Ziemiórkowate

Sciaridae^[1]

Newman, 1834

Sciaridae sp. w bursztynie

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

muchówki

Podrząd

długorogie

Infrarząd

Bibionomorpha

Nadrodzina

Sciaroidea

Rodzina

ziemiórkowate

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Ziemiórkowate (Sciaridae syn. Lycoriidae) − rodzina muchówek licząca na świecie około 2000 gatunków^[2].

Wygląd i biologia

Dorosłe ziemiórkowate mają smukłe ciała z cienkimi i długimi odnóżami. Zwykle są uskrzydlone, ale np. u rodzaju Epidapus bezskrzydłe. Mają długie, nitkowate, złożone z 8 do 16 członów czułki. Narządy wzroku stanowią 3 przyoczka i para asymetrycznych oczu złożonych, które zakrzywiają się by zetknąć się, lub prawie się zetknąć ponad nasadami czułków. Głowa wyposażona jest także w trójczłonowe głaszczki szczękowe i pozbawiona wibrys. Użyłkowanie skrzydeł z żyłką kostalną nieciągnącą się przez całą krawędź skrzydła, żyłką subkostalną ślepo zakończoną, żyłkach medialnej i kubitalnej niepołączonych poprzecznymi i 3–6 żyłkami sięgającymi brzegu^[3].

Jaja składają w gnijących szczątkach roślin, w próchniejącym drewnie, na grzybach, jak również w pobliżu żywych roślin. Beznogie larwy osiągają około 7 mm długości wylęgają się po 4-12 dniach. Mają białe, ale przezroczyste ciało o szklistym połysku, z ciemną puszką głowową^[2]. Są saprofagiczne lub mykofagiczne^[3]. Larwy ziemiórki pleniówki mogą tworzyć pleń^[4].

Taksonomia

W obrębie podrzędu Bibionomorpha zalicza się ziemiórkowate do grupy Mycetophiliformia i nadrodziny Sciaroidea. W jednej z klasyfikacji nadrodzina ta obejmuje 15 rodzin^[5]. W 2007 Dalton de Souza Amorim i Eirik Rindal opublikowali wyniki analizy filogenetycznej Mycetophiliformia, na podstawie której ich systematyka została zmodyfikowana. Po tej zmianie Sciaroidea jest taksonem monotypowym, zawierającym tylko ziemiórkowate^[6].

Do rodziny tej zalicza się ponad 80 opisanych rodzajów^[7]:

Acuatella
Aerumnosa
Afrosciara
Allopnyxia
Amesicrium
Angustosciara
Apelmocreagris
Archicratyna
Austrosciara
Brachisia
Bradysia
Bradysiopsis
Camptochaeta
Cesathrix
Chaetosciara
Claustropyga
Corynoptera
Cottia
Cratyna
Ctenosciara
Dichopygina
Dodecasciara
Dolichosciara
Epidapus
Eugnoriste
Euricrium
Eurobradysia
Eurysciara
Faratsiho
Gephyromma
Hermapterosciara
Hybosciara
Hyperlasion
Keilbachia
Leptosciarella
Leucosciara
Lobosciara
Lycoriella
Manusciaria
Manzumbadoa
Merianina
Metangela
Moehnia
Mohrigia
Nahua
Neophnyxia
Neozygoneura
Odontosciara
Ostroverkhovana
Parapnyxia
Pelliciplanta
Peniosciara
Phytosciara
Pnyxia
Pnyxiopalpus
Pnyxiopsis
Pseudoaerumnosa
Pseudolycoriella
Pseudosciara
Pseudozygomma
Pseudozygoneura
Psilomegalosphys
Qisciara
Rhynchomegalosphys
Rhynchosciara
Scatopsciara
Schwenckfeldina
Sciara
Sciarotricha
Scythropochroa
Taiwan
Tergosciara
Tipula
Trichodapus
Trichomegalosphys
Trichosciara
Trichosia
Trichosillana
Vulgarisciara
Xenosciara
Xylosciara
Zygoneura

Zobacz też

Ziemiórkowate Polski

Przypisy

↑ Sciaridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Radosław Plewa: Krótkoterminowa prognoza występowania ważniejszych szkodników i chorób ... szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2012 roku. Sękocin Stary: Instytut Badawczy Leśnictwa, 2012, s. 173. ISBN 978-83-62830-07-7.
↑ ^a ^b L. Watson, M. J. Dallwitz: Sciaridae. [w:] British Insects: the Families of Diptera [on-line]. [dostęp 2016-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-21)].
↑ J. M. Gutowski, S. Czachorowski. P. Górski, M. Wanat: "Bezkręgowce" w: Cz. Okołów (red.), M. Karaś (red.), A. Bołbot (red.): Białowieski Park Narodowy. Poznać – Zrozumieć – Zachować. Białowieski Park Narodowy, 2009.
↑ Sciaroidea Billberg, 1820. [w:] Fungus Gnats Online [on-line]. [dostęp 2016-08-02].
↑ Dalton de Souza Amorim, Eirik Rindal. Phylogeny of the Mycetophiliformia, with proposal of the subfamilies Heterotrichinae, Ohakuneinae, and Chiletrichinae for the Rangomaramidae (Diptera, Bibionomorpha). „Zootaxa”. 1535, 2007.
↑ Sciaridae. [w:] Systema Dipterorum 2.0 (Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist) [on-line]. [dostęp 2016-08-02].