Yi I

To jest biografia osoby noszącej koreańskie nazwisko Yi.
Yi I
Ilustracja
Podobizna Yi I na południowokoreańskim banknocie o nominale 5000 wonów
Nazwisko koreańskie
Hangul

이이

Hancha

李珥

Transkrypcja poprawiona

I I

Transkrypcja MCR

Yi I

Yi I (ur. 1536, zm. 1584), znany pod pseudonimem Yulgok (hangul 율곡, hancha 栗谷) – koreański filozof i uczony. Uważany za najwybitniejszego obok Yi Hwanga myśliciela konfucjańskiego tego kraju[1].

Urodził się w Gangneung we wschodniej Korei. Jego matką była ceniona artystka i poetka, Sin Saimdang, która zapewniła synowi staranne wykształcenie[1]. W młodości studiował taoizm i buddyzm, po śmierci matki udał się nawet do klasztoru w Górach Diamentowych by zostać mnichem. W 1556 roku porzucił jednak buddyzm na rzecz neokonfucjanizmu. Po opuszczeniu klasztoru zdał egzaminy urzędnicze i rozpoczął karierę w administracji[1].

Yi I sprzeciwiał się dosłownej interpretacji tekstów klasycznych[2]. Głosił monistyczną teorię stojącą w opozycji do poglądów Yi Hwanga. Rozróżnienie na zasadę i siłę materialną sprowadzał do różnicy terminologicznej. Jak dowodził, obydwie są ze sobą nierozerwalnie związane – zasada jest mocą umożliwiającą rzeczom ruch, zaś siła materialna porusza się za sprawą zasady. Zasada sama z siebie nie potrafi wytworzyć niczego, natomiast siła materialna stanowi narzędzie manifestowania się zasady. Różnice między nimi wynikają z faktu, iż zasada jest nieograniczona i wszechobecna, zaś siła materialna ograniczona i jednostronna[3]. W zakresie moralności podkreślał znaczenie wewnętrznego samodoskonalenia i edukacji[3][4].

Przypisy

  1. a b c Keith Pratt and Richard Rutt: Korea. A Historical and Cultural Dictionary. New York: Routledge, 2013, s. 518. ISBN 978-0-700-70464-4.
  2. Encyclopedia of Chinese Philosophy. edited by Antonio S. Cua. New York: Routledge, 2003, s. 105. ISBN 0-415-93915-0.
  3. a b Xinzhong Yao: Konfucjanizm. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, s. 122-124. ISBN 978-83-233-2602-1.
  4. Chai-Shin Yu: The New History of Korean Civilization. Bloomington: iUniverse, 2012, s. 143. ISBN 978-1-4620-5559-3.
  • ISNI: 0000000083769974
  • VIAF: 42636926
  • LCCN: n79150399
  • GND: 118925806
  • NDL: 00751579
  • LIBRIS: 31fhdf3m030tddt
  • BnF: 134901759
  • SUDOC: 106322133, 105751669
  • NLA: 35749435
  • NKC: jx20070425009
  • BNE: XX5137339
  • NTA: 08613048X
  • BIBSYS: 1078972
  • CiNii: DA04909868
  • Open Library: OL5088525A
  • NUKAT: n2003093043
  • J9U: 987007270268105171
  • KRNLK: KAC200104030