Afganistan-Pakistan ilişkileri

Afganistan ve Pakistan birbirleriyle sınır komşusudur ve her ikisi de Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı üyesidir. İki ülke arasındaki ilişkiler, Pakistan'ın bağımsızlığını kazandığı ve Afganistan'ın Pakistan'ın BM'ye kabulüne karşı oy kullanan tek ülke olduğu 1947'den beri gergin durumda.^[1] Afganistan, doğmakta olan Pakistan'daki ayrılıkçı hareketleri derhal silahlandırdı ve Pakistan topraklarının büyük bir bölümü üzerinde irredantist iddialarda bulundu; bu da iki ülke arasında normalleştirilmiş bağların ortaya çıkmasını engelledi. Afganistan'daki Savaş ve bu savaşın başlangıcından bu yana Pakistan'a sığınan milyonlarca Afgan mülteci, su hakları, Hindistan ve Afganistan'ın büyüyen ilişkileri ile ilgili çeşitli konularda daha fazla gerilim ortaya çıktı.

Ülkeler arasındaki ikili ilişkiler, Pakistan'ın Ağustos 1947'de bağımsızlığını kazanmasından hemen sonra başlayarak zayıftı. Afganistan, Durand Hattı'nın kalıcılığından Afganların hoşnutsuzluğu nedeniyle 1947'de Pakistan'ın Birleşmiş Milletler'e kabulüne karşı tek oyu aldı.^[2]

Konfederasyon önerisi

2002-2007 yılları arasında Pakistan Dışişleri Bakanı olarak görev yapan bir diplomat olan Hurşid Mahmud Kesuri, esas olarak Durand hattıyla ilgili sınırlar meselesi etrafında odaklanan anlaşmazlıkları çözmek için, "bir zamanlar ciddi çabalar sarf edildi" diyor. Hükûmet düzeyinde bir Pak-Afgan Konfederasyonu için yapıldı" diyerek, bu girişimlerin Peştunistan meselesini canlandırdığı için genellikle Pakistan karşıtı olarak kabul edilen Başkan Muhammed Davud Han döneminde yapıldığını kesin olarak belirtti. Afganistan'da büyükelçi olarak da görev yapan siyasetçi Aslam Khattak, A Pathan Odyssey adlı kitabında bu süreçten söz ederek, Başbakan Firoz Han Noon ve Cumhurbaşkanı İskender Mirza'nın hem planlara katıldığını hem de birincisinin de kabul ettiğini söylüyor. Kral Zahir Şah "anayasal Devlet Başkanı olarak", "ne de olsa bağımsızlıktan sonra bir süre için bir Kraliçe 2.Elizabeth olduğunu ilan etti. Projenin başarısızlığını Davud Han'ın suikastına ve 1978'de Sovyet yanlısı DHP partisinin ve Nur Muhammed Taraki'nin gelişine bağlıyor.^[3]

Kaynakça