Układ stroficzny

Układ stroficzny – ogólny schemat utworu wierszowanego. Na schemat ten składają się następujące elementy kompozycyjne:

• liczba strof
• kolejność strof
• konstrukcja wewnętrzna poszczególnych strof z uwzględnieniem rymu, rytmu i ich następstwa.

W poezji wykształciło się wiele tradycyjnych układów stroficznych. Niektóre z nich stanowią bardzo rygorystycznie powielany wzór, inne mają formę bardziej otwartą i dopuszczają pewną dowolność.

W wielu przypadkach określony układ stroficzny stosowany był zawsze do prezentowania ściśle określonych treści. Wówczas układ ten stawał się równocześnie odmianą wiersza, jak to miało miejsce np. w przypadku sonetu.

Przykłady układów stroficznych

• ballada francuska
• meander
• pantum
• rondel
• rondo
• sestyna liryczna
• sonet
• stornel
• tercyna
• triolet
• vilanella
• virelai

Bibliografia

• Stanisław Sierotwiński, Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1970, wyd. III;
• Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003.