Szeflera
![]() Schefflera aboricola | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | selerowce | ||
Rodzina | araliowate | ||
Rodzaj | szeflera | ||
Nazwa systematyczna | |||
Schefflera J.R. Forst. & G. Forst. Charact. Gen. 23. 29 Nov 1775 | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
S. digitata J. R. et J. G. A. Forster[3] | |||
| |||
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Scheffleraelegantissima.jpg/220px-Scheffleraelegantissima.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Starr_020108-0006_Schefflera_arboricola.jpg/220px-Starr_020108-0006_Schefflera_arboricola.jpg)
Szeflera (Schefflera) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae). W tradycyjnym, szerokim ujęciu jest to takson polifiletyczny liczący ok. 900[4]–1100[5] gatunków występujących na większości obszarów kuli ziemskiej o tropikalnym i subtropikalnym klimacie[6][5]. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest wiele grup, którym nadawane są różne rangi systematyczne – od podgatunków po osobne rodzaje[7].
Morfologia
Małe drzewa, krzewy i płożące się pnącza, wiele gatunków jest epifitami[6]. Liście złożone dłoniasto, o listkach tej samej wielkości. Kwiaty drobne, zebrane z kwiatostany, zazwyczaj są to wzniesione kłosy[6]. Owocami są drobne, mięsiste jagody[6].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj należy do podrodziny Aralioideae z rodziny araliowatych (Araliaceae)[2]. Ujęcie systematyczne rodzaju jest wciąż nieustalone i bardzo zróżnicowane. W szerokim, tradycyjnym ujęciu jest to takson polifiletyczny liczący ok. 900[4]–1100[5] gatunków. Po wyłączeniu części rodzajów (np. Plerandra z Nowej Gwinei), wciąż zaliczanych jest tu ok. 550 gatunków o zasięgu pantropikalnym[8]. W ujęciu Plants of the World Online należą tu 202 gatunki z Azji Południowo-Wschodniej, Nowej Zelandii i Ameryki Południowej[9]. Jako osobne rodzaje poza ww. wyróżniane są: Astropanax, Crepinella, Didymopanax, Heptapleurum, Sciodaphyllum[9]. W bardzo wąskim ujęciu do rodzaju zaliczanych jest tylko 8 gatunków występujących w Nowej Zelandii (tam rośnie gatunek typowy rodzaju – S. digitata[4]) i na innych wyspach Oceanii[7].
- Wykaz gatunków
Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju szeflera.
Zastosowanie
W krajach o ciepłym klimacie niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ogrodowe. W warunkach Europy Środkowej, w tym w Polsce, uprawiane są jako rośliny pokojowe, głównie szeflera najwytworniejsza.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-05-27].
- ↑ a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 379. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c Schefflera J. R. Forster & G. Forster. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-03-11].
- ↑ a b c d GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ a b David G. Frodin, Porter P. Lowry II, Gregory M. Plunkett. Schefflera (Araliaceae): taxonomic history, overview and progress. „Plant Div. Evol.”. 128/3–4, s. 561–595, 2010.
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 833, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b Schefflera J.R.Forst. & G.Forst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-11].
- Britannica: plant/schefflera
- SNL: Schefflera
- Flora of China: 129428
- Flora of North America: 129428
- GBIF: 3037700
- identyfikator iNaturalist: 53939
- IPNI: 3094-1
- ITIS: 196079
- NCBI: 46414
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:3093-1
- Tela Botanica: 87166
- identyfikator Tropicos: 40031109
- USDA PLANTS: SCHEF
- identyfikator taksonu Fossilworks: 320014