Nolana

Nolana paradoxa

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

nolana

Nazwa systematyczna

Nolana Linnaeus f.
Decas Prima Pl. Rar. Horti. Upsal. t. 2. 4 Jul 1762^[3]

Typ nomenklatoryczny

N. prostrata Linnaeus f.^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Nolana^[4]^[5], łęgotka^[6] (Nolana L.) – rodzaj roślin należący do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Obejmuje 70 gatunków^[7]. Występują one w Ameryce Południowej na wybrzeżach Oceanu Spokojnego^[6], od Wysp Galapagos poprzez wybrzeża Peru do Chile^[8]^[7]. Rośliny te rosną na terenach skalistych oraz na piaskach na wybrzeżu^[8].

Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, zwłaszcza nolana błękitna (N. paradoxa) o pędach płożących i przewisających uprawiana w pojemnikach^[8].

Morfologia

Pokrój: Rośliny jednoroczne, byliny i półkrzewy, osiągające zwykle tylko do 25 cm wysokości, za to rozrastające się wszerz^[8].
Liście: Skrętoległe, często gruboszowate, czasem sztywno owłosione lub wrzosowate^[8].
Kwiaty: Wyrastają pojedynczo lub w grupach w kątach liści. Działki kielicha w liczbie 5 zrośnięte w rurkę. Płatki korony w liczbie 5 zrośnięte na kształt dzwonka o średnicy 2–4 cm. Barwy niebieskiej lub purpurowej, z żółtą lub białą gardzielą. Pręcików jest 5, przy czym 3 są dłuższe od pozostałych. Zalążnia górna, pięciokomorowa, z pojedynczymi lub licznymi zalążkami. Słupek jeden, wyrastający z nasady zalążni, zwieńczony główkowatym znamieniem^[8].
Owoce: Rozłupnia^[6] (wyjątek wśród psiankowatych).

Systematyka

Rodzaj z podrodziny Solanoideae z rodziny psiankowatych (Solanaceae)^[9]. Ze względu na specyficzną budowę słupkowia, zalążni i w konsekwencji owoców – rodzaj wyodrębniany był w rodzinę łęgotkowatych Nolanaceae^[6]^[8]. Badania molekularne wykazały jednak, że jest zagnieżdżony w psiankowatych^[8].

Wykaz gatunków^[7]

Nolana acuminata (Miers) Dunal
Nolana adansonii (Schult.) I.M.Johnst.
Nolana aenigma M.O.Dillon, S.Leiva & Quip.
Nolana albescens (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana aplocaryoides (Gaudich.) I.M.Johnst.
Nolana arenicola I.M.Johnst.
Nolana arequipensis M.O.Dillon & Quip.
Nolana baccata (Lindl.) Dunal
Nolana balsamiflua (Gaudich.) Mesa
Nolana bombonensis Quip. & M.O.Dillon
Nolana callae Quip. & M.O.Dillon
Nolana carnosa (Lindl.) Miers ex Dunal
Nolana chancoana M.O.Dillon & Quip.
Nolana chapiensis M.O.Dillon & Quip.
Nolana clivicola (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana coelestis (Lindl.) Miers ex Dunal
Nolana confinis (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana crassulifolia Kunze ex Walp.
Nolana deflexa (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana dianae M.O.Dillon
Nolana divaricata (Lindl.) I.M.Johnst.
Nolana elegans (Phil.) Reiche
Nolana filifolia (Hook. & Arn.) I.M.Johnst.
Nolana flaccida (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana foliosa (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana galapagensis (Christoph.) I.M.Johnst.
Nolana gayana (Gaudich.) I.M.Johnst.
Nolana glauca (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana gracillima (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana humifusa (Gouan) I.M.Johnst.
Nolana incana (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana inconspicua (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana inflata Ruiz & Pav.
Nolana intonsa I.M.Johnst.
Nolana jaffuelii I.M.Johnst.
Nolana lachimbensis M.O.Dillon & Luebert
Nolana latipes I.M.Johnst.
Nolana laxa (Miers) I.M.Johnst.
Nolana leptophylla (Miers) I.M.Johnst.
Nolana lezamae M.O.Dillon, S.Leiva & Quip.
Nolana linearifolia Phil.
Nolana lycioides I.M.Johnst.
Nolana mariarosae Ferreyra
Nolana mollis (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana onoana M.O.Dillon & M.Nakaz.
Nolana paradoxa Lindl. – nolana błękitna
Nolana parviflora (Phil.) Phil.
Nolana patachensis J.Hepp & M.O.Dillon
Nolana peruviana (Gaudich.) I.M.Johnst.
Nolana philippiana M.O.Dillon & Luebert
Nolana platyphylla (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana polymorpha Gaudich.
Nolana pterocarpa Phil. ex Wettst.
Nolana quicachaensis Quip. & M.O.Dillon
Nolana ramosissima I.M.Johnst.
Nolana reichei M.O.Dillon & Arancio
Nolana rhombifolia Martic. & Quezada
Nolana rostrata (Lindl.) Miers ex Dunal
Nolana rupicola Gaudich.
Nolana salsoloides (Lindl.) I.M.Johnst.
Nolana scaposa Ferreyra
Nolana sedifolia Poepp.
Nolana sessiliflora Phil.
Nolana sphaerophylla (Phil.) Mesa ex M.O.Dillon
Nolana stenophylla I.M.Johnst.
Nolana tarapacana (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana tocopillensis (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
Nolana tricotiflora Quip. & M.O.Dillon
Nolana villosa (Phil.) I.M.Johnst.
Nolana werdermannii I.M.Johnst.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).
↑ ^a ^b Collomia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 120, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 130. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b ^c ^d Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", 2003, s. 477. ISBN 83-214-1305-6.
↑ ^a ^b ^c Nolana L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-22].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 226. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Genus: Nolana L. f.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].