Maat
lub
| ||||||
Maat w hieroglifach |
bogini praw porządku, harmonii i sprawiedliwości w kosmosie i społeczeństwie | |||
Bogini Maat ze strusim piórem | |||
Występowanie | mitologia egipska | ||
---|---|---|---|
Atrybuty | strusie pióro na głowie | ||
Teren kultu | |||
Rodzina | |||
Ojciec | Re | ||
Mąż | Thot | ||
|
Maat – w mitologii egipskiej bogini praw porządku, harmonii i sprawiedliwości we wszechświecie i społeczeństwie, małżonka Thota.
Przedstawiano ją w ludzkiej postaci ze strusim piórem na głowie. Jej wizerunek nosili egipscy urzędnicy sprawujący sądy. W zapisie hieroglificznym jej symbole to pióro i łokieć.
Była Harmonią Uniwersum, niezbędnym warunkiem jego istnienia, Prawdą i Sprawiedliwością, Duszą Faraona. Klęski żywiołowe lub nieszczęścia (powódź, głód, pożar) tłumaczono zakłóceniami w rządach Maat[1]. W późniejszych czasach znana jako córka Re.
„Iść drogą Maat” oznaczało poszukiwanie mądrości, a „czynić Maat” oznaczało postępowanie w sposób prawy, sprawiedliwie. Składana jej ofiara była najważniejszą z ofiar, niejako ich sumą. Zapewnienie Maat było też najważniejszą powinnością faraona, czemu służył codzienny rytuał celebrowany w świątyniach przez kapłanów w imieniu władcy.
Bogini była jedną z głównych postaci uczestniczących w Sądzie Zmarłych – Sądzie Ozyrysa. Po swego rodzaju spowiedzi, podczas której zmarły zaprzeczał popełnieniu zarzucanych mu uczynków (zob. 42 zaprzeczenia bogini Maat), następowało ważenie jego serca (lub skarabeusza sercowego), nadzorowane przez Anubisa: na jednej szali składano serce, podczas gdy na drugiej zaś leżało pióro Maat. Jeśli serce było lżejsze, zmarły zostawał ogłoszony przez Thota maaheru, czyli „mówiący prawdę”, jeśli zaś odwrotnie – zmarłego rzucano na pastwę Ammit, czyli Pożeraczki Dusz.
We współczesnej kulturze masowej
Maat jest odniesieniem dla literackiej idei pewnego porządku życia w powieści science fiction Romana Gitlarza Island of Echoes[2], gdzie codziennym życiem fikcyjnej ludności na wyspie Capribo rządzą staroegipskie idee prawdy, sprawiedliwości, równowagi i spokoju. Sama bogini w utworze nie występuje, obecny jest tylko jej symbol (białe strusie pióra).
Przypisy
Bibliografia
- MaryM. Barnett MaryM., Bogowie i mity starożytnego Egiptu, MichaelM. Dixon, DariuszD. Maliszewski (tłum.), Warszawa: Arkady, 1997, s. 36, 90, ISBN 83-213-3930-1, OCLC 749749418 .
- Ada RussoA.R. Pavan Ada RussoA.R., Tajemna wiedza Egiptu, AgnieszkaA. Michalska-Rajch (tłum.), Łódź: Ravi, 2002, s. 54-55, ISBN 83-7229-038-5, OCLC 830442435 .
- p
- d
- e
W systemie heliopolitańskim | |
---|---|
W systemie hermopolitańskim | |
W systemie memfickim | |
Pozostałe bóstwa |
|
- Britannica: topic/Maat-Egyptian-goddess, topic/maat-Egyptian-religious-concept
- Universalis: maat