Madżdal Jaba

‏مجدل يابا‎

Państwo

Mandat Palestyny

Dystrykt

Dystrykt Ramli

Wysokość

110 m n.p.m.

Populacja (1945)
• liczba ludności

1520

Data zniszczenia

12 lipca 1948

Powód zniszczenia

atak Sił Obronnych Izraela

Obecnie

Rosz ha-Ajin, Enat

Położenie na mapie Mandatu Palestyny

32°04′51″N 34°57′25″E/32,080833 34,956944

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Madżdal Jaba (arab. مجدل يابا) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Ramli w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 12 lipca 1948.

Położenie

Madżdal Jaba leżała na granicy wzgórz Samarii i nadmorską równiną Szaron. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 26 632 ha. We wsi mieszkało wówczas 1520 osób^[1].

własność gruntów	powierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie	25 066
Żydzi	596
publiczne	970
Razem	26 632

Rodzaj użytkowanych gruntów	Arabowie (hektary)	Żydzi (hektary)
uprawy cytrusów	2 443	38
uprawy nawadniane	110	0
uprawy zbóż	13 348	558
nieużytki	10 076	0
zabudowane	59	0

Historia

Pierwotnie w miejscu tym znajdowało się starożytne miasto Afek, o którym wspominają starożytne egipskie listy proskrypcyjne pochodzące z XIX wieku p.n.e. Według biblijnej tradycji miasto zostało zdobyte przez Jozuego. Miasto Afek było najbardziej wysuniętym izraelskim miastem położonym na granicy ziem filistyńskich. W pobliżu Afek doszło do dwóch bitew z Filistynami. W VII wieku p.n.e. była to obronna twierdza^[2].

Król Herod Wielki przemianował miasto na Antipatris, upamiętniając w ten sposób swojego ojca Antypatra I. Rozwojowi miasta sprzyjało korzystne położenie przy szlaku handlowym prowadzącym z Jafy do Jerozolimy. Miasto zostało zniszczone podczas wojny żydowskiej 66-73 i nie odzyskało swojej wielkości aż do II wieku. W 363 wielkie trzęsienie ziemi zniszczyło Antipatris^[2]. W następnych latach istniała tutaj niewielka miejscowość, która miała niewielkie znaczenie. W 1152 krzyżowcy wybudowali tutaj zamek obronny, który nazwali Mirabel. Zamek należał do Baldwina z Ibelinu. W lipcu 1187 wojska Saladyna zdobyły Mirabel, ale nie zniszczyły zamku. W następnych latach Saladyn wykorzystywał zamek do przeprowadzania licznych ataków przeciwko krzyżowcom. Po klęsce w bitwie pod Arsuf w 1191, Saladyn nakazał rozebranie murów obronnych zamku Mirabel. W następnych latach istniała tutaj arabska wieś Majdal Jafa, nazywana tak prawdopodobnie od pobliskiego miasta Jafa. W czerwcu 1240 wieś została przyłączona do Królestwa Jerozolimskiego^[3]. Gdy w 1266 upadła Jafa, sułtan Bajbars wystawił wojsko do ochrony zamku Mirabel. Jego rola była już jednak nie istotna, i pod koniec XIII wieku został opuszczony^[4].

Pod panowaniem islamskim wieś nazwano Madżdal Jaba. W 1596 we wsi mieszkało zaledwie osiem muzułmańskich rodzin, które płaciły podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, hodowli kóz i uli^[5]. W 1888 we wsi utworzono szkołę podstawową dla chłopców, w której w 1945 uczyło się 147 uczniów. W okresie panowania Brytyjczyków Madżdal Jaba była niewielką wsią. We wsi znajdował się jeden meczet^[1].

Decyzją rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 z 29 listopada 1947, wieś Madżdal Jaba miała znajdować się w państwie arabskim w Palestynie. Na początku I wojny izraelsko-arabskiej w dniu 30 maja 1948 siły żydowskiej organizacji paramilitarnej Irgun zajęły tę wieś^[6]. Jednak już następnego dnia zostali wyparci po ataku sił irackich. W starciu zginęło 12 członków Irgunu. Natomiast po stronie arabskiej ranny w bitwie Hasan Salama zmarł po kilku dniach^[7]. Podczas operacji „Betek” w nocy z 11 na 12 lipca wieś zajęli izraelscy żołnierze. Zmusili oni wszystkich mieszkańców do opuszczenia wioski, a domy wysadzili^[1].

Miejsce obecnie

Na gruntach należących do Madżdal Jaba powstała w 1950 roku osada Rosz ha-Ajin, a w 1952 roku kibuc Enat. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Madżdal Jaba: „Teren jest pokryty gruzem ze zniszczonych domów, i porośnięty drzewami figowymi oraz kaktusami. Na miejscu zachowała się twierdza z imponującymi grubymi murami. Składa się ona z długiego budynku centralnego, który jest połączony z kilkoma mniejszymi. Oprócz fortu jest także grobowiec al-Sadiqa”^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Welcome To Majdal Yaba. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Jerome Murphy-O’Connor: The Holy Land: An Oxford Archaeological Guide from Earliest Times to 1700. Oxford: Oxford University Press, 2008, s. 186-187. ISBN 978-0-19-923666-4. [dostęp 2011-09-07]. (ang.).
↑ Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 396. ISBN 0-88728-224-5. (ang.).
↑ Denys Pringle: Secular Buildings in the Crusader Kingdom of Jerusalem: An Archaeological Gazetteer. Cambridge: Cambridge University Press, 1997, s. 67. ISBN 0-521-46010-7. [dostęp 2011-09-07]. (ang.).
↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 137.
↑ Eye Institute wydał słup wody w Jerozolimie. [w:] Ma’ariv [on-line]. 1948-05-30. [dostęp 2011-09-12]. (hebr.).
↑ Kontratak przeciwnika w Madżdal Jaba. [w:] Ma’ariv [on-line]. 1948-05-31. [dostęp 2011-09-12]. (hebr.).

Wsie arabskie w Palestynie wyludnione w 1948 roku

Dystrykt Akki	Al-Amka Al-Bassa Al-Birwa Arab as-Samnija Chirbat Dżiddin Chirbat Iribbin Dajr al-Kasi Ad-Damun Al-Ghabisijja Ikrit Al-Kabri Kafar Inan Kuwajkat Al-Manszijja Al-Mansura Mi’ar An-Nabi Rubin An-Nahr Ar-Ruwajs As-Sumajrijja Suhmata Suruh At-Tall Tarbicha Tarszicha Umm al-Faradż Az-Zib
Dystrykt Bajsanu	Arab al-Arida Arab al-Bawati Arab as-Safa Al-Aszrafija Bajsan Al-Bira Al-Chunajzir Danna Dżabbul Farwana Al-Fatur Al-Ghazzawija Al-Hamidija Al-Hamra Jubla Kafra Kaukab al-Hawa Kumja Masil al-Dżizl Al-Mazar Al-Murassas As-Sachina As-Samirija Sirin At-Taka Tall asz-Szauk At-Tira Umm Adżra Umm Sabuna Zaba Az-Zawija
Dystrykt Beer Szewy	Audża al-Hafir Al-Chalasa Al-Dżammama Al-Imara
Dystrykt Dżaninu	Ajn al-Mansi Al-Dżaufa Ladżdżun Al-Mazar Nuris Zirin
Dystrykt Gazy	Arab Sukrir Bajt Affa Bajt Daras Bajt Dżirdża Bajt Tima Barbara Barka Al-Batani al-Gharbi Al-Batani asz-Szarki Bil’in Burajr Al-Chisas Dajr Sunajd Dimra Al-Dżaladija Al-Dżija Dżulis Al-Dżura Dżusajr Al-Faludża Hamama Hatta Hiribja Hudż Hulajkat Ibdis Irak al-Manszija Irak Suwajdan Isdud Jasur Karatija Kastina Kaufacha Kaukaba Al-Masmija al-Kabira Al-Masmija as-Sagira Al-Muharraka Nadżd Ni’ilja As-Sawafir al-Gharbija As-Sawafir asz-Szamalija As-Sawafir asz-Szarkija Simsim Summil Tall at-Turmus
Dystrykt Hajfy	Abu Szusza Abu Zurajk Ajn Ghazal Ajn Haud Arab al-Fukara Arab an-Nufajat Arab Zahrat ad-Dumajri Atlit Balad asz-Szajch Barrat Kisarja Burajka Al-Burdż Al-Butajmat Chirbat Kumbaza Chirbat Lid Chirbat as-Sarkas Chirbat Sasa Chirbat as-Sawamir Chirbat asz-Szuna Chubbajza Dalijat ar-Rauha Ad-Dumun Dżaba Al-Dżalama Al-Ghubaja al-Fauka Al-Ghubaja at-Tahta Hausza Idżzim Jadżur Kabara Al-Kafrajn Kafr Lam Kamun Kannir Al-Kasajir Kira Kisarja Al-Manara Al-Mansi Al-Mansura Al-Mazar An-Naghnaghijja Ar-Rihanija Sabbarin As-Sarafand As-Sindijana Tantura At-Tira Umm asz-Szauf Umm az-Zinat Wa’arat as-Sarris Wadi Ara
Dystrykt Hebronu	Adżdżur Bajt Dżibrin Bajt Nattif Barkusja Dajr ad-Dubban Dajr an-Nachchas Al-Dawajima Al-Kubajba Kudna Mughallis Ra’na Tall as-Safi Umm Burdż Zajta Az-Zakarija Zikrin
Dystrykt Jafy	Al-Abbasijja Abu Kabir Abu Kiszk Bajt Dadżan Bijar Adas Al-Chajrija Al-Dżammasin al-Gharbi Al-Dżammasin asz-Szarki Dżarisza Fadżdża Idżlil al-Kiblija Idżlil asz-Szamalija Jazur Kafar Ana Al-Masdżid al-Haram Al-Masudija Al-Mirr Al-Muwajlih Rantija As-Safirija Sakija Salama As-Sawalima Asz-Szajch Muwannis Wilhelma
Dystrykt Jerozolimy	En Kerem Akkur Allar Artuf Bajt Itab Bajt Mahsir Bajt Nakkuba Bajt Sul Bajt Umm al-Majs Al-Burajdż Dajr Aban Dajr Amr Dajr al-Hawa Dajr Jasin Dajr Rafat Dajr asz-Szajch Dżarasz Al-Dżura Islin Ism Allah Iszwa Al-Kabu Kalunja Kasla Al-Kastal Al-Lauz Lifta Al-Malha Nitaf Ras Abu Ammar Sara Saris Sataf Suba Sufla Szajch Badr At-Tannur Al-Umur Al-Waladża
Dystrykt Nazaretu	Indur Malul Al-Mudżajdil Saffurija
Dystrykt Ramli	Abu al-Fadul Abu Szusza Adżandżul Akir Bajt Dżiz Bajt Far Bajt Nabala Bajt Susin Bajt Szanna Al-Barrija Barfilija Baszszit Bir Ma’in Bir Salim Al-Burdż Al-Buwajra Al-Chajma Charruba Chulda Dajr Abu Salama Dajr Ajjub Dajr Muhajsin Dajr Tarif Danijal Ad-Duhajrijja Dżilja Dżimzu Al-Hadisa Idnibba Innaba Jibna Katra Kazaza Al-Kubab Al-Kubajba Kula Al-Kunajisa Al-Latrun Lidda Al-Madżar Madżdal Jaba Al-Muchajzin Al-Mansura Al-Muzajri’a An-Na’ani An-Nabi Rubin Ramla Sadżad Sajdun Salbit Sarafand al-Amar Sarafand al-Charab Szahma Szilta At-Tina At-Tira Umm Kalcha Wadi Hunajn Zakarijja Zarnuka
Dystrykt Safedu	Abil al-Kamah Al-Abisijja Akbara Ajn az-Zajtun Alma Ammuka Arab asz-Szamalina Arab az-Zubajd Bajsamun Birijja Al-Butajha Al-Buwajzijja Al-Chalisa Chan ad-Duwajr Chijam al-Walid Al-Chisas Dajszum Dallata Ad-Dawwara Ad-Dirbaszijja Ad-Dirdara Dżahula Al-Dżauna Dżubb Jusuf Fara Farradijja Fir’im Ghabbatijja Ghuraba Al-Hamra Harrawi Hunin Al-Husajnijja Jarda Kabba’a Kadas Kaddita Al-Kudajrijja Kafar Birim Kajtijja Karraza Kirad al-Bakkara Kirad al-Ghannama Lazzaza Madahil Al-Malkijja Mallaha Al-Manara Al-Mansura Mansurat al-Chajt Al-Manszijja Marus Mirun Mughar al-Chajt Al-Muftachira Al-Muntar An-Nabi Jusza An-Naima Ar-Ras al-Ahmar Sabalan Safsaf Saliha As-Salihijja As-Sammui As-Sanbarija Sa’sa Asz-Szauka at-Tahta Asz-Szuna Tajtaba Tulajl Al-Ulmanija Al-Urajfija Al-Wajzija Az-Zahirijja at-Tahta Az-Zangharija Az-Zawija Az-Zuk al-Faukani Az-Zuk at-Tahtani
Dystrykt Tyberiady	Aulam Ad-Dalhamija Chirbat al-Wara as-Sauda Ghuwajr Abu Szusza Hadasa Al-Hamma Hittin Jakuk Kafar Sabat Lubja Madhar Al-Madżdal Al-Manara Al-Mansura Al-Manszija Nasir ad-Din Nimrin An-Nukajb As-Samakija Samach As-Samra Asz-Szadżara At-Tabigha Al-Ubajdijja
Dystrykt Tulkarm	Bajjarat Hannun Al-Dżalama Chirbat al-Manszija Chirbat az-Zababida Chirbat Bajt Lid Chirbat Zalafa Fardisja Ghabat Kafar Sur Kafr Saba Kakun Al-Manszija Miska Ramal Zajta Tabsur Umm Chalid Wadi al-Hawaris Wadi Kabbani