Kovin

Kovin
Srpska pravoslavna crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Kovin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	13515
Gustina stanovništva	168 st./km²
Geografija
Koordinate	44°44′31″N 20°58′20″E / 44.741833°N 20.972333°E / 44.741833; 20.972333
Nadmorska visina	67 m
Površina	84,9 km²
Kovin Kovin (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	26220
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	KO

Koordinate: 44° 44′ 31" SGŠ, 20° 58′ 20" IGD

Kovin je grad i sedište istoimene opštine u južnom Banatu, u Vojvodini. Prema popisu iz 2011. godine 13.515 stanovnika. Nalazi se 3 kilometra udaljen od Dunava, a rukavac Dunava, Dunavac, dolazi do ivica grada i na njemu je pristanište. Nadmorska visina lesne terase na kojoj je Kovin sagrađen je 79 metara. Nalazi se na 13 kilometara udaljenosti od Smedereva, 34 kilometara od Pančeva i 50 kilometara od Beograda. Posle Pančeva je najznačajniji grad u banatskom Podunavlju.

Nazivi

Kovin je poznat po još nekim nazivima na drugim jezicima: rum. Cuvin, mađ. Kevevára, nem. Kubin.

Istorija

Istorija Kovina govori da se prvi zemljoradnici i stočari naseljavaju u Banat u mlađem kamenom dobu - neolitu. Nalazišta neolita su pronađena kod Kovina, Gaja i Dubovca, a ostaci bronzanog doba otkriveni su kod Kovina, Gaja, Dubovca i Mramorka.

Ovo područje bilo je i na udaru keltskih plemena koja su se naseljavala u Podunavlju i donosila latensku kulturu. Deo keltskih plemena Skordisci, stalno se naseljavaju u Podunavlju, a iz latenskog doba u opštini Kovin otkrivena su nalazišta kod Pločice, Kovina i Dubovca. Iz rimskog doba tragovi rimskih utvrđenja otkriveni su između Dunavca i Ponjavice, a na terioriji Kovina predmeti iz rimskog doba. Utvrđenje, koje se danas zove Stari Grad, je postojalo još u rimsko doba jer su tu pronađeni novčići sa raznim likovima uključujući i Julija Cezara. Opeka od koje je sazidano utvrđenje je nosila žig VII Klaudijeve legije, a pretpostavlja se da se utvrđenje zvalo Kontra Margum (lat. Contra Margum) jer je bilo smešteno nasuprot ušća Morave u Dunav, gde je bilo utvrđenje pod nazivom Margum. Postoje pisani tragovi da je utvrđenje tokom vremena imalo naziv Castra Augusto Flaviciusa i Constantin.

Pod današnjim imenom se prvi put pominje u 12. veku i kasnije, promenom gospodara se menjao i naziv grada. Mađari su ga zvali Keve, Kevin, Kev, a u 19. veku Temeš-Kubin, dok je 1910. dobio zvaničan naziv Kevevara; Nemci su ga zvali Kubin, a Srbi uvek - Kovin.

Na mestu prelaza preko Dunava je nastalo zemljano pa kameno utvrđenje, a u njegovoj blizini se formirala i varoš. Tako je funkcionisao grad sa utvrđenjem u doba ugarskih i turskih vladara. Kovin je 1518. godine dobio status slobodnog grada^[1].

Početkom 18. veka je kao posledica mirovnog sporazuma između Austrije i Turske srušena kovinska tvrđava a stradala je i varoš. Posle toga gubi na značaju mada je ovde bilo sedište granične kompanije, a početkom 19. veka postaje i sresko središte.

Železnica je došla 1894. godine kada je sagrađena pruga Vršac-Alibunar-Kovin. Pruga se završavala kod Dunava i roba se pretovarala na skele i prevozila preko. Zgrada železničke stanice još uvek postoji ali pruga već dugo vremena nije u upotrebi.

Izmislivši vest, da su Srbi otvorili vatru na austrougarsku vojsku kod Kovina, austrougarski ministar inostranih dela, grof Berhtold, uzeo je to kao povod za rat i objavio ga je 28. jula 1914.^[2]

Drumski most preko Dunava je sagrađen 1976. godine i od tada Kovin postaje tranzitno mesto i saobraćajna raskrsnica a Kovin sve više oseća gravitacione uticaje Smedereva, koje je bliže od Pančeva.

Srednjovekovni Kovin

Srednjovekovni grad Kovin podignut je na levoj obali Dunava, na nasutom veštačkom uzvišenju koje dominira širim prostorom. Kovina je tada imao veliki značaj za odbranu južne granice ugarske države. Tvrđava postoji sve do njegovog rušenja odredbom Beogradskog mira 1739. godine. Izgled osnove utvrđenja, odnosno njegove najmlađe faze, sačuvan je na Marsiljijevom crtežu iz XVIII veka. Činila su ga dva dela odvojena odbrambenim jarkom. Južni deo, koji je skoro uništen, imao je osnovu nepravilnog trougaonog oblika, a severni deo utvrđenja je pravougaoni prostor dimenzija 130x150 m.

Ostaci tvrđave su od 1995. godine upisani kao spomenik kulture od velikog značaja u Republici Srbiji^[3].

Geografija

Kovin je smešten na rtu diluvijalne terase koje duboko zadire prema koritu Dunava, iznad aluvijalne terase koja se prostire od Ivanova do Dubovca i prema podeli koju je sačinio Branislav Bukurov predstavlja Banatsko naselje ivičnog tipa.

Kovin je grad četvrtog ranga i predstavlja lokalni gravitacioni centar u pančevačkom mezopodručju^[4].

Stanovništvo

Velike promene u broju i etničkoj strukturi stanovništva južnog Banata nastaju tokom 18. veka. Kolonizacija Nemaca je počela posle Požarevačkog mira, masovnije naseljavanje Srba izvršeno je 1739. godine nakon Beogradskog mira. Intenzivnije naseljavanje Mađara počelo je posle 1779. godine, a plansko naseljavanje Rumuna bilo je u drugoj polovini 18. veka. Krajem 18. i početkom 19. veka naseljavaju se Česi, Slovaci, Poljaci i drugi narodi. Godine 1919. na početku života Kraljevine SHS varoš Kovin je imao 6.720, a selo Bavanište 6.173 žitelja. Više od 4000 stanovnika imali su Mramorak, Deliblato i Skorenovac, a u Ostrovu koje sada pripada opštini Požarevac, u to vreme živelo je samo 1.208 stanovnika.

Prema popisu iz 1900. godine Kovin je imao 7,345 stanovnika i tokom čitavog 20. veka broj je rastao uz dva prekida zbog ratova.

Struktura

U naselju Kovin živi 11362 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,0 godina (37,7 kod muškaraca i 40,4 kod žena). U naselju ima 4663 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,98.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 8309 [5] 1953. 9766 1961. 11986 1971. 12408 1981. 13779 1991. 13669 13408 2002. 14872 14250

Galerija

• 
  Pogled na Dunavac, ka šljunkari
• 
  Pogled na Dunavac, ka šećerani
• 
  Ostaci starog grada, srednjovekovnog utvrđenja
• 
  Katolička crkva
• 
  Rumunska pravoslavna crkva
• 
  Srpska pravoslavna crkva sv. Arhanđela
• 
  Katolička crkva svete Tereze od Avile
• 
  Kovin na karti iz 1769-72

Vidi još

• Tvrđava Kovin, srednjovekovna tvrđava u blizini Prijepolja
• Srpski Kovin (mađ. Rác-Keve), mesto u Mađarskoj
• Banat
• Manastir Bavanište

Reference

Literatura

• Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda. Beograd. Pristupljeno 19. 3. 2013. 

Spoljašnje veze

Portal Srbija

Kovin na Wikimedijinoj ostavi

• Sajt opštine Kovin (sh)
• Lokalna radio stanica - Radio Bus Arhivirano 2019-11-14 na Wayback Machine-u (sh)
• Lokalne novine - Kovin Ekspres (sh)
• Centar za kulturu Kovin (sh)

Geografske reference

• Mapa i razdaljine do najbližih naselja
• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)