Guridska Monarhija

Guridska Monarhija
Suri, Šansabānī (سلسله غوریان)

←

1148. – 1215.

→

Karta Guridske Monarhije

Glavni grad

• Herat,
• Gor,
• Gazni,
• Lahore

Jezik/ci

perzijski, paštunski

Religija

sunitski islam

Vlada

Sultanat

Sultan

- 1148.-1157.

Alaudin Suri (prvi)

- 1157.-1202.

Gijasudin Guri

- 1202.-1206.

Muhamed Guri

Kutb-ud-din Aibak (zadnji)

Historija

Srednji vijek

- Uspostavljena

- Ukinuta

Guridska Monarhija (perz. سلسله غوریان; Suri, Šansabānī) je naziv za iransku državu koja se od 11. do 13. vijeka prostirala na području Iranske visoravni i Centralne Azije, odnosno preko teritorija modernog Irana, Azerbajdžana, Turske, Iraka, Afganistana, Turkmenistana, Uzbekistana, Tadžikistana, Kirgistana, zapadne Kine, Pakistana i Indije. Žarište monarhije nalazilo se u regiji Horasan, a glavni gradovi bili su Herat, Gur, Gazni i Lahore. Dinastija je bila perzijskog podrijetla, a njen utjecaj na zapadnom dijelu monarhije prvotno je smanjen i konačno potpuno suzbijen nekoliko desetljeća kasnije prilikom uspona iransko-turkijske Horezmijske Monarhije. Ipak, Guridi su istovremeno proširili utjecaj na Indijskog potkontinenta gdje su vladali sve do 1215. godine.

Literatura

(en) Bosworth, Clifford Edmund (15. 12. 2001.). Ghurids, Encyclopædia Iranica.
(en) Bosworth, Clifford Edmund; Longworth Dames, Mansel; Morgenstierne, Georg; Ghirshman, Roman (2005). "Afghānistān", Encyclopaedia of Islam. Leiden: Brill Publishers, ISBN 9004139745.
(en) Bosworth, Clifford Edmund (1968). "1. The Political and Dynastic History of the Iranian World (A.D. 1000–1217)", u: Boyle, John Andrew: The Saljuq and Mongol Periods, The Cambridge History of Iran V. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, DOI:10.1017/CHOL9780521069366.002, ISBN 052106936X.
(en) Lapidus, Ira M. (2002). A History of Islamic Societies, 2. izdanje, Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, ISBN 0521779332.

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Guridska Monarhija

Neiranske arh. kulture	Kašafrudska kultura (o. 800.000. pne.) • Crvenokeramička kultura (o. 6000. pne.) • Sivokeramička kultura (o. 5200. pne.) • Zajanderudska kultura (o. 4000. pne.) • Kursko‑araksanska kultura (3400. – 2000. pne.) • Džiroftska kultura (3200. – 2100. pne.) • Moganska kultura (o. 1000. pne.)
Pra(indo)iranske arh. kulture	Poltavkanska kultura (2700. – 2100. pne.) • Abaševska kultura (2500. – 1900. pne.) • Srubna kultura (2000. – 1100. pne.) • Sintaštska kultura (2100. – 1800. pne.) • Andronovska kultura (2200. – 1000. pne.) • Baktrijsko‑margijanski arheološki kompleks (2300. – 1700. pne.) • Jaška kultura (1500. – 1100. pne.)

Prediranske civilizacije	Proto‑Elam (3200. – 2700. pne.) • Elam (2700. – 539. pne.) • Gutija (2400. – 2000. pne.) • Lulubija (2400. – 650. pne.) • Mitanija (1600. – 1200. pne.) • Kasitija (1600. – 1150. pne.) • Maneja (850. – 609. pne.) • Urartu (860. – 590. pne.)
Drevne iranske monarhije	Medijska Monarhija (728. – 550. pne.) • Ahemenidska Monarhija (550. – 330. pne.) • Seleukidska Monarhija (312. – 247. pne.) • Partska Monarhija (247. pne. – 224.) • Sasanidska Monarhija (224. – 651.)
Marginalne monarhije	Atropatena (323. pne. – 200.) • Grčko‑baktrijska Monarhija (256. – 125. pne.) • Indo‑partska Monarhija (12. pne. – 100.) • Kušanska Monarhija (30. – 375.) • Hefthaliti (408. – 670.)

Doba arapskih kalifata	Rašidunski Kalifat (651. – 661.) • Omejadski Kalifat (661. – 750.) • Abasidski Kalifat (750. – 821.)
Iranske islamske monarhije	Tahiridska Monarhija (821. – 873.) • Safaridska Monarhija (861. – 1003.) • Samanidska Monarhija (819. – 999.) • Bujidska Monarhija (934. – 1055.) • Gaznavidska Monarhija (963. – 1187.) • Guridska Monarhija (1148. – 1215.) • Seldžučka Monarhija (1037. – 1194.) • Horezmijska Monarhija (1077. – 1231.)
Lokalne iranske dinastije	Dabujidi (642. – 760.) • Bavandidi (665. – 1349.) • Zajdidi (864. – 928.) • Sadžidi (890. – 929.) • Zijaridi (928. – 1043.) • Salaridi (941. – 1062.)
Iransko-mongolske monarhije	Ilhanidska Monarhija (1256. – 1335.) • Timuridska Monarhija (1370. – 1507.)
Iranske i turkijske dinastije	Kartidi (1231. – 1389.) • Muzafaridi (1314. – 1393.) • Čupanidi (1337. – 1357.) • Džalajeridi (1339. – 1432.) • Kara-Kojunlu (1375. – 1468.) • Ak-Kojunlu (1378. – 1501.)

Rani novi vijek	Safavidska Monarhija (1501. – 1736.) • Hotakijska Monarhija (1709. – 1738.) • Afšaridska Monarhija (1736. – 1796.)
Kasni novi vijek	Zandijska Monarhija (1750. – 1794.) • Kadžarska Monarhija (1785. – 1925.) • Iranska ustavna revolucija (1905. – 1911.)

Doba monarhije	Pahlavijska dinastija (1925. – 1979.) • Iranska revolucija (1978. – 1979.)
Doba republike	Iranska privremena vlada (1979.) • Islamska Republika Iran (1978. – danas)

Historija po temama	Diplomacija • Ekonomija • Grbovi • Književnost • Novac • Odlikovanja • Pečati • Potresi • Pravo • Sport • Vojska • Zastave
Srodni članci	Arheologija • Historiografija • Kronologija • Kartografija • Iranski narodi (drevni) • Iranski kulturni kontinent • Terminologija Irana i Perzije • Popis historijskih prijestolnica • Popis vladara