Gerixeti

Gerixeti
Euskal Herriko mitologia
Ezaugarriak
DomeinuaItzala

Gerixeti, "geriza" hitzatik, euskal mitologiako pertsonaia da; Bizkaiko zenbait lekutan hildakoen arima herratua irudikatzen duen itzala da.[1]

Azalpena

Kontzeptu hau ilargiaren argitan ehiztari errariaren itzala bere txakurrekin ikusten den ideiarekin lotuta egon daiteke. Antzekoa izan daiteke sorgin bat zigortzeko haren itzala astindu behar den ideia. Arimaren ikuspegi horrek erromatarren eragina du bere baitan, gure herrialdean ohikoagoa baita hildakoen arimak argiarekin edo haize boladekin lotzea.[2] Erio, heriotza errepresentatzen duen pertsonaiak, arimak eta gorputzak bereizi egiten ditu eta, une horretatik, arimak azpimundura doaz. Dena dela, batzutan, gauez, bizirik dirauten etxekoei laguntzeko, haiei eskainitako eskaintzak kontsumitzeko edo hil aurretik konpondu gabe zituzten kontuak konpontzeko, etxera itzultzen dira.[3]

Izena

Gizonezkoei ezartzen zaien izena ere bada, maskulinoa beraz Euskaltzaindiaren arabera.[4]

Erreferentziak

  1. https://web.archive.org/web/20171204061419/http://www.nabarralde.com/nafarroa-historia/mitologia/gerixeti.htm
  2. http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/gerixeti/ar-66056/
  3. https://www.europaindigena.com/2ª-el-neolítico/iii-la-cultura-tradicional-vasca/15-el-matriarcalismo-vasco/[Betiko hautsitako esteka]
  4. http://ww.euskaltzaindia.fr/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&view=izenak&testua=Gerixeti&lang=fr

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q3104077
  • Wd Datuak: Q3104077


mitologia Euskal mitologiako izakiak mitologia

Mari • Sugaar • Amalur • Urtzi
Basajaun • Basandere • Lamina • Jentilak • Kixmi • Sorginak


Aari • Ardi • Adarbakar • Addar • Aiar • AdurAide-gaiztoAidegaxtoAideAidekoAidetitakoAitor • Aizpak • AkerAkerbeltzAlarabiAlarabieAmalurAmilamia • Arruit • AstoAtarrabi • Autzek • AxarkoBasajaunBasandereBehigorriBelagileBelekoBerezko • Beste Mutilak • Damatxo • DeabruEateEgoiEgu • Eguen • Eguzki AmandreEhiztari beltzaEkiEle • Eluaso • Erio • Errezabalgo aztiaErrolanEtxajaun • Etsai • Euzkibegi • Famerijelak • Frakazar • GaizkinaGaltzagorriGauargiGaueko • Gerixeti • Gizotsoa euskal mitologianGorritxikiakHarpeko Saindua • Heren • Herensuge • Herio • Idetargi • Iditu • Iduski-saindu • Ieltxu • IhiziIlazkiIlargi Amandre • Ilun • InkoIngumaIntxitxuIpotxak • Iratargi • Iratxo • Iraunsuge • Irel • IreluIreltxuIretargi • Iruztargi • IviliaJaun ZuriaJentilakKaskarotKixmiKuusuLainaideLainogaixtoLaminak • Lehen • Latsariak • Lezekoandrea • Lur • MariMaideMairuMaitagarriakMaju • Makilakiski • MamarroMamurMariMartakMartin TxikiMarkitosMateo TxistuDone Mikel AralarkoaMikelatsMirokutanaMozorroakNumenÑañarri • Hodei • Olanoiko zakurraOlentzeroOstriOtsokoPatuakPatxi ErrementariaSorginSugaarSuganSugoiSorsainTartaloTorto • Traganarru• TxalgorriTxorimaloYanagorriZaldiZezengorriZuzidun Txakurra

Beste hainbat izaki (zerrenda osoa)