Paul Tannery

Paul Tannery
Doğum	20 Aralık 1843(1843-12-20) Mantes-la-Jolie, Fransa
Ölüm	27 Kasım 1904 (60 yaşında) Pantin, Fransa
Milliyet	Fransız
Vatandaşlık	Fransa
Eğitim	École polytechnique
Meslek	matematik tarihçisi, çevirmen, tarihçi, klasikçi, felsefe tarihçisi, mühendis, matematikçi
İşveren	Collège de France
Evlilik	Marie
Akraba(lar)	Jules Tannery
Ödüller	Knight of the Legion of Honour

Paul Tannery (20 Aralık 1843 - 27 Kasım 1904) Fransız bir matematikçi ve matematik tarihçisiydi. Matematikçi Jules Tannery'nin ağabeyiydi ve Notions Mathématiques’e tarihsel bir bölüm yazarak katkıda bulundu. Tannery'nin kariyeri tütün endüstrisinde olmasına rağmen, akşamlarını ve hayatını matematikçiler ve matematiksel gelişim çalışmalarına adadı.

Hayatı ve kariyeri

Tannery, 20 Aralık 1843'te Mantes-la-Jolie'de derinden Katolik bir ailede doğdu. Mantes'te özel okula gitti, ardından Le Mans ve Caen'deki Lycées'e gitti. Daha sonra giriş sınavında başarılı olduğu École Polytechnique'e girdi. Müfredatı, gelecekteki akademik çalışmalarında temsil edilecek olan matematik, bilimler ve klasikleri içeriyordu. Tannery'nin kamu hizmeti hayatı, École d'Applications des Tabacs'a acemi mühendis olarak girmesiyle başladı.

Yardımcı mühendis olarak Tannery, Lille'deki devlet tütün fabrikasında iki yıl geçirdi. 1867'de Paris'e taşındı; üç yıl sonra, Fransa-Prusya Savaşı'nda topçu kaptanı olarak görev yaptı. Tannery'nin biyografileri, onu ateşli bir vatansever olarak tanımlar ve aşağılayıcı Frankfurt Antlaşması'nı hiçbir zaman tam olarak kabul etmediğini iddia eder.

Ecole Polytechnique'den mezun olduktan sonra Tannery, Auguste Comte ve onun pozitivist felsefesiyle ilgilenmeye başladı. Savaştan sonra matematiğe olan ilgisi devam etti ve Comte'un fikirleri, bilim tarihi çalışmalarına yaklaşımını etkileyecekti. Tannery, tütün endüstrisindeki kariyeri boyunca birkaç kez taşındı: 1872'de Périgord'a, 1874'te Bordeaux'ya, 1877'de Le Havre'a ve 1883'te Paris'e. Bordeaux'nun entelektüel bir atmosferi vardı ve Tannery kendi isteğiyle Le Havre'ye (Caen'de yaşayan ebeveynlerinin yakınında) taşınsa da, araştırma ve akademik arayışlarının büyümesinin mümkün olacağı Paris'e taşınmayı doğrudan talep edecekti.

Tannery ilk iki büyük editoryal çalışmasını Paris'te üstlendi. 1883'te Diophantus'un el yazmalarının bir baskısına başladı ve 1885'te o ve Charles Henry, Fermat'ın eserlerinden birinin baskısına başladı. Bu çalışma Bibliothèque Nationale'e erişimle mümkün oldu ve bu nedenle Tannery, 1886'da Tonneins'e transfer edildiğinde çabalarını azaltmak zorunda kaldı. Bibliothèque'e erişimi olmasa bile Tannery sıkı çalışmaya devam etti, ancak Revue philosophique de la France et de l'étranger ve Bulletin de sciences mathematiques için yazdığı makalelerden oluşan iki kitap yayınladı.

1888'de Tannery, Yunan astronomisi okuduğu ve tütün fabrikasını yönettiği Bordeaux'ya geri döndü. İki yıl sonra Paris'e geri döndü; ölümüne kadar Paris yakınlarında kalacaktı. Yoğun bir mesleki iş yüküne rağmen bilim tarihindeki çalışmalarında üretken olmaya devam etti. Diophantus ve Fermat'ın baskıları 250'den fazla makaleyle birlikte yayınlandı. 1890'dan itibaren Tannery'nin diğer büyük çalışması, Descartes'ın çalışmalarının ve yazışmalarının yeni bir baskısına odaklandı ve bu çalışmada modern felsefe tarihçisi Charles Adam ile işbirliği yaptı.

Skandal 1903'te Collège de France'ın yeni bir bilim tarihi profesörü aramaya başlamasıyla ortaya çıktı. Tannery kesin ve kolaylıkla kazanan biri olarak kabul edildi; açılış konuşmasını yazmaya bile başladı. Bunun yerine pozisyon, Tannery'nin klasik ve on yedinci yüzyıl idolleri yerine modern matematikçilere odaklanan Grégoire Wyrouboff'a gitti. Wyrouboff aynı zamanda özgür düşünen biriydi, laik Üçüncü Cumhuriyet için bir değerdi, Tannery ise Katolikti.

Tannery bundan kısa bir süre sonra, 27 Kasım 1904'te Paris'in hemen dışındaki Pantin'de öldü. Karısı Marie, 1945'e kadar hayatta kalacaktı ve ölümünden sonra eserlerinin birçoğunu yayımladı ve mirasının devam etmesini sağlamaya yardımcı oldu.

Tannery, 1904'te Heidelberg'de ICM'nin Davetli Konuşmacısıydı.^[1]

Çalışmaları

• La Géométrie grecque, comment son histoire nous est parvenue et ce que nous en savons. Paris: Gauthier-Villars. 1887. 
• Pour l'histoire de la science hellène, Paris, Félix Alcan, 1887 (réimpr. Paris, Gauthier-Villars, 1930)
• Recherches sur l'histoire de l'astronomie ancienne, Paris, Gauthier-Villars, 1893
• Diophantus alexandrinus. Opera Omnia, 2 vol., Leipzig, B.G. Teubner, 1893-1895
• Œuvres de Fermat, (with Charles Henry), 5 Volumes, Paris, Gauthier-Villars, 1891-1922.
• Œuvres de Descartes, (with Charles Adam), Paris, Léopold Cerf, 1897-1909 (2 supplements in 1910 and 1913).
• Mémoires scientifiques (17 vol., Toulouse, Édouard Privat, Paris, Gauthier-Villars, 1912-1950) :

• Sciences exactes dans l'Antiquité (Volumes I-III),
• Sciences exactes chez les byzantins (Volume IV),
• Sciences exactes au Moyen Âge (Volume V),
• Sciences modernes (Volume VI),
• Philosophie antique (Volume VII),
• Philosophie moderne (Volume VIII),
• Philologie (Volume IX),
• Généralités historiques (Volume X),
• Comptes rendus et analyses (Volumes XI-XII),
• Correspondance (Volumes XIII-XVI),
• Biographie, Bibliographie, compléments et tables, (Volume XVII).

Ayrıca bakınız

Notlar

Kaynakça

• Bryan, G.H. (Mart 1905). "Obituary Notice: M. Paul Tannery". The Mathematical Gazette. The Mathematical Association. 3 (50): 168. doi:10.1017/S0025557200114962. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2021. 
• O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Paul Tannery", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
• Sarton, George (Kasım 1947). "Paul, Jules, and Marie Tannery (with a note on Grégoire Wyrouboff)". Isis. University of Chicago Press. 38 (1/2): 33-51. doi:10.1086/348033. 
• "Tannery, Paul". Dictionary of Scientific Biography. Scribner. 1970. ss. 251-257. 

Konuyla ilgili yayınlar

• O'Connor, J. J.; E. F. Robertson. "How do we know about Greek mathematicians?". 29 Kasım 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009. 
• "Paul Tannery". Osiris (Fransızca). Saint Catherines Press. 4: 633-689. 1938. doi:10.1086/368485. 
• Sarton, George; Pierre Boutroux (1938). "L'OEuvre de Paul Tannery". Osiris (Fransızca). Saint Catherines Press. 4: 690-705. doi:10.1086/368486. 
• Sarton, George (Kasım 1947). "Paul, Jules, and Marie Tannery (with a note on Grégoire Wyrouboff)". Isis. University of Chicago Press. 38 (1/2): 33-51. doi:10.1086/348033. 
• "Tannery, Paul". Dictionary of Scientific Biography. Scribner. 1970. ss. 251-257.