Pasmo Mędralowej

Pasmo Mędralowej widziane z przełęczy Przysłopy, w tle masyw Babiej Góry

Pasmo Mędralowej lub Grupa Mędralowej – pasmo górskie położone w Beskidach Zachodnich na pograniczu polsko-słowackim, pomiędzy masywami Pilska i Babiej Góry, którego najwyższym szczytem jest Mędralowa (1169 m)[1]. W szeroko rozpowszechnionym podziale fizycznogeograficznym Polski autorstwa Jerzego Kondrackiego, w poprzek pasma (przez przełęcz Głuchaczki) przebiega granica między Beskidem Żywieckim i Makowskim[2]. Sporo publikacji, w tym przewodniki turystyczno-krajoznawcze[1], mapy turystyczne[3], jak i niektóre monografie geograficzne[4], przyporządkowuje jednak Pasmo Mędralowej w całości do Beskidu Żywieckiego.

Topografia

Pasmo obejmuje grzbiet górski na granicy polsko-słowackiej wraz z jego krótkimi odnogami, biegnący krętą linią od przełęczy Glinne (809 m) na styku z masywem Pilska, po Przełęcz Jałowiecką Północną (998 m), gdzie rozpoczyna się masyw Babiej Góry. Ważniejsze punkty tego grzbietu to: Student (935 m) – Beskid Krzyżowski (923 m) – Przełęcz Półgórska (809 m) – Jaworzyna (1047 m) – przełęcz Głuchaczki (830 m) – Mędralowa (1169 m). Z węzła Mędralowej odbija ważna odnoga, która przez Magurkę (1114 m) i przełęcz Klekociny (864 m) przechodzi w Pasmo Jałowieckie. Granice tak określonego pasma wyznaczają doliny rzek i potoków: Półgórzanki, Czatożanki oraz Koszarawy i jej dopływów – Bystrej i Glinnej[1].

Według regionalizacji Jerzego Kondrackiego fragment grzbietowy od przełęczy Glinne, z kulminacją Jaworzyny, do Głuchaczek stanowi część Grupy Pilska w Beskidzie Żywieckim, natomiast odcinek od Głuchaczek, z Mędralową, do przełęczy Klekociny jest już częścią Pasma Jałowieckiego (zwanego też Przedbabiogórskim) w Beskidzie Makowskim. Geograf ten nie wyróżnia więc Pasma Mędralowej jako odrębnego obiektu fizjograficznego, lecz włącza jego fragmenty do sąsiednich pasm i grup górskich[2]. Wieloautorski podział fizycznogeograficzny Polski z 2018 roku wymienia Pasmo Mędralowej jako integralny człon w ramach Beskidu Żywiecko-Orawskiego[5].

Opis pasma

Obecnie stoki w większości są zalesione. Dawniej jednak były znacznie bardziej bezleśne, pokryte dużymi halami pasterskimi z licznymi szałasami. Ostały się jeszcze: Hala Mędralowa, Hala Kamińskiego i liczne polany, już nieużytkowane i stopniowo zarastające lasem, stanowiące jednak dobre punkty widokowe. Na przełęczy Głuchaczki występują znamiona zjawiska kaptażu. Istnieje gęsta sieć szlaków turystycznych, a ważniejsze miejscowości u podnóży pasma to: Korbielów, Koszarawa, Zawoja, Orawska Półgóra. W Barankowej (przysiółek Zawoi) można jeszcze zobaczyć tradycyjny wypas owiec[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d StanisławS. Figiel StanisławS. i inni, Beskid Żywiecki. Przewodnik, wyd. 2, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 15–26, 211–222 .
  2. ↑ a b JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 318–319, 327–328, 330–333 .
  3. ↑ Beskid Żywiecki. Mapa turystyczna (1:50.000), wyd. 12, Kraków: Wydawnictwo „Compass”, 2018 .
  4. ↑ TadeuszT. Ziętara TadeuszT., Krajobraz Ziemi Żywieckiej, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1986, s. 16–17, 21–23 .
  5. ↑ JarosławJ. Balon JarosławJ., MiłoszM. Jodłowski MiłoszM., PawełP. Krąż PawełP., Beskidy Zachodnie (513.4–5), [w:] AndrzejA. Richling i inni red., Regionalna geografia fizyczna Polski, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 481–496 .