Hava sahası sınıfları
Hava sahası sınıfları, hava sahalarının yoğunluk durumuna ve irtifalarına göre ayrıldığı kategorilerdir. Tüm hava sahaları belirli bir sınıfa dahildir ve bu sahada uçan hava taşıtları çeşitli kısıtlamalarla karşılaşabilirler. Hava sahaları ICAO'ya göre A, B, C, D, E, F ve G şeklinde yedi sınıfa ayrılır. Bunlardan A, B, C, D, E kontrollü, F ve G kontrolsüz hava sahasıdır. Sınıfların irtifa limitleri ülkeden ülkeye farklılıklar gösterir.
Kontrollü hava sahaları
- A sınıfı: En yoğun trafiğin gerçekleştiği hava sahalarına tahsis edilir. VFR uçuşlara kapalıdır.[1]
- B sınıfı: Çok yüksek hava sahalarına tahsis edilir. Hem IFR, hem de VFR uçuşlara açık olmakla birlikte bu irtifalarda genellikle VFR uçuş gerçekleşmez.[1]
- C sınıfı: Yüksek hava sahalarıdır. VFR uçuşlar ilgili ATS ile temasa geçmek koşuluyla bazı özel şartlarda kullanabilirler.[1]
- D sınıfı: Daha az yoğunluklu trafiğin yaşandığı hava sahalarına tahsis edilir. Pek çok CTR ve CTA bu sınıftadır. D sınıfı sahalardaki ATZ'ler de D sınıfına tabidir.[1]
- E sınıfı: D sınıfına benzer ancak VFR uçuşlar için -D'nin aksine- ATC izni gerekmez. ATC'den daha kısıtlı trafik bilgisi hizmeti alınır.[2]
Kontrolsüz hava sahaları
- F sınıfı: Tavsiyeli yollardır (ADR).[2]
- G sınıfı: Open-FIR'dır. Kontrollü sahalar dışındaki RASA'ları, MATZ'leri ve ATZ'leri de kapsar.[2]
Hizmetler ve kısıtlamalar
ICAO'ya göre hava sahası sınıflarındaki hizmetler ve kısıtlamalar şu şekildedir:[3]
| Sınıf | Kontrol durumu | IFR | SVFR | VFR | ATC kleransı | Telsiz iletişimi | Ayrım hizmeti | Trafik bilgisi | Sürat limiti (sivil uçaklar) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | Kontrollü | Evet | Evet | Hayır | Gerekli | Gerekli | Evet | ATC | Yok |
| B | Kontrollü | Evet | Evet | Evet | Gerekli | Gerekli | Evet | ATC | Yok |
| C | Kontrollü | Evet | Evet | Evet | Gerekli | Gerekli | VFR-VFR ayrımı yok | IFR için ATC; VFR-IFR için ATC ve VFR-VFR arasında trafik bilgisi | VFR için 10.000 feet AMSL altında 250 KIAS |
| D | Kontrollü | Evet | Evet | Evet | Gerekli | Gerekli | Sadece IFR-IFR | IFR için ATC; tüm uçuşlara trafik bilgisi ve talep edildiğinde çarpışmayı önleme | 10.000 feet AMSL altında 250 KIAS |
| E | Kontrollü | Evet | Evet | Evet | IFR için gerekli | IFR için gerekli | Sadece IFR-IFR | IFR için ATC ve mümkün olduğunca VFR hakkında trafik bilgisi; VFR'a mümkün olduğunca trafik bilgisi | 10.000 feet AMSL altında 250 KIAS |
| F | Kontrolsüz | Evet | Hayır | Evet | Gerek yok | Gerek yok | Sadece IFR-IFR (mümkün olduğunca) | FIS (talep edildiğinde); sadece IFR için ATAS (tavsiye) | 10.000 feet AMSL altında 250 KIAS |
| G | Kontrolsüz | Evet | Hayır | Evet | Gerek yok | Gerek yok | Hayır | FIS (talep edildiğinde) | 10.000 feet AMSL altında 250 KIAS |
Kaynakça
- Pooley, Dorothy ve Robert Seaman. The Air Pilot's Manual 2: Aviation Law & Meteorology. 10. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2011.
- ^ a b c d Pooley's, sf 83
- ^ a b c Pooley's, sf 84
- ^ Classification of Airspace 11 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SKYbrary. Erişim: 23 Ağustos 2012.
| |
|---|---|
| Hava araçları | Askerî uçak • Balon • Cayrokopter • Hafif hava aracı • Helikopter • Paraşüt • Paramotor • Planör • Uçak • Yamaç paraşütü • Yelken kanat • Yolcu uçağı • Zeplin |
| Uçuş türleri ve safhaları | Alet uçuşu • Aerobasi • Bekleme • Gece uçuşu • Görerek uçuş • İniş • Kalkış • Kol uçuşu • Meydan turu • Rule • SFVR • Yaklaşma |
| Kurum ve kuruluşlar | |
| Mürettebat | |
| Lisans ve derecelendirmeler | |
| Havacılık tıbbı | Barotravma • Dekompresyon hastalığı • g kuvveti • Hipoksi/Anoksi • İrtifâ rahatsızlığı • Jet lag • Kinetozis • Uçuş muayenesi |
| Hava sahaları | Kontrollü • Kontrolsüz • ATZ • CTA • CTR • Uçuşa yasak bölge • FIR • Havayolu • MATZ • Sınıflar • TMA/TCA |
| Hizmetler ve birimler | |
| Belge ve yayınlar | |
| Sürat | |
| Yükseklik | AAL • AGL • AMSL • DA • Geçiş irtifası • Geçiş katmanı • Geçiş seviyesi • İrtifâ • Maximum elevation figure • Minimum Safe Altitude • Minimum Sector Altitude • Rakım • Uçuş seviyesi (FL) |
| Atmosfer | |
| Seyrüsefer yardımcıları | |
| Hava tahmin ve raporları | |
| Acil durum ve kazalar | |
 Kategori •  Commons •  Vikiproje | |
