Mniejsze szkoły sokratyczne

Mniejsze szkoły sokratyczne – szkoły filozofii greckiej założone przez uczniów Sokratesa (tzw. sokratyków mniejszych). Nazwa ta ma je odróżnić platonizmu i jego kontynuacji w postaci arystotelizmu, również czerpiących z nauk Sokratesa, lecz którym przypisuje się większe znaczenie. Sokratycy mniejsi zajmowali się głównie zagadnieniami etycznymi i logicznymi.

Szkoła cyników

  • Greccy cynicy
    Antystenes (założyciel szkoły cynickiej) (V-IV w p.n.e.)
    Diogenes z Synopy (412 r. p.n.e. – 323 r. p.n.e.) (radykalista)
    Onezikritos z Astypalai (IV w p.n.e.) (historyk, który podziwiał idee cynickie, bez praktyki)
    Filiskos z Eginy (IV w p.n.e.) (uchodzi za autora tragedii przypisywanych Diogenesowi)
    Menander Cynik (uczeń Diogenesa)
    Hegazjasz z Synopy (uczeń Diogenesa)
    Monimos z Syrakuz (IV/III w p.n.e.) (entuzjastyczny naśladowca Diogenesa i Kratesa)
    Krates z Teb – najwybitniejszy uczeń Diogenesa
    Hipparchia z Maronei – żona Kratesa
    Metrokles z Maronei (IV/III w p.n.e.) – brat Hipparchi, szwagier Kratesa
    Trazyllos Cynik (zostało po nim tylko imię)
    Menedemos Cynik (III w p.n.e.) (uczeń Kolotesa z Lampsakos, epikurejczyka)
    Menippos z Gadary (III w p.n.e.)
    Bion z Borystenes (IV/III w p.n.e.)
    Kerkidas z Megalopolis (III w p.n.e.)
    Teles z Megary (III w p.n.e.)
    Meleagros z Gadary (II/I w p.n.e.)
  • Rzymscy cynicy (stoicyzujący i uduchowieni)
    Demetriusz Cynik (I w n.e.)
    Dion Chryzostom (I – II w n.e.) (autor 80 mów w formie diatryb)
  • Cynizm inspirujący się dawnym radykalizmem kontestującym:
    Agatobulus (I poł. IV w p.n.e.) (nauczyciel Demonaksa i Peregrinosa)
    Demonaks (I – II w n.e.)
    Peregrinos Proteus (zm. 165 n.e. przez samospalenie)
    Sostratos z Boecji (być może współczesny Demonaksowi)
    Teagens Cynik (naśladowca Peregrinosa)
    Ojnomaos z Gadary (II w n.e.)
    Maksymos z Aleksandrii (IV w n.e.) (łączył cynizm z chrześcijaństwem)
    Sallustios z Syrii (być może 430 r. n.e.) (ostatni cynik znany z imienia)

Szkoła cyrenaików

  • Wczesny cyrenaizm
    Arystyp (Starszy) z Cyreny (II poł. V – I poł. IV w p.n.e.) (prawdopodobnie założyciel szkoły)
    Arete z Cyreny (IV w p.n.e.) (córka Arystypa)
    Arystyp (Młodszy) Metrodydaktos (II poł. IV w p.n.e.) (syn Arete, wnuk założyciela szkoły)
    Antypater z Cyreny (IV w p.n.e.) (uczeń Arystypa Starszego z Cyreny)
    Epitimides (IV w p.n.e.) (uczeń Antypatera z Cyreny)
    Paraibates z Cyreny (IV/III w p.n.e.) (uczeń Epitimidesa z Cyreny)
    Arystoteles Cyrenaik (IV/III w p.n.e.) Późny cyranaicyzm
  • Późny cyrenaizm
    Hegezjasz z Cyreny (IV/III w p.n.e.) i jego zwolennicy
    Annikeris z Cyreny (prawd. współczesny Hegezjaszowi) i jego zwolennicy
    Teodor z Cyreny (zwany Ateistą) (IV/III w p.n.e.) (uczeń Annikerisa) i jego zwolennicy

Szkoła megarejska

  • Euklides z Megary i jego uczniowie
    Euklides z Megary (V-IV w p.n.e.) – założyciel szkoły
    Dioklides z Megary (uczeń Euklidesa, znany z imienia)
    Dionizjos z Chalcedonu (jeden z nauczycieli Teodora Ateisty)
    Ichtyas (znany z imienia)
    Kleinomachos z Turioj (znany z imienia)
  • Eubulides z Miletu i jego uczniowie
    Eubulides z Miletu (IV w p.n.e.) – jeden z głównych przedstawicieli szkoły
    Eufantos z Olintu (historyk, autor tragedii, nauczyciel Antigonosa Gonatasa)
    Mamnon (?)
    Aleksinos z Elidy (IV/III w p.n.e.) (polemizował z Zenonem z Kition)
  • Diodor Kronos i jego uczniowie
    Apollonios Kronos (nauczyciel Diodora Kronosa, znany z imienia)
    Diodor Kronos (IV w p.n.e.) – jeden z głównych przedstawicieli szkoły
    Filon Dialektyk (prawdopodobnie bezpośredni uczeń Diodora)
    Pantoides Dialektyk (napisał dzieło O amfibologiach, z którym polemizował Chryzyp)
    Córki Diodora: Argeia, Teognis, Artemizja, Pantakleia
  • Stilpon i jego uczniowie
    Pazikles z Teb (nauczyciel Stilpona, dla nas nieznany)
    Trazymach z Koryntu (nauczający Stilpona)
    Stilpon (IV-III w p.n.e.) – jeden z głównych przedstawicieli szkoły
    Filip Megarejczyk (uczeń Stilpona, dla nas nieznany)
    Simmias z Syrakuz (uczeń Stilpona, poślubił jego córkę)
    Alkimos Retor (uczeń Stilpona)
    Arystydes (dla nas nieznany)
    Difilos z Bosforu (dawny naśladowca Teofrasta uczeń Stilpona)
    Kleitarchos z Aleksandrii (pozyskany od cyrenaików uczeń Stilpona)
    Metrodor Teoretyk (pozyskany od Teofrasta uczeń Stilpona)
    Myrmeks (uczeń Stilpona, wcześniej mający zamiar go zabić)
    Pajonejos Dialektyk (dla nas nieznany)
    Frazidemos (dawny parypatetyk)
    Timogoras z Geli (dawny naśladowca Teofrasta uczeń Stilpona)
  • Brizon i jego uczniowie
    Brizon (V/IV w p.n.e.)
    Poliksenos (sofista, uczeń Brizona)

Szkoła elidzko-eretrejska

  • Szkoła elidzka
    Fedon z Elidy – założyciel szkoły w Elidze
    Pleistanos z Elidy (następca Fedona)
    Pazifon z Eretrii (o którym mało wiemy)
    Anchipylos z Elidy (uczeń Fedona)
    Moschos z Elidy (uczeń Fedona)
  • Szkoła eretrejska
    Menedemos z Eretrii – przeniósł szkołę do Eretrei i nią kierował
    Asklepiades z Fliuntu – przeniósł szkołę do Eretrei i nią kierował wraz z Menedemosem

Bibliografia

  • : Wortal http://www.religieifilozofie.prv.pl
Władysław Tatarkiewicz „HISTORIA FILOZOFII”, tom I – III, Warszawa, PWN, 1999.
Giovanni Reale „HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ”, tom V, Lublin, RW KUL, 2012.
Encyklopedia internetowa (szkoła filozoficzna):