The Ugly American

Marlon Brando
Sandra Church
Eiji Okada
Pat Hingle
Judson Pratt
Arthur Hill

FotografijaClifford StineMontažaTed J. KentDistribucijaUniversal PicturesDatum(i) premijere

4. 4. 1963 (1963-04-04)

Trajanje115 min.Bruto prihodproc. 3,500.000 $ (SAD i Kanada)^[1]

The Ugly American (sh. Ružni Amerikanac) je američki igrani film snimljen 1963. godine u režiji Georgea Englunda. Predsatavlja adaptaciju istoimenog romana Eugenea Burdicka i Williama Lederera iz 1958. godine. Radnja je smještena u fiktivnu zemlju "Sarkhan" u Jugoistočnoj Aziji koja se nalazi na rubu građanskog rata između korumpirane vlade i komunističkih pobunjenika. Protagonist, čiji lik tumači Marlon Brando, je novopostavljeni američki ambasador koji će zbog svoje arogancije doći u sukob sa uglednim lokalnim političarem i nekadašnjim ratnim drugom (čiji lik tumači Eiji Okada).

Originalni roman, napisan u jeku Hladnog rata, izazvao je veliku pažnju i došao na listu bestslera, velikim dijelom i zbog toga što je žestoko kritizirao tadašnju američku diplomaciju, odnosno njenu kulturnim i ideološkim predrasudama izazvanu nesposobnost da stekne naklnost vlada i stanovništva u zemljama Trećeg svijeta. Knjiga je ostavila snažan dojam na Johna F. Kennedyja, te ga nakon dolaska u Bijelu kuću potakla da osnuje Mirovni korpus kao organizaciju za pružanje humanitarne i slične pomoći. Film je, pak, snimljen u vrijeme kada je Kennedy bio predsjednik, ali i kada se njegova politika suočavala sa ozbiljnim iskušenjima u tadašnjem Južnom Vijetnamu; mnogi su kritičari, a pogotovo kasnije, za "Sarkhan" vjerovali kako zapravo predstavlja tu zemlju, a radnja alegoriju na tada aktualna zbivanja.

Film je sniman na lokacijama u Tajlandu, a pri čemu je kao savjetnik angažiran tajlandski književnik i publicist Kukrit Pramoj, koji je na kraju dobio i ulogu "sarkhanskog" premijera (a kasnije će u stvarnom životu postati premijer Tajlanda). The Ugly American, usprkos zvjezdane Brandove reputacije, nije dobio previše dobre kritike. Kasnije je postao predmetom rasprava između kritičara koji tvrde da su se u njemu podržavala, i onih koji tvrde da su se kritizirala američka politika koja je dovela do katastrofe u vijetnamskom ratu.