Zapalenie aorty

Zapalenie aorty
Aortitis
Ilustracja
Angiogram ukazujący zespół Takayasu, jedną z przyczyn zapalenia aorty
Klasyfikacje
ICD-10

I79.1
Zapalenie aorty w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej

Zapalenie aorty (łac. aortitis) – stan zapalny obejmujący ścianę aorty[1][2].

Epidemiologia

Badanie przeprowadzone w Danii wykazało, że w 6,1% preparatach resekowanej z różnych powodów aorty wstępującej stwierdzono zapalenie aorty, a w 76% były to zapalenia idiopatyczne[1]. Inne badanie przeprowadzone w Japonii określiło częstość występowania na 0,01 na 100 000 dzieci na rok[2].

Etiologia

Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Gronkowiec złocisty
Zapalenie aorty w przebiegu gruźlicy powikłane pęknięciem powstałego tętniaka aorty (miejsce pęknięcia oznaczone trójkątem), obraz sekcyjny

Przyczynami choroby są choroby zakaźne i autoimmunologiczne[2]. Zapalenie aorty w dużej części przypadków jest idiopatyczne[3][4].

Najczęstszymi nieinfekcyjnymi przyczynami zapalenia aorty są zapalenia dużych naczyń – olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic (subkliniczne zapalenie aorty występuje u 20-65% osób z rozpoznaniem) i zespół Takayasu[5][6][2][7][8][9][10]. Istotną przyczyną zapalenia aorty są czynniki infekcyjne. W 60% przypadków infekcyjnego zapalenia aorty przyczyną są Gram-dodatnie ziarniniaki: gronkowce, enterokoki i dwoinka zapalenia płuc[11]. Do przyczyn zapalenia aorty zalicza się[2][7][12][13][14][15]:

Objawy

Tętniak rozwarstwiający aorty

Zapalenie aorty może być zarówno lekkie, jak i bardzo ciężkie[2]. Wiąże się z szerokim spektrum wywoływanych objawów, które zależą od choroby podstawowej i umiejscowienia stanu zapalnego w aorcie[2]. Podstawowe objawy to ból w klatce piersiowej, ból pleców, brzucha i gorączka, łatwa męczliwość, duszność, rzadziej tętniaki aorty, dławica piersiowa, ostry zespół wieńcowy, niedomykalność zastawki aortalnej, zakrzepica aorty oraz rozwarstwienie lub pęknięcie aorty[2][4][15]. Opisano występowanie niedokrwistości[4]. W zapaleniu aorty w olbrzymiokomórkowym zapaleniu tętnic objawy choroby podstawowej to bóle głowy oraz zaburzenia ukrwienia w obszarze unaczynienia tętnicy skroniowej, a także chromania żuchwy, polimialgia reumatyczna, bolesność skóry głowy, utrata wzroku i rzadsze zajęcie tętnic wieńcowych[2][35]. W tej chorobie zapalenie aorty jest późnym powikłaniem[35]. Pewne badanie wykazało, że spośród 168 pacjentów 30 (18%) miało tętniaka lub rozwarstwienie aorty[36]. W zespole Takayasu zwężenie aorty powyżej odejścia tętnic nerkowych lub w ich zakresie skutkuje nadciśnieniem tętniczym, występują też bóle stawów i utrata wagi[2][37]. Rzadkim powikłaniem zapalenia o tej przyczynie jest rozwarstwienie aorty[38].

Rozpoznanie

W zapaleniu aorty pomocna jest angiografia tomografu komputerowego (angio-TK), jak i angiografia rezonansu magnetycznego (angio-MR), które wypierają klasyczną angiografię. Angio-TK pozwala na rozpoznanie zwężenia aorty i dużych naczyń, obecność tętniaków oraz zakrzepicy naczynia, w ostrym okresie zapalenia uwidacznia obrzęk ściany naczynia i zapalenie tkanek położonych w okolicy aorty, ponadto ze względu na dostępność, umożliwia szybkie wykluczenie rozwarstwienia aorty. Angio-MR umożliwia rozpoznanie aktywnego zapalenia, które uwidacznia się jako obrzęk, pogrubienie lub wzmocnienie ściany naczynia. Badanie również pozwala na wykrycie powikłań zapalenia takich jak tętniaki czy zwężenia[2]. PET-TK jest przydatnym narzędziem w rozpoznawaniu i monitorowaniu aktywności olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic i zespołu Takayasu[2][39]. We wstępnej diagnostyce zapalenia aorty brzusznej można wykorzystać także ultrasonografię, do oceny odcinka piersiowego przydatna jest echokardiografia przezprzełykowa (TEE)[2]. OB zazwyczaj jest przyspieszony, a stężenie CRP podniesione[2][25]. Wykonuje się oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwjądrowych, czynnika reumatoidalnego i przeciwciał przeciwko cytoplazmie neutrofilów, a także wykonuje się próbę tuberkulinową i testy na kiłę, aby określić, czy zapalenie aorty nie powstało na tle infekcyjnym[2].

Leczenie

Jeśli zachodzi podejrzenie infekcyjnego zapalenia aorty, to jeszcze przed otrzymaniem potwierdzających badań mikrobiologicznych włącza się empiryczną antybiotykoterapię, szczególnie obejmującą w spektrum działania gronkowca złocistego i Gram-ujemne pałeczki[32]. Mimo zastosowania odpowiedniego leczenia rokowanie co do przeżycia jest niskie, więc oprócz tego należy wykonać zabieg usunięcia zakażonej i martwej tkanki oraz, jeśli konieczne, resekcji tętniaka[2][32]. W przypadku autoimmunologicznego zapalenia aorty w zespole Takayasu i olbrzymiokomórkowym zapaleniu tętnic należy podawać prednizon, choć w 50% przypadków choroba nawraca[2]. Gdy występują ciężkie objawy niedokrwienia, można wykonać rewaskularyzację, a przy wtórnym nadciśnieniu angioplastykę balonową[2]. Wszczepienie stentu poprawia rokowanie[40].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b JeanJ. Schmidt JeanJ. i inni, Predictors for pathologically confirmed aortitis after resection of the ascending aorta: A 12-year Danish nationwide population-based cross-sectional study, „Arthritis Research & Therapy”, 13 (3), 2011, R87, DOI: 10.1186/ar3360, PMID: 21676237, PMCID: PMC3218902  (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Heather L.H.L. Gornik Heather L.H.L., Mark A.M.A. Creager Mark A.M.A., Aortitis, „Circulation”, 117 (23), 2008, s. 3039–3051, DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.107.760686, PMID: 18541754, PMCID: PMC2759760  (ang.).
  3. ↑ a b NicolòN. Pipitone NicolòN., CarloC. Salvarani CarloC., Idiopathic aortitis: an underrecognized vasculitis, „Arthritis Research & Therapy”, 13 (4), 2011, s. 119, DOI: 10.1186/ar3389, PMID: 21787438, PMCID: PMC3239344  (ang.).
  4. ↑ a b c ShabneezS. Hussain ShabneezS., Salman NaseemS.N. Adil Salman NaseemS.N., Shahid AhmedS.A. Sami Shahid AhmedS.A., Anemia in a middle aged female with aortitis: a case report, „BMC Research Notes”, 8, 2015, DOI: 10.1186/s13104-015-1572-3, PMID: 26493409, PMCID: PMC4619023  (ang.).
  5. ↑ E. Ladich, K. Yahagi, M. E. Romero, R. Virmani. Vascular diseases: aortitis, aortic aneurysms, and vascular calcification. „Cardiovasc Pathol”. 25 (5). s. 432-441. DOI: 10.1016/j.carpath.2016.07.002. PMID: 27526100. 
  6. ↑ I. Töpel, N. Zorger, M. Steinbauer. Inflammatory diseases of the aorta: Part 1: Non-infectious aortitis. „Gefasschirurgie”. 21 (Suppl 2). s. 80-86. DOI: 10.1007/s00772-016-0143-9. PMID: 27546992. 
  7. ↑ a b KimberlyK. Weatherspoon KimberlyK., WayneW. Gilbertie WayneW., TaraT. Catanzano TaraT., Emergency Computed Tomography Angiogram of the Chest, Abdomen, and Pelvis, „Seminars in ultrasound, CT, and MR”, 38 (4), 2017, s. 370–383, DOI: 10.1053/j.sult.2017.02.004, PMID: 28865527  (ang.).
  8. ↑ IlkayI. Cinar IlkayI., HeH. Wang HeH., James R.J.R. Stone James R.J.R., Clinically isolated aortitis: pitfalls, progress, and possibilities, „Cardiovascular Pathology: The Official Journal of the Society for Cardiovascular Pathology”, 29, 2017, s. 23–32, DOI: 10.1016/j.carpath.2017.04.003, PMID: 28500877  (ang.).
  9. ↑ J.M.J.M. Evans J.M.J.M., W.M.W.M. O’Fallon W.M.W.M., G.G.G.G. Hunder G.G.G.G., Increased incidence of aortic aneurysm and dissection in giant cell (temporal) arteritis. A population-based study, „Annals of Internal Medicine”, 122 (7), 1995, s. 502–507, DOI: 10.7326/0003-4819-122-7-199504010-00004, PMID: 7872584  (ang.).
  10. ↑ O.O. Espitia O.O., C.C. Agard C.C., Aortite et complications aortiques de l’artérite à cellules géantes (maladie de Horton), „La Revue De Medecine Interne”, 34 (7), 2013, s. 412–420, DOI: 10.1016/j.revmed.2013.02.026, PMID: 23523343  (fr.).
  11. ↑ a b I. Töpel, N. Zorger, M. Steinbauer. Inflammatory diseases of the aorta: Part 2: Infectious aortitis. „Gefasschirurgie”. 21 (Suppl 2). s. 87-93. DOI: 10.1007/s00772-016-0142-x. PMID: 27546993. 
  12. ↑ NedaaN. Skeik NedaaN. i inni, Diagnosis, Management, and Outcome of Aortitis at a Single Center, „Vascular and Endovascular Surgery”, 2017, DOI: 10.1177/1538574417704296, PMID: 28859604  (ang.).
  13. ↑ J.J. Loricera J.J. i inni, Non-infectious aortitis: a report of 32 cases from a single tertiary centre in a 4-year period and literature review, „Clinical and Experimental Rheumatology”, 33 (2 Suppl 89), 2015, s. 19–31, PMID: 25437450  (ang.).
  14. ↑ J.J. Gaudric J.J. i inni, Prise en charge chirurgicale des maladies inflammatoires de l’aorte, „La Revue De Medecine Interne”, 37 (4), 2016, s. 284–291, DOI: 10.1016/j.revmed.2015.12.017, PMID: 26797187  (fr.).
  15. ↑ a b G.G. Slobodin G.G. i inni, Aortic involvement in rheumatic diseases, „Clinical and Experimental Rheumatology”, 24 (2 Suppl 41), 2006, s. 41–47, PMID: 16859596  (ang.).
  16. ↑ KeisukeK. Sugimoto KeisukeK. i inni, Childhood Cogan syndrome with aortitis and anti-neutrophil cytoplasmic antibody-associated glomerulonephritis, „Pediatric Rheumatology Online Journal”, 12, 2014, s. 15, DOI: 10.1186/1546-0096-12-15, PMID: 24803850, PMCID: PMC4011777  (ang.).
  17. ↑ A.-C.A.C. Desbois A.-C.A.C. i inni, Atteintes aortiques inflammatoires associées à la maladie de Behçet, „La Revue De Medecine Interne”, 37 (4), 2016, s. 230–238, DOI: 10.1016/j.revmed.2015.10.351, PMID: 26611428  (fr.).
  18. ↑ R.W.R.W. Guard R.W.R.W. i inni, Aortitis with dissection complicating systemic lupus erythematosus, „Pathology”, 27 (3), 1995, s. 224–228, PMID: 8532387  (ang.).
  19. ↑ C.R.C.R. Tucker C.R.C.R. i inni, Aortitis in ankylosing spondylitis: early detection of aortic root abnormalities with two dimensional echocardiography, „The American Journal of Cardiology”, 49 (4), 1982, s. 680–686, PMID: 7064818  (ang.).
  20. ↑ S HS.H. Morgan S HS.H., R AR.A. Asherson R AR.A., G RG.R. Hughes G RG.R., Distal aortitis complicating Reiter's syndrome., „British Heart Journal”, 52 (1), 1984, s. 115–116, PMID: 6743420, PMCID: PMC481595  (ang.).
  21. ↑ UpulU. Pathirana UpulU. i inni, Ascending aortic aneurysm caused by Mycobacterium tuberculosis, „BMC Research Notes”, 8, 2015, DOI: 10.1186/s13104-015-1667-x, PMID: 26553119, PMCID: PMC4638108  (ang.).
  22. ↑ O.O. Zizi O.O., H.H. Jiber H.H., A.A. Bouarhroum A.A., Aortite infectieuse à Streptococcus pneumoniae, „Journal Des Maladies Vasculaires”, 41 (1), 2016, s. 36–41, DOI: 10.1016/j.jmv.2015.12.003, PMID: 26775836  (fr.).
  23. ↑ F. DanielF.D. Ramirez F. DanielF.D., Bruce M.B.M. Jamison Bruce M.B.M., BenjaminB. Hibbert BenjaminB., Infectious Aortitis, „International Heart Journal”, 57 (5), 2016, s. 645–648, DOI: 10.1536/ihj.16-029, PMID: 27581676  (ang.).
  24. ↑ Mathijs G.M.G. Buimer Mathijs G.M.G. i inni, Endovascular repair of a Streptococcus pneumonia-induced aortitis complicated by an iliacocaval fistula, „Vascular and Endovascular Surgery”, 46 (7), 2012, s. 570–574, DOI: 10.1177/1538574412456307, PMID: 22956511  (ang.).
  25. ↑ a b Parth JP.J. Parekh Parth JP.J. i inni, Successful treatment of Salmonella aortitis with endovascular aortic repair and antibiotic therapy, „BMJ Case Reports”, 2014, 2014, DOI: 10.1136/bcr-2014-204525, PMID: 24916982, PMCID: PMC4054513  (ang.).
  26. ↑ MaaikeM. Spaltenstein MaaikeM. i inni, A case report of CT-diagnosed renal infarct secondary to syphilitic aortitis, „BMC infectious diseases”, 17 (1), 2017, s. 520, DOI: 10.1186/s12879-017-2624-1, PMID: 28747159, PMCID: PMC5530486  (ang.).
  27. ↑ Dvora JosephD.J. Davey Dvora JosephD.J. i inni, Transient aortitis documented by positron emission tomography in a case series of men and transgender women infected with syphilis, „Sexually Transmitted Infections”, 2017, DOI: 10.1136/sextrans-2017-053140, PMID: 28866636  (ang.).
  28. ↑ Fernando PivattoF.P. Júnior Fernando PivattoF.P. i inni, Aneurysm and dissection in a patient with syphilitic aortitis, „The Brazilian Journal of Infectious Diseases: An Official Publication of the Brazilian Society of Infectious Diseases”, 21 (3), 2017, s. 349–352, DOI: 10.1016/j.bjid.2017.01.003, PMID: 28238625  (ang.).
  29. ↑ LaureL. Delaval LaureL. i inni, New insights on tuberculous aortitis, „Journal of Vascular Surgery”, 66 (1), 2017, s. 209–215, DOI: 10.1016/j.jvs.2016.11.045, PMID: 28254396  (ang.).
  30. ↑ J.S.J.S. Cargile J.S.J.S. i inni, Tuberculous aortitis with associated necrosis and perforation: treatment and options, „Journal of Vascular Surgery”, 4 (6), 1986, s. 612–615, DOI: 10.1016/0741-5214(86)90178-3, PMID: 3783836  (ang.).
  31. ↑ StéphanieS. Rouiller StéphanieS. i inni, Aortite à Clostridium septicum: rapport d’un cas et rappel sur les aortites infectieuses, „Revue Medicale Suisse”, 12 (534), 2016, s. 1703–1707, PMID: 28686395  (fr.).
  32. ↑ a b c Elizabeth A.E.A. Foote Elizabeth A.E.A. i inni, Infectious Aortitis, „Current Treatment Options in Cardiovascular Medicine”, 7 (2), 2005, s. 89–97, PMID: 15935117  (ang.).
  33. ↑ Colin Y.L.C.Y.L. Woon Colin Y.L.C.Y.L. i inni, Extra-anatomic revascularization and aortic exclusion for mycotic aneurysms of the infrarenal aorta and iliac arteries in an Asian population, „American Journal of Surgery”, 195 (1), 2008, s. 66–72, DOI: 10.1016/j.amjsurg.2007.01.032, PMID: 18082544  (ang.).
  34. ↑ Diane L.D.L. Murzin Diane L.D.L. i inni, A case series of surgically diagnosed idiopathic aortitis in a Canadian centre: a retrospective study, „CMAJ open”, 5 (2), 2017, E483–E487, DOI: 10.9778/cmajo.20160094, PMID: 28641275  (ang.).
  35. ↑ a b PravinP. Patil PravinP. i inni, Giant cell arteritis: a review, „Eye and Brain”, 5, 2013, s. 23–33, DOI: 10.2147/EB.S21825, PMID: 28539785, PMCID: PMC5432116  (ang.).
  36. ↑ Dirk M.D.M. Nuenninghoff Dirk M.D.M. i inni, Incidence and predictors of large-artery complication (aortic aneurysm, aortic dissection, and/or large-artery stenosis) in patients with giant cell arteritis: a population-based study over 50 years, „Arthritis and Rheumatism”, 48 (12), 2003, s. 3522–3531, DOI: 10.1002/art.11353, PMID: 14674004  (ang.).
  37. ↑ G.S.G.S. Kerr G.S.G.S. i inni, Takayasu arteritis, „Annals of Internal Medicine”, 120 (11), 1994, s. 919–929, PMID: 7909656  (ang.).
  38. ↑ Xue-PingX.P. Wu Xue-PingX.P., PingP. Zhu PingP., Clinical features of aortic dissection associated with Takayasu's arteritis, „Journal of Geriatric Cardiology : JGC”, 14 (7), 2017, s. 485–487, DOI: 10.11909/j.issn.1671-5411.2017.07.010, PMID: 28868078, PMCID: PMC5545192  (ang.).
  39. ↑ Dvora JosephD.J. Davey Dvora JosephD.J. i inni, Probable Syphilitic Aortitis Documented by Positron Emission Tomography, „Sexually transmitted diseases”, 43 (3), 2016, s. 199–200, DOI: 10.1097/OLQ.0000000000000411, PMID: 26859808, PMCID: PMC4748391  (ang.).
  40. ↑ S.S. Tyagi S.S., U.A.U.A. Kaul U.A.U.A., R.R. Arora R.R., Endovascular stenting for unsuccessful angioplasty of the aorta in aortoarteritis, „Cardiovascular and Interventional Radiology”, 22 (6), 1999, s. 452–456, PMID: 10556402  (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedia internetowa (klasa chorób):
  • Catalana: 0079354