Lepczyca rozesłana

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rodzina

ogórecznikowate

Rodzaj

lepczyca

Gatunek

lepczyca rozesłana

Nazwa systematyczna

Asperugo procumbens L.
Sp. pl. 1:138. 1753

Multimedia w Wikimedia Commons

Lepczyca rozesłana (Asperugo procumbens L.) – gatunek rośliny należący do monotypowego rodzaju lepczyca (Asperugo L.) z rodziny ogórecznikowatych. Występuje w kontynentalnej Europie, północnej Afryce oraz na rozległych obszarach Azji (bez części południowej, tropikalnej). Jako gatunek introdukowany obecny w Ameryce Północnej^[3]. W Polsce spotykany głównie na nizinach^[4].

Morfologia

Łodyga: Gałęzista, do 60 cm wysokości, pokryta drobnymi, skierowanymi w dół kolcami.
Liście: Podługowatoeliptyczne, tępe.
Kwiaty: Za młodu purpurowofioletowe, później niebieskie, wyrastające po kilka w kątach liści. Rurka korony i osklepki białe. Kielich po przekwitnieniu powiększony, spłaszczony, 2-klapowy, pokryty na brzegu haczykowatymi, kolczastymi ząbkami^[5].
Owoce: Rozłupnie składające się z czterech brodawkowanych rozłupek.

Łodyga
Kwiat
Owoc

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie w maju i czerwcu.

Systematyka

Pozycja systematyczna

Gatunek z monotypowego rodzaju z plemienia Asperugeae w podrodzinie Boraginoideae i rodzinie ogórecznikowatych Boraginaceae^[3]. W obrębie plemienia jest taksonem siostrzanym dla pary rodzajów Anoplocaryum i mertensja Mertensia. Klad bazalny dla tej grupy i plemienia zarazem stanowi rodzaj Memoremea. Plemię Asperugeae jest siostrzane dla plemienia Omphalodeae^[6].

Zagrożenia

W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[7] gatunek uznany za wymierający w Polsce (kategoria zagrożenia E). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię NT (bliski zagrożenia)^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).
↑ ^a ^b Asperugo L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-01].
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ JulianaJ. Chacón JulianaJ. i inni, The borage family (Boraginaceae s.str.): A revised infrafamilial classification based on new phylogenetic evidence, with emphasis on the placement of some enigmatic genera, „Taxon”, 65 (3), 2016, s. 523–546, DOI: 10.12705/653.6 .
↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.