Topologia wprowadzona przez rodzinę przekształceń

Topologia wprowadzona przez rodzinę przekształceń (także słaba topologia, ang. initial topology) – najuboższa topologia w danym zbiorze X , {\displaystyle X,} względem której każde przekształcenie ze z góry zadanej rodziny przekształceń zbioru X {\displaystyle X} o wartościach w przestrzeniach topologicznych jest ciągłe. Pojęcie topologii wprowadzonej przez rodzinę przekształceń wprowadził Nicolas Bourbaki.

Konstrukcja

Niech X {\displaystyle X} będzie zbiorem, { Y i : i I } {\displaystyle \{Y_{i}\colon i\in I\}} będzie rodziną przestrzeni topologicznych oraz niech dla każdego i {\displaystyle i} dana będzie funkcja (przekształcenie)

f i : X Y i . {\displaystyle f_{i}\colon X\to Y_{i}.}

W zbiorze X {\displaystyle X} istnieje najsłabsza topologia, względem której każda funkcja f i {\displaystyle f_{i}} jest ciągła. Bazą tej topologii jest rodzina zbiorów postaci

i J f i 1 [ V i ] , {\displaystyle \bigcap _{i\in J}f_{i}^{-1}[V_{i}],}

gdzie J {\displaystyle J} jest skończonym podzbiorem zbioru I {\displaystyle I} oraz V i {\displaystyle V_{i}} jest otwartym podzbiorem Y i . {\displaystyle Y_{i}.} Topologia ta nazywana jest topologią wyznaczoną przez rodzinę przekształceń { f i : i I } . {\displaystyle \{f_{i}\colon i\in I\}.}

  • Przekształcenie przestrzeni topologicznej W {\displaystyle W} w przestrzeń Y , {\displaystyle Y,} której topologia jest wyznaczona przez rodzinę przekształceń { f i : i I } , {\displaystyle \{f_{i}\colon \,i\in I\},} gdzie f i : Y Z i , {\displaystyle f_{i}\colon Y\to Z_{i},} jest ciągłe wtedy i tylko wtedy, gdy dla każdego i {\displaystyle i} złożenie f i f {\displaystyle f_{i}\circ f} jest ciągłe.

Przykłady

  • Jeżeli X {\displaystyle X} jest przestrzenią liniowo-topologiczną, której przestrzeń sprzężona X {\displaystyle X^{*}} jest nietrywialna (na przykład, X {\displaystyle X} jest przestrzenią lokalnie wypukłą, w szczególności, przestrzenią unormowaną), to w zbiorze X {\displaystyle X} można wprowadzić topologię wyznaczoną przez rodzinę { x : x X } . {\displaystyle \{x^{*}\colon \,x^{*}\in X^{*}\}.} Topologia ta, nazywana słabą topologią w X , {\displaystyle X,} jest liniowa oraz lokalnie wypukła.
  • Jeżeli X {\displaystyle X} jest taką przestrzenią liniowo-topologiczną jak wyżej, to w przestrzeni X {\displaystyle X^{*}} można wprowadzić tzw. *-słabą topologię, tj. topologię wprowadzoną przez rodzinę przekształceń { Φ x : x X } , {\displaystyle \{\Phi _{x}\colon \,x\in X\},} gdzie Φ x x = x x {\displaystyle \Phi _{x}x^{*}=x^{*}x} dla x X {\displaystyle x\in X} i x X {\displaystyle x^{*}\in X^{*}} (każde odwzorowanie Φ x {\displaystyle \Phi _{x}} jest funkcjonałem liniowym na X {\displaystyle X^{*}} ).

Bibliografia

  • Nicolas Bourbaki: General Topology. T. 1. Berlin, Nowy Jork: Springer-Verlag, 1990, s. 30–31. ISBN 3-540-64241-2.
  • Ryszard Engelking: Topologia ogólna. Wyd. pierwsze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1976, s. 48–49.