Supergarb

Supergarb^[1] (ang. superhump) – częste i niewielkie (o amplitudach wysokości ułamka magnitudy) zmiany jasności nowych karłowatych^[1].

W układzie kataklizmicznym nowych karłowatych jeden z obiektów ściąga grawitacyjnie materię z drugiego, która formuje wokół gwiazdy dysk akrecyjny. Kiedy dysk jest niestabilny, czasami wybucha (ang. outburst), a gdy na krzywej blasku gwiazdy podczas tych wybuchów pojawiają się dodatkowe pojaśnienia jej blasku, to określane są one jako supergarby^[2].

Supergarby zostały odkryte przez Vogta (1974) i Warnera (1975) podczas superwybuchu VW Hydri w grudniu 1972^[3]. Występują we wszystkich nowych karłowatych typu SU UMa.

Okres obserwowanych supergarbów ma bezpośredni związek z okresem orbitalnym układu nowej karłowatej, opisany zależnością Stolza-Schoembsa z 1984 (w dniach):

${\displaystyle {\frac {P_{s}-P_{o}}{P_{o}}}=-3{,}3\cdot 10^{-2}+0{,}84P_{s},}$

gdzie ${\displaystyle P_{s}}$ to okres supergarbów, a ${\displaystyle P_{o}}$ – okres orbitalny. Dzięki tej zależności można wyznaczyć okres orbitalny danego układu gwiazd^[1].

Jeżeli ${\displaystyle P_{s}>P_{o},}$ to supergarb jest określany jako dodatni, a w przypadku odwrotnym ${\displaystyle (P_{s}<P_{o})}$ – jako ujemny^[4].

Przypisy