant l'échec de la mise en place d'un projet commun aux trois partis. De nouvelles élections en 2018 sont jugées probables par l'opinion allemande[1]. Cependant, le , le SPD se dit prêt à entamer des discussions sur une coalition avec la CDU/CSU, les discussions devraient commencer le et se terminer le , mais avec un résultat incertain.

Le , les discussions entre les conservateurs et les sociaux-démocrates aboutissent à un contrat de coalition, et le Cabinet Merkel IV entre en fonction le suivant.

Organisation

Système électoral

Article détaillé : Système électoral allemand.
Présentation schématique du système électoral allemand.

Les membres du Bundestag, ou députés, sont élus pour une législature (en allemand : Wahlperiode) de quatre ans au scrutin majoritaire uninominal et proportionnel par compensation.

Conformément à la loi électorale fédérale, le Bundestag se compose de 598 députés, dont 299 élus au scrutin uninominal majoritaire à un tour dans 299 circonscriptions.

Le jour du scrutin, chaque électeur dispose de deux voix :

  • la « première voix » (en allemand : erste Stimme) lui permet de voter pour un candidat de sa circonscription (en allemand : Direktkandidaten im Wahlkreis) ;
  • la « seconde voix » (en allemand : zweite Stimme) lui permet de voter pour une liste de candidats présentée dans le cadre de son État fédéré (en allemand : Landesliste).

À l'issue du dépouillement, l'intégralité des 598 sièges est répartie au scrutin proportionnel de Sainte-Lagüe sur la base des secondes voix entre les partis politiques totalisant plus de 5 % des suffrages exprimés au niveau national ou qui l'ont emporté dans au moins trois circonscriptions.

Une fois la répartition proportionnelle effectuée, les sièges alloués à chaque parti sont pourvus en priorité par les députés fédéraux élus au scrutin majoritaire. Les sièges non pourvus avec les « premières voix » sont ensuite comblés par les candidats présents sur les listes régionales.

Avec un tel mode de scrutin, il est possible pour un parti de remporter plus de sièges au scrutin majoritaire que ce que la répartition proportionnelle lui accorde. Ces mandats, qualifiés de supplémentaires (en allemand : Überhangmandat) sont conservés et des mandats complémentaires (en allemand : Ausgleichsmandat) sont alors attribués aux autres partis afin de rétablir la proportionnalité de la représentation parlementaire. Le nombre total de députés fédéraux se trouve ainsi augmenté.

Convocations des élections

La convocation des élections fédérales est une prérogative propre au président de la République fédérale, qui doit toutefois tenir compte des recommandations du gouvernement fédéral. Comme le prévoit l'article 39 de la Loi fondamentale, ladite convocation doit être rendue publique entre quarante-six et quarante-huit mois après l'ouverture de la législature sortante.

Le , paraît dans la Bundesgesetzblatt le décret de convocation des élections fédérales au suivant, promulgué par le chef de l'État sortant, Joachim Gauck, quelques semaines avant la fin de son mandat, sur la proposition du cabinet de la chancelière Angela Merkel.

Législature

La 19e législature du Bundestag, issue des élections fédérales du , doit durer quatre ans, sauf si celle-ci devait être abrégée par une dissolution qui serait décidée, à certaines conditions, par le président de la République fédérale. C'est après l'ouverture de cette législature que devront débuter les traditionnelles tractations propres à la formation d'un gouvernement fédéral.

Contexte

Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. Votre aide est la bienvenue ! Comment faire ?

Principaux partis

Parti Idéologie Chef de file Résultats en 2013
Union chrétienne-démocrate d'Allemagne
Christlich Demokratische Union Deutschlands
Centre droit
Démocratie chrétienne, libéral-conservatisme
Angela Merkel
chancelière fédérale (CDU)[2]
34,1 % des voix
255 députés
Union chrétienne-sociale en Bavière
Christlich-Soziale Union in Bayern
7,4 % des voix
56 députés
Parti social-démocrate d'Allemagne
Sozialdemokratische Partei Deutschlands
Centre gauche
Social-démocratie, troisième voie, progressisme
Martin Schulz[3] 25,7 % des voix
193 députés
Die Linke (La Gauche) Extrême gauche à gauche
Socialisme démocratique, anticapitalisme, populisme de gauche
Dietmar Bartsch et
Sahra Wagenknecht[4]
8,6 % des voix
64 députés
Alliance 90 / Les Verts
Bündnis 90/Die Grünen
Centre gauche
Écologie politique, progressisme
Katrin Göring-Eckardt et
Cem Özdemir[5]
8,4 % des voix
63 députés
Parti libéral-démocrate
Freie Demokratische Partei
Centre à centre droit
Libéralisme économique, social-libéralisme
Christian Lindner[6] 4,8 % des voix
aucun
Alternative pour l'Allemagne
Alternative für Deutschland
Droite[7] à extrême droite[8]
Populisme, Euroscepticisme, libéralisme économique, national-conservatisme
Alexander Gauland et
Alice Weidel
4,7 % des voix
aucun

Sondages

Intentions de vote depuis octobre 2013 pour les élections fédérales.

Campagne

Alors que la campagne du candidat SPD Martin Schulz avait commencé avec succès, elle s'enraye à mi-parcours, les mauvais sondages s'enchaînant. Son absence médiatique en , pendant la campagne pour l'élection régionale en Westphalie-Rhénanie du Nord se solde par une défaite alors qu'il s'agissait d'un bastion de la gauche, son slogan « La justice sociale » est critiqué (le politologue Oskar Niedermayer notant qu'il s'agit d'un contresens : « Les gens perçoivent différemment leur situation personnelle : ils jugent que cela va bien en Allemagne. Ils ont d'autres préoccupations comme la sécurité ou l'immigration »), tout comme son absence de discours fort sur l'Europe[9].

Dans un contexte diplomatique crispé entre la Turquie et l'Allemagne, portant notamment sur les critiques de Berlin sur l'autoritarisme grandissant du régime turc, le président Recep Tayyip Erdoğan demande aux Turcs d'Allemagne (trois millions de personnes, dont 1,2 million de binationaux) de ne pas voter pour la CDU, le SPD ou les Verts, partis qu'il considère comme « ennemis de la Turquie »[10].

Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. Votre aide est la bienvenue ! Comment faire ?

Résultats

Fédéral

Le groupe CDU/CSU (centre droit) conserve la majorité relative des sièges. Le Parti social-démocrate (SPD), deuxième, connaît son pire résultat depuis la Seconde Guerre mondiale ; son dirigeant Martin Schulz annonce que le SPD siégera sur les bancs de l'opposition, et ne participera pas à une nouvelle « grande coalition ». Le parti Alternative pour l'Allemagne (AfD) fait son entrée au Bundestag, à la troisième place. La formation d'un gouvernement devrait prendre plusieurs semaines. En l'absence du SPD, une coalition jamaïcaine entre la CDU/CSU, le FDP et les Verts est considérée comme hautement probable, malgré de grandes divergences sur l'immigration et l'Union européenne entre ces deux derniers[11].

Résultats des élections fédérales allemandes de 2017[12]
Partis Sièges de circonscription Sièges proportionnels Total
sièges
+/−
Votes % +/- # +/− Votes % +/- # +/−
Union chrétienne-démocrate[n 1] (CDU) 14 030 751 30,25 en diminution 6,96 185 en diminution 6 12 447 656 26,76 en diminution 7,37 15 en diminution 49 200 en diminution 55
Union chrétienne-sociale[n 1] (CSU) 3 255 487 7,02 en diminution 1,10 46 en augmentation 1 2 869 688 6,17 en diminution 1,25 0 en diminution 11 46 en diminution 10
Total Unions chrétiennes (CDU/CSU) 17 286 238 37,27 en diminution 8,06 231 en diminution 5 15 317 344 32,93 en diminution 8,61 15 en diminution 60 246 en diminution 65
Parti social-démocrate (SPD) 11 429 231 24,64 en diminution 4,80 59 en augmentation 1 9 539 381 20,51 en diminution 5,22 94 en diminution 41 153 en diminution 40
Alternative pour l'Allemagne (AfD) 5 317 499 11,46 en augmentation 9,60 3 en augmentation 3 5 878 115 12,64 en augmentation 7,94 91 en augmentation 91 94 en augmentation 94
Parti libéral-démocrate (FDP) 3 249 238 7,00 en augmentation 4,62 0 en stagnation 4 999 449 10,75 en augmentation 5,99 80 en augmentation 80 80 en augmentation 80
Die Linke (Linke) 3 966 637 8,55 en augmentation 0,33 5 en augmentation 1 4 297 270 9,24 en augmentation 0,65 64 en augmentation 4 69 en augmentation 5
Alliance 90 / Les Verts (Grünen) 3 717 922 8,01 en augmentation 0,72 1 en stagnation 4 158 400 8,94 en augmentation 0,50 66 en augmentation 4 67 en augmentation 4
Électeurs libres (FW) 589 056 1,27 en augmentation 0,28 0 en stagnation 463 292 1,00 en augmentation 0,03 0 en stagnation 0 en stagnation
Die PARTEI 245 659 0,53 en augmentation 0,44 0 en stagnation 454 349 0,98 en augmentation 0,80 0 en stagnation 0 en stagnation
Autres 487 246 1,05 - 0 en stagnation 1 407 892 3,03 - 0 en stagnation 0 en stagnation
Indépendants 100 889 0,22 - 0 en stagnation - - - 0 en stagnation 0 en stagnation
Votes valides 46 389 615 98,75 46 515 492 99,02
Votes blancs et nuls 586 726 1,25 460 849 0,98
Total 46 976 341 100 - 299 - 46 976 341 100 - 410 en augmentation 78 709 en augmentation 78
Abstention 14 712 144 23,85 14 712 144 23,85
Inscrits / participation 61 688 485 76,15 61 688 485 76,15

Résultats par Länder

Résumé

Résultats par Länder
Partis BW BS Bavière Berlin Bran. Brême Hambourg Hesse
% +/- % +/- % +/- % +/- % +/- % +/- % +/- % +/-
CDU/CSU 34,4 en diminution 11,3 34,9 en diminution 6,1 38,8 en diminution 10,5 22,7 en diminution 5,7 26,7 en diminution 8,1 25,1 en diminution 4,2 27,2 en diminution 4,9 30,9 en diminution 8,3
SPD 16,4 en diminution 4,2 27,4 en diminution 5,6 15,3 en diminution 4,7 17,9 en diminution 6,7 17,6 en diminution 5,6 26,8 en diminution 8,8 23,5 en diminution 8,9 23,5 en diminution 5,3
AfD 12,2 en augmentation 6,9 9,1 en augmentation 5,4 12,4 en augmentation 8,1 12,0 en augmentation 7,1 20,2 en augmentation 14,2 10,0 en augmentation 6,3 7,8 en augmentation 3,7 11,9 en augmentation 6,3
FDP 12,7 en augmentation 6,5 9,3 en augmentation 5,1 10,2 en augmentation 5,1 8,9 en augmentation 5,4 7,1 en augmentation 4,5 9,3 en augmentation 5,9 10,8 en augmentation 6,0 11,5 en augmentation 6,0
Linke 6,4 en augmentation 1,5 7,0 en augmentation 1,9 6,1 en augmentation 2,3 18,8 en augmentation 0,3 17,2 en diminution 5,3 13,4 en augmentation 3,3 12,2 en augmentation 3,4 8,1 en augmentation 2,1
Grünen 13,5 en augmentation 2,4 8,7 en diminution 0,1 9,8 en augmentation 1,4 12,6 en augmentation 0,2 5,0 en augmentation 0,3 11,1 en diminution 1,1 13,9 en augmentation 1,3 9,7 en diminution 0,3
Partis MPO RNW RP Sarre Saxe SA SH Thuringe
% +/- % +/- % +/- % +/- % +/- % +/- % +/- % +/-
CDU/CSU 33,1 en diminution 9,4 32,6 en diminution 7,1 35,9 en diminution 7,4 32,4 en diminution 5,4 26,9 en diminution 15,8 30,3 en diminution 10,9 34,0 en diminution 5,2 28,8 en diminution 10,0
SPD 15,1 en diminution 2,7 26,0 en diminution 5,9 24,1 en diminution 3,3 27,1 en diminution 3,9 10,5 en diminution 4,1 15,2 en diminution 3,0 23,3 en diminution 8,3 13,2 en diminution 2,9
AfD 18,6 en augmentation 13,0 9,4 en augmentation 5,5 11,2 en augmentation 6,4 10,1 en augmentation 4,9 27,0 en augmentation 20,3 19,6 en augmentation 15,4 8,2 en augmentation 3,6 22,7 en augmentation 16,5
FDP 6,2 en augmentation 4,1 13,1 en augmentation 7,9 10,4 en augmentation 4,8 7,6 en augmentation 3,8 8,2 en augmentation 5,2 7,8 en augmentation 5,1 12,6 en augmentation 7,0 7,8 en augmentation 5,2
Linke 17,8 en diminution 3,7 7,5 en augmentation 1,3 6,8 en augmentation 1,4 12,9 en augmentation 2,9 16,1 en diminution 3,9 17,7 en diminution 6,2 7,3 en augmentation 2,1 16,9 en diminution 6,6
Grünen 4,3 en diminution 0,1 7,6 en diminution 0,4 7,6 en diminution 0,1 6,0 en augmentation 0,3 4,6 en diminution 0,3 3,7 en diminution 0,3 12,0 en augmentation 2,6 4,1 en diminution 0,8

Détaillé

Bade-Wurtemberg
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 2 061 687 34,46 en diminution 11,21 38 en stagnation 0 38 en diminution 5
SPD 982 370 16,42 en diminution 4,15 0 en stagnation 16 16 en diminution 4
Grünen 807 205 13,49 en augmentation 2,44 0 en stagnation 13 13 en augmentation 3
FDP 762 008 12,74 en augmentation 6,57 0 en stagnation 12 12 en augmentation 12
AfD 730 499 12,21 en augmentation 6,96 0 en stagnation 11 11 en augmentation 11
Linke 380 727 6,36 en augmentation 1,53 0 en stagnation 6 6 en augmentation 1
Autres 268 472 4,49 - 0 - 0 0 -
Votes valides 5 983 231 98,83
Votes invalides 70 712 1,17
Total 6 053 943 100 - 38 en stagnation 58 96 en augmentation 18
Abstentions 1 678 654 21,71
Inscrits/Part. 7 732 597 78,29
 
Basse-Saxe
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 1 623 481 34,94 en diminution 6,13 16 en diminution 1 5 21 en diminution 10
SPD 1 275 172 27,44 en diminution 5,63 14 en augmentation 1 6 20 en diminution 5
FDP 431 405 9,28 en augmentation 5,10 0 en stagnation 7 7 en augmentation 7
AfD 422 362 9,09 en augmentation 5,36 0 en stagnation 7 7 en augmentation 7
Grünen 404 825 8,71 en diminution 0,11 0 en stagnation 6 6 en stagnation
Linke 322 979 6,95 en augmentation 1,91 0 en stagnation 5 5 en augmentation 1
Autres 166 752 3,59 - 0 - 0 0 -
Votes valides 4 646 976 99,25
Votes invalides 34 895 0,75
Total 4 681 871 100 - 30 en stagnation 36 66 en stagnation
Abstentions 1 442 711 23,56
Inscrits/Part. 6 124 582 76,44
 

Bavière
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CSU 2 869 688 38,82 en diminution 10,47 46 en augmentation 1 0 46 en diminution 10
SPD 1 130 931 15,30 en diminution 4,67 0 en stagnation 18 18 en diminution 4
AfD 916 300 12,39 en augmentation 8,08 0 en stagnation 14 14 en augmentation 14
FDP 751 248 10,16 en augmentation 5,08 0 en stagnation 12 12 en augmentation 12
Grünen 722 116 9,77 en augmentation 1,37 0 en stagnation 11 11 en augmentation 2
Linke 450 803 6,10 en augmentation 2,32 0 en stagnation 7 7 en augmentation 3
Autres 552 124 7,47 - 0 - 0 0 -
Votes valides 7 393 210 99,36
Votes invalides 47 796 0,64
Total 7 441 006 100 - 46 en augmentation 1 62 108 en augmentation 17
Abstentions 2 081 365 21,86
Inscrits/Part. 9 522 371 78,14
 
Berlin
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 424 321 22,70 en diminution 5,75 4 en diminution 1 2 6 en diminution 3
Linke 351 170 18,79 en augmentation 0,3 4 en stagnation 2 6 en stagnation
SPD 334 253 17,88 en diminution 6,7 3 en augmentation 1 2 5 en diminution 3
Grünen 234 947 12,57 en augmentation 0,22 1 en stagnation 3 4 en stagnation
AfD 225 170 12,05 en augmentation 7,12 0 en stagnation 4 4 en augmentation 4
FDP 167 046 8,94 en augmentation 5,38 0 en stagnation 3 3 en augmentation 3
Autres 132 135 7,07 - 0 - 0 0 -
Votes valides 1 869 042 98,78
Votes invalides 23 092 1,22
Total 1 892 134 100 - 12 en stagnation 16 28 en augmentation 1
Abstentions 610 936 24,41
Inscrits/Part. 2 503 070 75,59
 

Brandebourg
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 397 839 26,69 en diminution 8,07 9 en stagnation 0 9 en stagnation
AfD 301 103 20,20 en augmentation 14,22 0 en stagnation 5 5 en augmentation 5
SPD 261 822 17,56 en diminution 5,57 1 en stagnation 3 4 en diminution 1
Linke 255 721 17,15 en diminution 5,27 0 en stagnation 4 4 en diminution 1
FDP 105 485 7,08 en augmentation 4,54 0 en stagnation 2 2 en augmentation 2
Grünen 74 971 5,03 en augmentation 0,34 0 en stagnation 1 1 en stagnation
Autres 93 890 6,30 - 0 - 0 0 -
Votes valides 1 490 831 98,59
Votes invalides 21 314 1,41
Total 1 512 145 100 - 10 en stagnation 15 25 en augmentation 5
Abstentions 539 414 26,29
Inscrits/Part. 2 051 559 73,71
 
Brême
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
SPD 88 944 26,76 en diminution 8,82 2 en stagnation 0 2 en stagnation
CDU 83 409 25,10 en diminution 4,18 0 en stagnation 1 1 en diminution 1
Linke 44 629 13,43 en augmentation 3,33 0 en stagnation 1 1 en stagnation
Grünen 36 733 11,05 en diminution 1,10 0 en stagnation 1 1 en stagnation
AfD 33 244 10,00 en augmentation 6,26 0 en stagnation 1 1 en augmentation 1
FDP 31 056 9,35 en augmentation 5,95 0 en stagnation 0 0 en stagnation
Autres 14 308 4,31 - 0 - 0 0 -
Votes valides 332 323 98,93
Votes invalides 3 596 1,07
Total 335 919 100 - 2 en stagnation 4 6 en stagnation
Abstentions 138 232 29,15
Inscrits/Part. 474 151 70,85
 

Hambourg
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 266 312 27,23 en diminution 4,87 1 en stagnation 3 4 en diminution 1
SPD 229 862 23,50 en diminution 8,93 5 en stagnation 0 5 en stagnation
Grünen 136 371 13,94 en augmentation 1,27 0 en stagnation 2 2 en stagnation
Linke 119 076 12,17 en augmentation 3,38 0 en stagnation 2 2 en augmentation 1
FDP 105 610 10,80 en augmentation 5,99 0 en stagnation 2 2 en augmentation 2
AfD 76 511 7,82 en augmentation 3,65 0 en stagnation 1 1 en augmentation 1
Autres 44 376 4,54 - 0 - 0 0 -
Votes valides 978 118 99,31
Votes invalides 6 808 0,69
Total 984 926 100 - 6 en stagnation 10 16 en augmentation 3
Abstentions 311 730 24,04
Inscrits/Part. 1 296 656 75,96
 
Hesse
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 1 033 200 30,85 en diminution 8,32 17 en stagnation 0 17 en diminution 4
SPD 788 427 23,54 en diminution 5,27 5 en stagnation 7 12 en diminution 4
AfD 398 712 11,91 en augmentation 6,31 0 en stagnation 6 6 en augmentation 6
FDP 386 742 11,55 en augmentation 5,99 0 en stagnation 6 6 en augmentation 6
Grünen 323 736 9,67 en diminution 0,28 0 en stagnation 5 5 en stagnation
Linke 271 158 8,10 en augmentation 2,11 0 en stagnation 4 4 en augmentation 1
Autres 146 925 4,39 - 0 - 0 0 -
Votes valides 3 348 900 98,63
Votes invalides 46 541 1,37
Total 3 395 441 100 - 22 en stagnation 28 50 en augmentation 5
Abstentions 1 013 545 22,99
Inscrits/Part. 4 408 986 77,01
 

Mecklembourg-Poméranie-Occidentale
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 307 263 33,13 en diminution 9,40 6 en stagnation 0 6 en stagnation
AfD 172 409 18,59 en augmentation 12,96 0 en stagnation 3 3 en augmentation 3
Linke 165 368 17,82 en diminution 3,72 0 en stagnation 3 3 en stagnation
SPD 139 689 15,06 en diminution 2,74 0 en stagnation 2 2 en diminution 1
FDP 57 895 6,24 en augmentation 4,05 0 en stagnation 1 1 en augmentation 1
Grünen 39 514 4,26 en diminution 0,09 0 en stagnation 1 1 en stagnation
Autres 45 372 4,89 - 0 - 0 0 -
Votes valides 927 510 98,82
Votes invalides 11 077 1,18
Total 938 587 100 - 6 en stagnation 10 16 en augmentation 3
Abstentions 386 027 29,14
Inscrits/Part. 1 324 614 70,86
 
Rhénanie-du-Nord-Westphalie
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 3 214 013 32,62 en diminution 7,14 38 en augmentation 1 4 42 en diminution 21
SPD 2 557 876 25,96 en diminution 5,92 26 en diminution 1 15 41 en diminution 11
FDP 1 293 052 13,12 en augmentation 7,88 0 en stagnation 20 20 en augmentation 20
AfD 928 425 9,42 en augmentation 5,50 0 en stagnation 15 15 en augmentation 15
Grünen 744 970 7,56 en diminution 0,45 0 en stagnation 12 12 en diminution 1
Linke 736 904 7,48 en augmentation 1,34 0 en stagnation 12 12 en augmentation 2
Autres 378 137 3,84 - 0 - 0 0 -
Votes valides 9 853 377 99,14
Votes invalides 85 084 0,86
Total 9 938 461 100 - 64 en stagnation 78 142 en augmentation 4
Abstentions 3 236 116 24,56
Inscrits/Part. 13 174 577 75,44
 

Rhénanie-Palatinat
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 848 003 35,89 en diminution 7,4 14 en stagnation 0 14 en diminution 2
SPD 570 518 24,15 en diminution 3,35 1 en stagnation 8 9 en diminution 1
AfD 265 688 11,25 en augmentation 6,44 0 en stagnation 4 4 en augmentation 4
FDP 245 235 10,38 en augmentation 4,84 0 en stagnation 4 4 en augmentation 4
Grünen 179 233 7,59 en diminution 0,05 0 en stagnation 3 3 en stagnation
Linke 160 912 6,81 en augmentation 1,38 0 en stagnation 3 3 en augmentation 1
Autres 92 917 3,93 - 0 - 0 0 -
Votes valides 2 362 506 98,76
Votes invalides 29 587 1,24
Total 2 392 093 100 - 15 en stagnation 22 37 en augmentation 6
Abstentions 688 498 22,35
Inscrits/Part. 3 080 591 77,65
 
Sarre
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 189 573 32,39 en diminution 5,36 3 en diminution 1 0 3 en diminution 1
SPD 158 895 27,15 en diminution 3,89 1 en augmentation 1 2 3 en stagnation
Linke 75 448 12,89 en augmentation 2,93 0 en stagnation 1 1 en stagnation
AfD 58 920 10,07 en augmentation 4,86 0 en stagnation 1 1 en augmentation 1
FDP 44 477 7,60 en augmentation 3,78 0 en stagnation 1 1 en augmentation 1
Grünen 35 117 6,00 en augmentation 0,31 0 en stagnation 1 1 en stagnation
Autres 22 828 3,90 - 0 - 0 0 -
Votes valides 585 258 98,29
Votes invalides 10 153 1,71
Total 595 411 100 - 4 en stagnation 6 10 en augmentation 1
Abstentions 181 853 23,40
Inscrits/Part. 777 264 76,60
 

Saxe
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
AfD 669 940 27,02 en augmentation 20,26 3 en augmentation 3 8 11 en augmentation 11
CDU 665 751 26,85 en diminution 15,79 12 en diminution 4 0 12 en diminution 5
Linke 398 627 16,08 en diminution 3,94 1 en augmentation 1 5 6 en diminution 2
SPD 261 105 10,53 en diminution 4,08 0 en stagnation 4 4 en diminution 2
FDP 203 662 8,21 en augmentation 5,16 0 en stagnation 3 3 en augmentation 3
Grünen 113 608 4,58 en diminution 0,30 0 en stagnation 2 2 en stagnation
Autres 166 711 6,72 - 0 - 0 0 -
Votes valides 2 479 404 98,79
Votes invalides 30 280 1,21
Total 2 509 684 100 - 16 en stagnation 22 38 en augmentation 5
Abstentions 819 866 24,62
Inscrits/Part. 3 329 550 75,38
 
Saxe-Anhalt
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 377 411 30,31 en diminution 11,90 9 en stagnation 0 9 en stagnation
AfD 244 401 19,63 en augmentation 15,42 0 en stagnation 4 4 en augmentation 4
Linke 220 858 17,74 en diminution 6,21 0 en stagnation 4 4 en diminution 1
SPD 188 980 15,18 en diminution 3,04 0 en stagnation 3 3 en diminution 1
FDP 96 555 7,76 en augmentation 5,13 0 en stagnation 2 2 en augmentation 2
Grünen 46 243 3,71 en diminution 0,27 0 en stagnation 1 1 en stagnation
Autres 70 532 5,67 - 0 - 0 0 -
Votes valides 1 244 980 98,54
Votes invalides 18 494 1,46
Total 1 263 474 100 - 9 en stagnation 14 23 en augmentation 4
Abstentions 591 417 31,88
Inscrits/Part. 1 854 891 68,12
 

Schleswig-Holstein
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 583 135 33,99 en diminution 5,24 10 en augmentation 1 0 10 en diminution 1
SPD 399 505 23,29 en diminution 8,25 1 en diminution 1 5 6 en diminution 3
FDP 216 844 12,64 en augmentation 7,01 0 en stagnation 3 3 en augmentation 3
Grünen 205 471 11,98 en augmentation 2,58 0 en stagnation 3 3 en stagnation
AfD 140 362 8,18 en augmentation 3,61 0 en stagnation 2 2 en augmentation 2
Linke 124 678 7,27 en augmentation 2,10 0 en stagnation 2 2 en augmentation 1
Autres 45 646 2,66 - 0 - 0 0 -
Votes valides 1 715 641 99,22
Votes invalides 13 553 0,78
Total 1 729 194 100 - 11 en stagnation 15 26 en augmentation 2
Abstentions 536 818 23,69
Inscrits/Part. 2 266 012 76,31
 
Thuringe
Résultats
Partis Votes % +/− C +/− L Total +/-
CDU 372 258 28,76 en diminution 9,99 8 en diminution 1 0 8 en diminution 1
AfD 294 069 22,72 en augmentation 16,55 0 en stagnation 5 5 en augmentation 5
Linke 218 212 16,86 en diminution 6,57 0 en stagnation 3 3 en diminution 2
SPD 171 032 13,21 en diminution 2,92 0 en stagnation 3 3 en stagnation
FDP 101 129 7,81 en augmentation 5,20 0 en stagnation 2 2 en augmentation 2
Grünen 53 340 4,12 en diminution 0,79 0 en stagnation 1 1 en stagnation
Autres 84 408 6,52 - 0 - 0 0 -
Votes valides 1 294 448 98,66
Votes invalides 17 604 1,34
Total 1 312 052 100 - 8 en diminution 1 14 22 en augmentation 4
Abstentions 454 962 25,75
Inscrits/Part. 1 767 014 74,25
 

Partis par circonscription

Les graphiques représentent une carte du second vote par circonscription. Les teintes les plus sombres correspondent à un vote plus élevé.

  • CDU/CSU
    CDU/CSU
  • SPD
    SPD
  • AfD
    AfD
  • FDP
    FDP
  • Die Linke
    Die Linke
  • Grüne
    Grüne

Différences régionales

Länder Union SPD AfD FDP Linke Grünen Autres
Anciens Länder (ex-RFA) 34,1 % 21,9 % 10,7 % 11,4 % 7,4 % 9,8 % 4,7 %
Nouveaux Länder (ex-RDA) 27,6 % 13,9 % 21,9 % 7,5 % 17,8 % 5,0 % 6,3 %
Allemagne 32,9 % 20,5 % 12,6 % 10,7 % 9,2 % 8,9 % 5,0 %

Analyse sociologique

Sondage Forschungsgruppe Wahlen[13]
Catégorie Union SPD AfD FDP Linke Grünen
Sexe
Hommes 29 % 21 % 16 % 12 % 9 % 8 %
Femmes 37 % 20 % 9 % 9 % 9 % 11 %
Âge
Moins de 30 ans 25 % 19 % 11 % 13 % 11 % 11 %
30-44 ans 30 % 16 % 15 % 11 % 9 % 10 %
45-59 ans 31 % 20 % 14 % 10 % 9 % 11 %
Plus de 60 ans 41 % 24 % 9 % 10 % 9 % 5 %
Statut
Ouvrier 29 % 23 % 18 % 8 % 10 % 5 %
Employé 33 % 21 % 11 % 11 % 9 % 10 %
Fonctionnaire 35 % 21 % 9 % 12 % 6 % 12 %
Indépendant 34 % 12 % 12 % 18 % 9 % 12 %
Études
Hauptschulabschluss 37 % 28 % 14 % 7 % 6 % 4 %
Mittlere Reife 34 % 19 % 17 % 10 % 9 % 6 %
Abitur (baccalauréat) 31 % 18 % 10 % 13 % 11 % 11 %
Hochschulabschluss (supérieur) 30 % 16 % 7 % 15 % 11 % 17 %

Notes et références

Notes

  1. a et b La CSU se présente uniquement en Bavière. La CDU se présente dans le reste de l'Allemagne. Les deux partis forment un groupe commun au Bundestag.

Références

  1. « Allemagne : Merkel « déplore » l’échec des négociations pour former un gouvernement », Le Monde.fr,‎ (ISSN 1950-6244, lire en ligne, consulté le ).
  2. (de) « Seehofer: Merkel wird gemeinsame Kanzlerkandidatin der Union », sur Süddeutsche.de, (consulté le ).
  3. (de) « Sonderparteitag: Schulz mit 100 Prozent zum SPD-Parteichef gewählt », sur Spiegel, (consulté le ).
  4. (de) « Bundestagswahl 2017: Wagenknecht und Bartsch sind Spitzenduo der Linken », sur Spiegel, (consulté le ).
  5. (de) « Katrin Göring-Eckardt und Cem Özdemir bilden Spitzenduo der Grünen », sur www.abendblatt.de, (consulté le ).
  6. (de) « FDP setzt für Wahljahr 2017 auf Christian Lindner », swp.de,‎ (lire en ligne [archive du ], consulté le ).
  7. (en) Martin Walker, « Spring in Europe », sur upi.com, .
  8. Henri Ménudier, « Poussée électorale de l’AfD », Allemagne d'aujourd'hui, no 218,‎ , p. 17–26 (ISSN 0002-5712, lire en ligne, consulté le ).
  9. Nicolas Barotte, « Martin Schulz joue sa survie à la tête des sociaux-démocrates », Le Figaro, , page 6.
  10. Isabelle Lasserre, « Ankara s'éloigne de l'Occident et se rapproche de Moscou et de Téhéran », Le Figaro, , p. 2-3.
  11. « Législatives en Allemagne : Merkel en tête mais affaiblie, l’extrême droite entre au Parlement », Le Monde, 24 septembre 2017.
  12. (de) Direction du scrutin fédéral, « Bundestagswahl 2017 », sur bundeswahlleiter.de (consulté le ).
  13. (de) « Soziale Gruppen », sur www.forschungsgruppe.de (consulté le ).

Voir aussi

Articles connexes

Liens externes

v · m
Présidentielles
Législatives
Européennes
Régionales
  • Bade-Wurtemberg
  • Basse-Saxe
  • Bavière
  • Berlin
  • Brandebourg
  • Brême
  • Hambourg
  • Hesse
  • Mecklembourg-Poméranie-Occidentale
  • Rhénanie-du-Nord-Westphalie
  • Rhénanie-Palatinat
  • Sarre
  • Saxe
  • Saxe-Anhalt
  • Schleswig-Holstein
  • Thuringe
Référendums
  • 1926
  • 1929
  • 1933
  • 1934
  • 1936
  • 1938
Voir aussi : Élections en Allemagne de l'Est
  • icône décorative Portail de la politique
  • icône décorative Portail de l’Allemagne
  • icône décorative Portail des années 2010