Medelpad

Medelpad


U sastavu	Švedske
Upravni oblik	pokrajina
Površina	7058 km²

Stanovništvo	125.784
Gustoća	18 stanovnika na km²

Medelpad je jedna od 25 švedskih tradicionalnih pokrajina (švedski: landskap) na sjeveroistoku zemlje u regiji Norrland. Danas više nema nikakvu administrativnu funkciju, ali se njeni stanovnici još uvijek identificiraju sa njom.

Geografske karakteristike

Medelpad se proteže duž Botnijskog zaljeva, graniči sa pokrajinama Hälsingland (jug), Härjedalen (zapad), Jämtland (sjeverozapad) i Ångermanland (sjever).

Ime pokrajine - Medelpad, na starošvedskom znači - Srednji put, nastalo je za srednjeg vijeka kad su brojni hodočasnici prolazili kroz taj kraj prema svetištu u Trondheimu gdje je pokopan Sveti Olof Norveški.^[1]

U pokrajini se nalazi delta moćne rijeke Indalsälven, pored koje leži najveći grad pokrajine Sundsvall od 100 000 stanovnika.^[1] Dalje prema sjeveru počinje - Visoka obala, sa klifovima visokim i do 300 metara^[1], koja je 2000. upisana na UNESCO-vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi.^[2]

Medelpad ima površinu od 7 058 km²^[3] na kojoj živi 125 784 stanovnika.^[1]

Danas njegov teritorij administrativno podpada pod grofoviju Västernorrland.^[3]

Medelpad je ravničarski kraj, koji se od obalne ravnice postepeno penje do šumovite visoravni, najviše brdo - Myckelmyrberget visoko je 577 metara.^[3] Doline dviju najvećih rijeka Ljungan i Indalsälven su plodne i duž njih je koncentrirana poljoprivreda pokrajine.

Historija

Prije otprilike 8 500 pne. počeo je popuštati stisak leda na taj dio Švedske, u to vrijeme razina mora bila je oko 250 metara viša nego danas, zbog pritiska glečera. Nakon tog razdoblja tlo se počelo uzdizati po stopi od jednog centimetra godišnje, sve do danas.^[1]

Negdje oko 6 000 pne. popravile su se klimatske prilike, pa su naselili i njegovi prvi stanovnici.^[1]

Po Medelpadu ima puno petroglifskih rezbarija sa scenama lova i ribolova.^[1]

Taj dio Švedske bio je za srednjeg vijeka toliko siromašan da je bio oslobođen plaćanja crkvenog poreza na crkvu. U to vrijeme su se ponovno pogoršale klimatske prilike, pa su brojni stanovnici napustili svoje farme i odselili se, - epidemija kuga 1347. dodatno je pogoršala stanje, jer su mnogi stanovnici pomrli.^[1]

Švedski kraljevi osnovali su tokom 16. i 17. vijeka, brojna naselja po pokrajini, između ostalih i najveće Sundsvall - 1616.^[1]

Oko 1850. provedena je nova parcelacija zemljišta po britanskom modelu, pa je unapređena poljoprivreda. U isto vrijeme zajedno sa pojavom parobroda počelo je i eksploatacija velikog šumskog bogatstva. Osnivane su pilane, a kad se na kontinentu povećala potražnja za papirom, počelo se sa proizvodnjom celuloze.^[1]

Privreda

Proizvodnja celuloze i drvnoprerađivačka industija su i danas glavne privredne grane pokrajine, uz proizvodnju električne energije u divovskim hidroelektranama, koja se izvozi ostalim pokrajinama.^[1]

U Örnsköldsvikku radi industrija alata u vlasništvu švicarskog ABB.^[4]

Izvori

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 „Welcome to Medelpad” (engleski). Sverigeturism. Arhivirano iz originala na datum 2014-09-03. Pristupljeno 28. 04. 2015.
↑ „High Coast / Kvarken Archipelago” (engleski). UNESCO. Pristupljeno 28. 04. 2015.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 „Medelpad” (švedski). Johmenvisst. Pristupljeno 28. 04. 2015.
↑ „The History of Ångermanland/Medelpa” (engleski). Sverigeturism. Arhivirano iz originala na datum 2014-09-03. Pristupljeno 28. 04. 2015.