Scyzoryk

Ten artykuł dotyczy rodzaju noża ze składaną głownią. Zobacz też: Scyzoryki (ćwiczenie).
Przykłady różnych typów scyzoryków
Szwajcarski nóż oficerski jeden z najpopularniejszych rodzajów scyzoryków

Scyzoryk – rodzaj kieszonkowego noża ze składaną głownią[1][a], wyposażonego dodatkowo w składane narzędzia zamontowane w tej samej oprawie (np. śrubokręt, korkociąg, otwieracz do butelek czy konserw).

Najbardziej znanymi scyzorykami są tzw. szwajcarskie noże oficerskie (produkowane przez firmy Victorinox i Wenger)[2]. Scyzoryk często mylony jest z nożem składanym (tzw. folderem), który posiada jedynie składaną głownię (bez dodatkowych narzędzi).

Odniesienia w kulturze

Gerwazy jeden z bohaterów poematu Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”, nazywa scyzorykiem swój znacznych rozmiarów rapier[3].

W Kielcach cyklicznie organizowany jest Festiwal Scyzoryki, będący wydarzeniem artystycznym połączonym z wręczaniem nagród[4]. Kielce potocznie nazywane są scyzorykami[5].

Scyzoryk był również jednym z pseudonimów artystycznych, którym w latach 90 XX w. posługiwał się polski raper Liroy, który pochodził z Kielc. Taki sam tytuł nosił nagrany przez niego w 1995 r. singel[6].

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Cytaty w Wikicytatach
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Uwagi

  1. Niekiedy z dwiema (lub więcej) głowniami różnej wielkości.

Przypisy

  1. Scyzoryk. Słownij Języka Polskiego PWN. [dostęp 2023-08-28].
  2. Łukasz Cybiński: 115 lat ze szwajcarskim scyzorykiem. Rzeczpospolita, 2012-06-12. [dostęp 2023-08-28].
  3. Gerwazy Rembajło. Interia Encyklopedia. [dostęp 2023-08-28].
  4. Anna Bilzka: Scyzoryki Festiwal 2023. Ruszyły zgłoszenia, będzie wielki koncert finałowy w Kielcach. Echo Dnia, 2023-06-13. [dostęp 2023-08-28].
  5. Paweł Więcek: Skąd się wziął zwrot "kieleckie Scyzoryki"? Poznaj prawdziwą historię. Echo Dnia, 2014-03-28. [dostęp 2023-08-28].
  6. Radek Miszczak, Andrzej Cała: Beaty, Rymy, Życie: Leksykon muzyki hip-hop. Poznań: Kurpisz S.A., 2005, s. 306. ISBN 83-89738-75-9.
  • p
  • d
  • e
Broń obuchowa
obuchowo-sieczna
obuchowa miażdząca
historyczna
zachodnia
azjatycka
współczesna
Broń drzewcowa
prymitywna
armii starożytnych
armii średniowiecznych i nowożytnych
azjatycka
Broń boczna
Broń kolna
krótka
noże
puginały
sztylety
inne
długa
Broń sieczna
nihon-tō
daitō
shōtō
inne
szable
inne
Broń sieczno-kolna
miecze
chwyt jednoręczny
chwyt dwuręczny
pałasze
inne
Inne
  • LCCN: sh85103656
  • NKC: ph392380
  • J9U: 987007558388005171