Stadion KS Apator im. Mariana Rosego w Toruniu

Stadion KS Apator
im. Mariana Rosego

Poprzednia nazwa	1924: Stadion wojskowy VIII DOK 1957: Stadion im. Zbigniewa Raniszewskiego 1994: Stadion KS Apator im. Mariana Rosego
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Adres	ul. Wł. Broniewskiego 98 87-100 Toruń
Data budowy	1923-1924
Data otwarcia	17 sierpnia 1924 20 października 1957
Data przebudowy	1957
Data zamknięcia	25 października 2008
Właściciel	do 1939: DOK VIII po 1945: Miasto Toruń
Operator	do 1939: DOK VIII po 1945: KS Apator Toruń
Pojemność stadionu	od 1999: 20000 od 2006: 18000[1]
Oświetlenie	od 2006:900 lux
Długość toru	1950: ok. 500m. od 1957: 403m. od 1965: 381m. od 1977: 366m. od 1985: 349m. od 2001: 333m.
Nawierzchnia toru	od 1957: granitowa
Położenie na mapie Torunia Stadion KS Apator im. Mariana Rosego
Położenie na mapie Polski Stadion KS Apator im. Mariana Rosego
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Stadion KS Apator im. Mariana Rosego
53°00′55,52″N 18°33′44,68″E/53,015422 18,562411
Multimedia w Wikimedia Commons

Stadion KS Apator im. Mariana Rosego – stadion sportowy, który znajdował się w Toruniu przy ul. Broniewskiego 98. Na stadionie między innymi swoje mecze żużlowe rozgrywał Apator Toruń. Stadion wyburzony został po 2008 roku.

Historia

Stadion ogólnosportowy

Stadion zbudowało w okresie międzywojennym wojsko, głównie żołnierze 8 Pułku Saperów, jako plac sportowy dla potrzeb Dowództwa Okręgu Korpusu VIII. Ze względu na wojskowe potrzeby przygotowany był do ujeżdżania koni (min. dlatego bieżnia była wyjątkowo długa, bo aż 500-metrowa), ale posiadał główną płytę oraz pełne wyposażenie dla lekkiej atletyki a także dwa boiska treningowe^[2]. Obiekt, nazywany ówcześnie Stadionem Wojskowym, otwarto 17 sierpnia 1924 roku, a jedną z pierwszych imprez jakie się na nim odbyły były mistrzostwa VIII DOK. Oprócz drużyn wojskowych (wliczając w to WKS Gryf) ze stadionu korzystał także TKS grając tutaj mecze polskiej ligi piłkarskiej (oba kluby grywały też na Stadionie Miejskim przy ul. Sportowej).

• Był to jeden z dwóch obiektów w Toruniu (drugim był stadion przy ul. Sportowej), na którym zagrali ówcześni mistrzowie Polski w piłce nożnej. 26 maja 1927 TKS Toruń zagrał mecz ligowy z Pogonią Lwów (3:5)^[3].
• 3 kwietnia 1927 na tym stadionie rozegrano pierwszy w Toruniu mecz w polskiej lidze piłkarskiej TKS Toruń – Polonia Warszawa (4:3); widzów: ok. 1000^[4][5].
• 3 kwietnia 1927 na tym stadionie padła pierwsza bramka w historii polskiej ligi piłkarskiej. W meczu pierwszej kolejki TKS Toruń – Polonia Warszawa w 6. minucie Paweł Gumowski zdobył gola dla TKS^[6][7].

Jako obiekt żużlowy

Po wojnie stadion przekazano żużlowcom, którzy dotychczas korzystali ze Stadionu Miejskiego przy ul. Sportowej, i w roku 1950 odbyły się tu pierwsze zawody motocyklowe. Ponieważ obiekt nie spełniał wymagań stawianych torom żużlowym 12 kwietnia 1957 roku na posiedzeniu Rady Toruńskiego Klubu Motorowego Ligi Przyjaciół Żołnierza zawiązał się komitet organizacyjny budowy odpowiadającego regulaminowym wymogom toru żużlowego^[8]. Nowy stadion został zaprojektowany przez Biuro Projektów Budownictwa Ogólnego jako ośrodek sportowy, z torem żużlowym, dwoma boiskami piłkarskimi, bieżnią, urządzeniami do lekkiej atletyki. Na obiekt przeznaczono teren o powierzchni 8,3 hektara. Stadion budowano w czynie społecznym, pomagały w tym przedsięwzięciu toruńskie firmy, przede wszystkim PZWANN. 20 października 1957, w asyście 10 tysięcy kibiców, miało miejsce oficjalne otwarcie zmodernizowanego obiektu, któremu nadano imię Zbigniewa Raniszewskiego^[8].

W kolejnych latach dodawano ogrodzenie toru, częściowe zadaszenie trybuny głównej i oświetlenie. Na mocy uchwały rady Klubu Sportowego „Apator” Toruń w 1994 roku tor przy ulicy Broniewskiego otrzymał nazwę „Stadion KS Apator im. Mariana Rosego”^[8]. W sezonie 2006 dodano wymagane dla uzyskania licencji sztuczne oświetlenie o natężeniu 900 luksów. Ostatnimi zawodami toruńskiego klubu na starym stadionie był drugi mecz finałowy drużynowych mistrzostw Polski w sezonie 2008 rozegrany 19 października 2008 roku. Mecz ten zakończył się zwycięstwem gospodarzy nad leszczyńską Unią 47:43 i przypieczętowaniem mistrzowskiego tytułu dla toruńskiej drużyny. Kilka dni później, 25 października, stadion przy ulicy Broniewskiego po raz ostatni oficjalnie gościł żużlowców – był gospodarzem finału Pomorskiej Ligi Młodzieżowej. W związku z budową nowego obiektu, stary miasto sprzedało za 60 270 000 zł. Po wyburzeniu, na jego miejscu powstało centrum handlowe Toruń Plaza^[8].

Rekordy toru

Rekordy toru obiektu żużlowego
Tor	Czas	Zawodnik	Narodowość	Klub	Data	Zawody
403	88,4	Alois Durhammer	Austria		20.10.1957	trójmecz towarzyski
	86,0	Janusz Suchecki	Polska	Skra Warszawa	10.11.1957	mecz towarzyski Polonia Bydgoszcz – Skra Warszawa
	85,5	Witold Brzozowski	Polska	Skra Warszawa	10.11.1957	mecz towarzyski Polonia Bydgoszcz – Skra Warszawa
	85,4	Janusz Suchecki	Polska	Skra Warszawa	10.11.1957	mecz towarzyski Polonia Bydgoszcz – Skra Warszawa
	84,9	Janusz Suchecki	Polska	Skra Warszawa	10.11.1957	mecz towarzyski Polonia Bydgoszcz – Skra Warszawa
	83,9	Janusz Suchecki	Polska	Legia Warszawa	25.05.1958	mecz I-ligowy Legia Warszawa – Górnik Rybnik
	83,0	Norbert Świtała	Polska	Polonia Bydgoszcz	12.07.1960	indywidualne mistrzostwa Pomorza
	82,4	Marian Rose	Polska	LPŻ Toruń	01.09.1960	mecz towarzyski LPŻ Toruń – Tramwajarz Łódź
	80,4	Jan Malinowski	Polska	Stal Rzeszów	07.09.1960	turniej o „Srebrną ostrogę IKP”
	80,0	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	14.06.1964	mecz II-ligowy Stal Apator Toruń – Unia Tarnów
	79,9	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	25.10.1964	indywidualne mistrzostwa Pomorza
381	78,0	Stanisław Bauta	Polska	Stal Apator Toruń	23.05.1965	mecz II-ligowy Stal Apator Toruń – Unia Leszno
	77,2	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	06.06.1965	mecz II-ligowy Stal Apator Toruń – Motor Lublin
	76,0	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	08.07.1965	mecz II-ligowy Stal Apator Toruń – Polonia Piła
	74,4	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	11.07.1965	mecz II-ligowy Stal Apator Toruń – Kolejarz Opole
	73,8	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	12.08.1965	turniej o Złoty Kask
	73,6	Jan Tkocz	Polska	Wybrzeże Gdańsk	08.05.1966	turniej indywidualny
	73,6	Marian Rose	Polska	Stal Apator Toruń	26.06.1966	turniej indywidualny
	72,3	Marian Rose	Polska	Stal Toruń	12.04.1970	mecz II-ligowy Stal Toruń – Gwardia Łódź
366	74,6	Jerzy Kniaź	Polska	Stal Toruń	27.03.1977	mecz I-ligowy Stal Toruń – Wybrzeże Gdańsk
	74,0	Andrzej Tkocz	Polska	ROW Rybnik	14.04.1977	ćwierćfinał Złotego Kasku
	72,4	Józef Jarmuła	Polska	Włókniarz Częstochowa	14.04.1977	ćwierćfinał Złotego Kasku
	72,0	Kazimierz Adamczak	Polska	Unia Leszno	06.04.1978	ćwierćfinał indywidualnych mistrzostw Polski
	70,5	Zenon Plech	Polska	Wybrzeże Gdańsk	06.04.1978	ćwierćfinał indywidualnych mistrzostw Polski
	70,0	Wiesław Patynek	Polska	Polonia Bydgoszcz	23.04.1978	Memoriał Mariana Rose
	69,8	Zenon Plech	Polska	Wybrzeże Gdańsk	23.04.1978	Memoriał Mariana Rose
	68,6	Jerzy Rembas	Polska	Stal Gorzów	12.04.1981	mecz I-ligowy Apator Toruń – Stal Gorzów
	68,4	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	23.04.1981	mecz I-ligowy Apator Toruń – Wybrzeże Gdańsk
	68,2	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	28.05.1983	mecz I-ligowy Apator Toruń – Start Gniezno
	68,2	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	19.06.1983	mecz I-ligowy Apator Toruń – Polonia Bydgoszcz
	68,2	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	14.07.1984	Memoriał Mariana Rose
349	68,0	Maciej Jaworek	Polska	Falubaz Zielona Góra	03.04.1985	mecz I-ligowy Apator Toruń – Falubaz Zielona Góra
	67,8	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	03.04.1985	mecz I-ligowy Apator Toruń – Falubaz Zielona Góra
	67,6	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	14.04.1985	mecz I-ligowy Apator Toruń – Stal Gorzów
	67,6	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	14.04.1985	mecz I-ligowy Apator Toruń – Stal Gorzów
	67,2	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	14.04.1985	mecz I-ligowy Apator Toruń – Stal Gorzów
	66,4	Wojciech Żabiałowicz	Polska		20.04.1985	eliminacje indywidualnych mistrzostw świata
	66,2	Antonín Kasper	Czechosłowacja		20.04.1985	eliminacje indywidualnych mistrzostw świata
	66,2	Wojciech Żabiałowicz	Polska		20.04.1985	eliminacje indywidualnych mistrzostw świata
	65,8	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	24.04.1986	finał mistrzostw Polski par klubowych
	65,64	Bohumil Brhel	Czechosłowacja		14.06.1986	półfinał indywidualnych mistrzostw Europy juniorów
	65,50	Sławomir Drabik	Polska	Włókniarz Częstochowa	10.08.1986	finał młodzieżowych indywidualnych mistrzostw Polski
	65,25	Wojciech Żabiałowicz	Polska	Apator Toruń	17.08.1986	mecz I-ligowy Apator Toruń – ROW Rybnik
	64,86	Grzegorz Śniegowski	Polska	Apator Toruń	04.09.1986	mecz I-ligowy Apator Toruń – Unia Tarnów
	64,23	Erik Gundersen	Dania		06.06.1987	półfinał mistrzostw świata par
	63,91	Piotr Świst	Polska		06.05.1989	ćwierćfinał indywidualnych mistrzostw świata juniorów
	63,76	Per Jonsson	Szwecja	Apator Toruń	14.06.1992	mecz I-ligowy Apator Toruń – Polonia Bydgoszcz
	63,69	Per Jonsson	Szwecja	Apator Toruń	02.08.1992	mecz I-ligowy Apator Toruń – Sparta Aspro Wrocław
	63,62	Per Jonsson	Szwecja	Apator Elektrim Toruń	28.03.1993	mecz I-ligowy Apator Elektrim Toruń – Motor Lublin
	63,57	Per Jonsson	Szwecja	Apator Elektrim Toruń	28.03.1993	mecz I-ligowy Apator Elektrim Toruń – Motor Lublin
	62,88	Hans Nielsen	Dania	Motor Lublin	28.03.1993	mecz I-ligowy Apator Elektrim Toruń – Motor Lublin
	62,81	Hans Nielsen	Dania	Motor Lublin	28.03.1993	mecz I-ligowy Apator Elektrim Toruń – Motor Lublin
	62,81	Hans Nielsen	Dania	Motor Lublin	28.03.1993	mecz I-ligowy Apator Elektrim Toruń – Motor Lublin
	61,81	Per Jonsson	Szwecja	Apator Elektrim Toruń	17.04.1994	mecz I-ligowy Apator Elektrim Toruń – Włókniarz Częstochowa
	61,68	Ryan Sullivan	Australia	Jutrzenka Polonia Bydgoszcz	26.09.1999	turniej indywidualny „Stamir Cup”
333	64,09	Robert Kościecha	Polska	Apator Adriana Toruń	23.03.2001	mecz towarzyski Apator Adriana Toruń – Bractwo Polonia Bydgoszcz
	63,74	Wiesław Jaguś	Polska	Apator Adriana Toruń	23.03.2001	mecz towarzyski Apator Adriana Toruń – Bractwo Polonia Bydgoszcz
	63,63	Tomasz Gollob	Polska	Bractwo Polonia Bydgoszcz	23.03.2001	mecz towarzyski Apator Adriana Toruń – Bractwo Polonia Bydgoszcz
	63,34	Jason Crump	Australia	Pergo Gorzów	01.04.2001	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Pergo Gorzów
	62,66	Jason Crump	Australia	Pergo Gorzów	01.04.2001	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Pergo Gorzów
	62,44	Wiesław Jaguś	Polska	Apator Adriana Toruń	16.04.2001	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Radson Malma Włókniarz Częstochowa
	62,34	Mirosław Kowalik	Polska	Apator Adriana Toruń	16.04.2001	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Radson Malma Włókniarz Częstochowa
	60,82	Tony Rickardsson	Szwecja	Apator Adriana Toruń	08.07.2001	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Atlas Wrocław
	60,10	Tony Rickardsson	Szwecja	Apator Adriana Toruń	21.04.2002	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Point S Polonia Bydgoszcz
	60,09	Jason Crump	Australia	Apator Adriana Toruń	28.03.2004	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – ZKŻ Quick Mix Zielona Góra
	59,03	Tony Rickardsson	Szwecja	Unia Tarnów	23.04.2005	mecz ekstraligi Apator Adriana Toruń – Unia Tarnów

Zobacz też

• Motoarena Toruń im. Mariana Rosego
• Stadion Miejski przy ul. Sportowej w Toruniu
• Sport w Toruniu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• „Broniewskiego 98” na oficjalnej stronie KS Toruń. speedway.torun.pl. [dostęp 2015-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-28)]. (pol.).