Herb Mławy

Herb Mławy
ilustracja
Typ herbu

miejski

Herb Mławy – jeden z symboli miasta Mława w postaci herbu[1].

Wygląd i symbolika

Dawny herb Mławy

Herb przedstawia na srebrnej tarczy herbowej wizerunek zawierający dwie ceglane wieże koloru czerwonego ze stożkowymi dachami, zwieńczone czarnymi krzyżami łacińskimi. Między nimi sylwetka biskupa – świętego Wojciecha ze złotym nimbem, w szatach biskupich, w purpurowej infule i takowym ornacie ze złotym krzyżem łacńskim, w czarnym obuwiu, trzymający w lewej ręce czarny krzyż łaciński, a w prawej czarne wiosło[2][3] piórem do dołu. Podstawy wież połączone są łukiem składającym się z czterech błękitnych strug wody, symbolizujących rzekę[2][3]. Po zewnętrznych stronach wież umieszczone są litery (w słup)[2][3], odpowiednio: przy heraldycznie prawej wieży AOR i przy wieży lewej PSM (łac. Adalbertus Orator Regni Poloniae Sanctus Martyr; pol. Wojciech Orędownik Królestwa Polskiego Święty Męczennik)[2][3].

Kartusz powinien posiadać kształt profilowany, łagodnie zaokrąglony, niejako wpisujący się w koło, nawiązujący do dużej okrągłej pieczęci z dawnych lat, obwiedziony ciągłą grubą linią[1][3].

Historia

Pieczęcie miejskie pochodzące z okresu od połowy XV do końca XVI w. nie zawierały wizerunku św. Wojciecha[4]. W ich polu herbowym widniały jedynie dwie baszty[4]. W krótkim okresie od 1551 do 1566 roku w polu herbowym widniały dwie baszty na murze fortecznym z otwarta bramą[4]. Na początku XVII w. baszty połączono półkolistą wstęga rzeki[4]. Wizerunek św. Wojciecha ze swoimi atrybutami wiosłem i krzyżem pojawia się obok wież połączonych rzeką w połowie XVII wieku około roku 1641[5]. Litery wokół godła herbowego układają się w ciąg SAPOSRMM, który Marian Gumowski odczytywał jako łac. Snactus Adalbertus patronus oppidi Sacrae Regiae Maiestatis Mlaviensis; pol. Święty Wojciech patron miasta Jego Królewskiej Mości Mławy[5]. Odciski dwóch pieczęci miejskich, przechowywanych w Archiwum państwowym w Toruniu, ze względu na wiek i rozmiar utożsamiane z tymi opisywanymi przez Mariana Gumowskiego, zawierają po prawej stronie herbu skrót PSM łac. Poloniae Sanctus Martyr znany ze współczesnego herbu. Analiza różnic w napisach między pieczęciami podważa niektóre ustalenia Mariana Gumowskiego[4]. Herby z wizerunkiem św. Wojciecha widniały w pieczęciach mławskich, dużej i małej, do końca Pierwszej Rzeczypospolitej[6][7].

W okresie porozbiorowym, po roku 1795 i utracie przez Polskę niepodległości herb w dotychczasowym kształcie zniknął z pieczęci miejskich[6]. Zamiast niego używano godła państwowego w kolejności chronologicznej: Królestwa Pruskiego, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego[6].

Forma herbu z dwiema wieżami połączonymi rzeką, z postacią św. Wojciecha między wieżami powróciła w roku 1918 po odzyskaniu niepodległości[6][7]. W roku 1948, na fali polityki licyzacji życia publicznego, władze miasta podjęły decyzję o usunięciu z herbu postaci świętego Wojciecha i liter[7][6]. Ustalony wzór herbu z jedynie dwiema wieżami ceglanymi obowiązywał do roku 1982 gdy na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Mławskiej[6], na wniosek Prezesa Zarządu tego towarzystwa Ryszarda Juszkiewicza[7] przywrócono do herbu postać świętego i litery AORPSM. Wzór herbu, oparty na wiedzy heraldycznej i wielowiekowej tradycji[6] został wprowadzony uchwałą rady Miasta z dnia 15 września 1992r.[6] Obecnie obowiązujący wzór herbu został ustalony uchwałą Rady Miasta Nr XXIX / 299 / 2013 z dnia 28 maja 2013 roku[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Uchwała Nr XXIX / 299 / 2013 Rady Miasta Mława z dnia 28 maja 2013r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Mława. Biuletyn Informacji Publicznej. [dostęp 2020-10-28].
  2. ↑ a b c d TomaszT. Szypulski TomaszT., Symbole – Punkt Informacji Turystycznej w Mławie – Miejski Dom Kultury w Mławie [online] [dostęp 2018-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-01]  (pol.).
  3. ↑ a b c d e NetN. P.C. NetN., Herb Miasta Mława [online], www.mlawa.pl [dostęp 2018-03-31]  (pol.).
  4. ↑ a b c d e LeszekL. Zygner LeszekL., W sprawie początków kultu św. Wojciecha w Mławie, [w:] KazimierzK. Tański (red.), Studia i materiały do dziejów Ziemi Zawkrzeńskiej tom IV, Mława: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Mławskiej, 1999, s. 39, ISBN 83-906454-3-2 .
  5. ↑ a b MarianM. Gumowski MarianM., Herby miast województwa warszawskiego, Warszawa 1938, s. 35 .
  6. ↑ a b c d e f g h LeszekL. Zygner LeszekL., Św. Wojciech w herbie Mławy, [w:] JacekJ. Dusza (red.), Mława miasto pogranicza, Ciechanów: Drukarz S.C., 2002, s. 45, ISBN 83-905127-7-7 .
  7. ↑ a b c d KazimierzK. Tański KazimierzK., Miasta posiadające w herbie Świętego Wojciecha, [w:] KazimierzK. Tański (red.), Studia i materiały do dziejów ziemi Zawkrzeńskiej tom IV, Mława: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Mławskiej, 1999, s. 124, ISBN 83-906454-3-2 .