Schronisko na Starej Polanie

Schronisko im. Bronka Czecha
Schronisko na fotografii. W tle Hampelbaude (Strzecha Akademicka)
Państwo	Polska
Pasmo	Karkonosze
Wysokość	1067 m n.p.m.
Data otwarcia	1894
Data zamknięcia	grudzień 1966
Położenie na mapie Polski
50,8°N 15,7°E/50,766667 15,700000

Schronisko na kartce z początku XX wieku. W tle Prinz-Heinrich-Baude

Schronisko na (Starej) Polanie – nieistniejący obiekt, który znajdował się na Starej Polanie (1067 m n.p.m.) w Karkonoszach, przy szlaku z Karpacza do schroniska „Strzecha Akademicka” (tzw. Śląskim Trakcie).

Historia

Polana powstała w XVII wieku wskutek wyrębu drewna, z którego wyrabiano węgiel drzewny.

Pierwszy budynek na Polanie powstał już przed 1670 – była to buda pasterska, służąca wędrowcom jako schronienie (mogła się pojawić już przed 1652). Około 1702 istniała także inne buda pasterska, rozebrana dopiero w 1955 (w XX wieku służyła jako budynek gospodarczy).

W 1894 wybudowano normalne schronisko – nosiło ono nazwę Schlingelbaude (nazwa ta pojawia się już w 1670). Uznawane było za jeden z najpiękniejszych obiektów w Karkonoszach. Jego pierwszym właścicielem był Heinrich Einert, a później kupił je hrabia Schaffgotsch i oddał w dzierżawę Heinrichowi Scholzowi, karczmarzowi z Borowic.

Schronisko z 1894 dysponowało 15 pokojami noclegowymi (w 1914) o bardzo wysokim standardzie i znakomitą restauracją. Był to dwupiętrowy budynek o konstrukcji murowano-drewnianej, ze stromym dwuspadowym dachem. Stylowo nawiązywał do wzorców szwajcarskich. Obiekt pełnił funkcję schroniska-pensjonatu, a początkowo chciano nawet wykorzystać pobliskie źródło do celów zdrowotnych. Później zrezygnowano z tych planów.

Schronisko kilkukrotnie przebudowywano, więc zatraciło swój pierwotny, alpejski charakter. Na początku zwiększono liczbę miejsc noclegowych oraz obudowano balkony oraz werandy. W 1924 zwiększono liczbę do 50 miejsc i zamieniono Schlingelbaude w hotel górski (Berghotel) o wysokim standardzie usług.

W latach 30. XX w. istniała tam klimatologiczna stacja meteorologiczna (wys. 1077 m n.p.m., 50°46′N 15°42′E/50,766667 15,700000). Średnie wartości roczne z lat 1931–1940: temperatura powietrza +3,7 °C (najzimniejsze: styczeń –4,2 °C i luty –4,5 °C; najcieplejsze: lipiec +12,6 °C i sierpień +12,0 °C); opady 1349 mm (najwięcej: czerwiec 149 mm i sierpień 185 mm, najmniej: styczeń 70 mm i grudzień 65 mm)^[1].

Po II wojnie światowej schronisko zostało przejęte przez PTTK; nazwano imieniem Bronisława Czecha (w 1951). Schronisko cieszyło się dużą popularnością i w latach 60. XX wieku po raz kolejny zwiększono liczbę miejsc noclegowych – tym razem do 60. 11 grudnia 1966 strawił je pożar. Akcję gaśniczą utrudniał głęboki śnieg, który zalegał okoliczne drogi. Plany odbudowy nie doczekały się realizacji i od tego momentu Polana jest niezabudowana (resztki schroniska usunięto w początku lat 80. XX wieku).

Inne schroniska na Starej Polanie

Schlingelbaude nie było jedynym schroniskiem w tej okolicy. W północnej części polany, u podnóża Kotków (Katzenschloss) znajdowało się stare schronisko Hasenbaude, zdewastowane i opuszczone w 1946. Z kolei przed II wojną światową w pobliżu głównego schroniska stało niewielkie, drewniane schronisko młodzieżowe Berghänlein, należące do Riesengebirgsverein (jedno z 20 w Karkonoszach, będących własnością tej organizacji górskiej). Był to mały, parterowy pawilon (Berghütte) nakryty dwuspadowym dachem.

Przypisy

↑ Jan Kwiatkowski: Klimat. W: Karkonosze polskie. Wrocław: Polska Akademia Nauk, 1985, s. 88–107. ISBN 83-04-01586-2.

Bibliografia

JacekJ. Suchodolski JacekJ., Architektura schronisk górskich w Sudetach, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005, ISBN 83-7085-846-5, OCLC 830747402 .

Linki zewnętrzne

Stare pocztówki z wizerunkiem schroniska – zarówno jako obiektu niemieckiego, jak i polskiego

Schroniska i inne obiekty turystyczne w polskich Sudetach

Schroniska istniejące

Góry Bystrzyckie	Schronisko PTTK „Jagodna” Schronisko PTTK „Pod Muflonem”
Góry Izerskie	Schronisko PTTK na Stogu Izerskim Schronisko Turystyczne „Chatka Górzystów” Hala Izerska Stacja turystyczna „Orle” Schronisko Wysoki Kamień
Góry Kamienne	Schronisko PTTK „Andrzejówka”
Góry Opawskie	Schronisko PTTK „Pod Kopą Biskupią” Schronisko „Dąbrówka”
Góry Orlickie	Schronisko PTTK „Orlica”
Góry Sowie	Schronisko „Orzeł” Schronisko PTTK „Zygmuntówka” na Przełęczy Jugowskiej
Góry Stołowe	Schronisko PTTK „Na Szczelińcu” Schronisko PTTK „Pasterka”
Karkonosze	Schronisko PTTK na Hali Szrenickiej Schronisko „Kamieńczyk” Schronisko PTTK „Kochanówka” Schronisko PTTK „Nad Łomniczką” Schronisko PTTK „Na Przełęczy Okraj” Schronisko PTTK „Odrodzenie” na Przełęczy Karkonoskiej Schronisko PTTK „Pod Łabskim Szczytem” Schronisko PTTK „Samotnia” Schronisko PTTK „Strzecha Akademicka” Schronisko PTTK „Srebrny Potok” Schronisko na Szrenicy Schronisko Górskie „Dom Śląski” Chatka Hutniczy Grzbiet
Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie	Schronisko „Na Iglicznej” Schronisko PTTK „Na Śnieżniku”
Rudawy Janowickie	Schronisko PTTK „Szwajcarka”
Pogórze Izerskie	Schronisko PTTK „Perła Zachodu”
Przedgórze Sudeckie	Dom Turysty PTTK „Pod Wieżycą” Dom Turysty PTTK na Ślęży

Schroniska nieistniejące

Góry Opawskie	Schronisko na Przedniej Kopie Schronisko „Szwedzki Szaniec”
Góry Orlickie	Schroniska na Orlicy
Góry Sowie	Schronisko „Pod Fortami” Schronisko Sowa Bacówka pod Wielką Sową
Góry Bystrzyckie	Schronisko Górskie „Szarotka”
Karkonosze	Schronisko im. Księcia Henryka Schronisko na Starej Polanie Schronisko na Śnieżce Schronisko „Nad Śnieżnymi Kotłami”
Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie	Schronisko na Przełęczy Puchaczówka „Chata Cyborga” w Bielicach
Góry Wałbrzyskie	Schronisko PTTK „Bacówka pod Trójgarbem”
Rudawy Janowickie	Schronisko „Czartak” Schronisko PTTK na Przełęczy Kowarskiej
Góry Izerskie	Schronisko Turystyczne „Chatka Robaczka” Schronisko na Rozdrożu Izerskim
Góry Kaczawskie	Schronisko Różanka
Wzgórza Włodzickie	Schronisko na Górze Świętej Anny