Ten artykuł dotyczy rodzaju noża ze składaną głownią. Zobacz też: Scyzoryki (ćwiczenie).
Scyzoryk – rodzaj kieszonkowego noża ze składaną głownią[1][a], wyposażonego dodatkowo w składane narzędzia zamontowane w tej samej oprawie (np. śrubokręt, korkociąg, otwieracz do butelek czy konserw).
Najbardziej znanymi scyzorykami są tzw. szwajcarskie noże oficerskie (produkowane przez firmy Victorinox i Wenger)[2]. Scyzoryk często mylony jest z nożem składanym (tzw. folderem), który posiada jedynie składaną głownię (bez dodatkowych narzędzi).
Odniesienia w kulturze
Gerwazy jeden z bohaterów poematu Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”, nazywa scyzorykiem swój znacznych rozmiarów rapier[3].
W Kielcach cyklicznie organizowany jest Festiwal Scyzoryki, będący wydarzeniem artystycznym połączonym z wręczaniem nagród[4]. Kielce potocznie nazywane są scyzorykami[5].
Scyzoryk był również jednym z pseudonimów artystycznych, którym w latach 90 XX w. posługiwał się polski raper Liroy, który pochodził z Kielc. Taki sam tytuł nosił nagrany przez niego w 1995 r. singel[6].