Pentti Linkola

Kaarlo Pentti Linkola

Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1932 Helsinki
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 2020 Valkeakoski
Narodowość	fińska
Język	szwedzki
Dziedzina sztuki	literatura
Multimedia w Wikimedia Commons

Kaarlo Pentti Linkola (ur. 7 grudnia 1932 w Helsinkach, zm. 5 kwietnia 2020 w Valkeakoski)^[1][2] – fiński głęboki ekolog(inne języki), pisarz, ornitolog, przyrodnik i rybak. Laureat nagrody im. Eino Leino w 1983 r.^[1]

Życiorys

Linkola urodził się 7 grudnia 1932 roku. Dorastał w Helsinkach, a latem mieszkał w Kariniemi w Tyrväntö na farmie swojego dziadka ze strony matki, Hugo Suolahti. Jego ojciec, Kaarlo Linkola, był botanikiem, fitogeografem i rektorem Uniwersytetu Helsińskiego, a jego dziadek Hugo pracował jako kanclerz tego samego uniwersytetu^[3]. Przyrodni brat Linkoli, Anssi, zginął podczas wojny kontynuacyjnej ze Związkiem Radzieckim w 1941 r., w wieku 20 lat.^[4] Pół roku po śmierci Anssiego, Kaarlo zmarł na raka prostaty^[5]. Hugo zmarł w 1944 r. na atak serca. Linkola miał starszą siostrę, Airę, i młodszego brata, Marttiego^[4].

Po ukończeniu Helsingin Suomalainen Yhteiskoulu w 1950, Linkola przez pół roku studiował biologię, a następnie został pracownikiem naukowym. Mieszkał w Signilskär na Wyspach Alandzkich i prowadził obserwacje ornitologiczne^[3]. Choć był jednym z najbardziej znanych fińskich ornitologów, Linkola zrezygnował z kariery naukowej na rzecz surowego życia rybaka, ponieważ było to zgodne z jego poglądami^[6]. Zaangażował się w ruch ekologiczny "Ruch Koijärvi", który rozpoczął działalność w 1979 r., jednak jego poglądy okazały się zbyt radykalne dla głównego nurtu zielonej polityki^[7].

W 1995 Linkola założył Fińską Fundację Dziedzictwa Naturalnego (Luonnonperintösäätiö)^[8], która koncentruje się na zachowaniu nielicznych starych lasów, które pozostały w południowej Finlandii, oraz na innych działaniach związanych z ochroną przyrody. Fundacja otrzymuje darowizny od osób prywatnych i firm, a następnie kupuje obszary leśne uznane za wystarczająco wyjątkowe, aby zasłużyć na ochronę^[3]. Do 2017 roku fundacja zakupiła 62 obszary chronione o łącznej powierzchni 145 hektarów^[5]. W 101. rocznicę uzyskania niepodległości przez Finlandię Linkola został ogłoszony zwycięzcą plebiscytu przeprowadzonego przez krajowego nadawcę Yle, mającego ustalić, kto zrobił najwięcej dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Finlandii^[9].

Linkola był żonaty w latach 1961–1975, miał dwoje dzieci^[2]. Zmarł we śnie w swoim domu w Sääksmäki 5 kwietnia 2020 r.^[1][10]

Poglądy

Poglądy Linkoli określano niekiedy jako „ekofaszystowskie”^[11]. Uważał demokrację za błąd i skłaniał się ku dyktaturze^[12], sądził, że tylko radykalne zmiany mogą zapobiec ekologicznej zapaści^[6]. Twierdził, że populacje ludzkie na świecie, niezależnie od stopnia rozwoju, nie zasługują na przetrwanie kosztem biosfery jako całości^[13]. W maju 1994 roku Linkola znalazł się na pierwszej stronie The Wall Street Journal Europe^[14]. Powiedział, że jest za radykalnym zmniejszeniem światowej populacji i był cytowany za wypowiedź na temat przyszłej wojny światowej: „Gdyby istniał przycisk, który mógłbym nacisnąć, poświęciłbym się bez wahania, jeśli oznaczałoby to śmierć milionów ludzi”^[15].

W swoich pismach Linkola opisuje w emocjonalnych szczegółach degradację środowiska, której był świadkiem. Toisinajattelijan päiväkirjasta z 1979 r. zadedykował niemieckim skrajnie lewicowym bojówkarzom: Andreasowi Baaderowi i Ulrike Meinhof, stwierdzając, że „to oni są drogowskazami, a nie Jezus z Nazaretu czy Albert Schweitzer”^[6]. Popierał akty terroryzmu, takie jak zamachy bombowe na pociągi w Madrycie w 2004 r., ponieważ postrzegał je jako zamęt dla społeczeństwa, które jest odpowiedzialne za degradację Ziemi. Zapytany w 2007 roku, dlaczego sam nie został terrorystą, Linkola odpowiedział, że brakuje mu zdolności i odwagi^[16].

Linkola z zadowoleniem obserwował wzrost popularności szwedzkiej aktywistki Grety Thunberg. W wywiadzie stwierdził: „Bardzo uważnie śledzę to, co się o niej mówi. W końcu to nawet świetna dziewczyna na swój trochę szalony sposób. Zobaczymy, jak długo będzie mogła jeszcze walczyć”^[17].

Odbiór

W książce "Environmental Change and Foreign Policy: Theory and Practice, Mika Merviö, profesor stosunków międzynarodowych na Kibi International University, stwierdził, że podczas gdy większość fińskich ekologów dystansuje się od Linkoli, ci, którzy troszczą się o środowisko, chętnie czytają jego pisma. Merviö powiedział, że Linkola reprezentuje "bardzo fińską i mroczną wersję 'niewygodnej prawdy'"^[6].

Po śmierci Linkoli, urzędujący minister spraw zagranicznych Pekka Haavisto oraz minister środowiska i zmian klimatycznych Krista Mikkonen, oboje przynależący do Ligi Zielonych, złożyli kondolencje i pochwalili znaczące wysiłki Linkoli na rzecz ochrony przyrody. Haavisto powiedział, że Linkola wpłynął na pokolenia ekologów, i chociaż Linkola nie bronił praw człowieka, to nigdy nie było różnicy zdań na temat ochrony przyrody^[2].

Przypisy