Ginura
 Ginura pomarańczowa | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | astrowce | ||
| Rodzina | astrowate | ||
| Podrodzina | Asteroideae | ||
| Rodzaj | ginura | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Gynura Cass. Dict. Sci. Nat. 34: 391. Apr 1825 | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Gynura aurantiaca Cass.[3] | |||
| |||
| |||
Ginura (Gynura) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Obejmuje co najmniej 54 gatunki[4]. Występują w strefie międzyzwrotnikowej Afryki, Azji i Australii[4].
Systematyka
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Angiosperm Phylogeny Website adaptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[5], z późniejszymi uzupełnieniami[6]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Gynura należy do plemienia Senecioneae, podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj Gynura Cass[7].
- Wykaz gatunków[4]
- Gynura abbreviata F.G.Davies
- Gynura albicaulis W.W.Sm.
- Gynura amplexicaulis Oliv. & Hiern
- Gynura annamensis S.Moore
- Gynura annua (F.G.Davies) Vanij. & Kadereit
- Gynura aurantiaca (Blume) DC. – ginura pomarańczowa
- Gynura barbareifolia Gagnep.
- Gynura batorensis F.G.Davies
- Gynura bicolor (Roxb. ex Willd.) DC. – ginura dwubarwna[8]
- Gynura brassii F.G.Davies
- Gynura calciphila Kerr
- Gynura campanulata C.Jeffrey
- Gynura carnosula Zoll. & Moritzi
- Gynura colaniae Merr.
- Gynura colorata F.G.Davies
- Gynura cusimbua (D.Don) S.Moore
- Gynura daviesiae Vanij. & Kadereit
- Gynura dissecta (F.G.Davies) Vanij. & Kadereit
- Gynura divaricata (L.) DC.
- Gynura drymophila (F.Muell.) F.G.Davies
- Gynura elberti J.Kost.
- Gynura elliptica Y.Yabe & Hayata ex Hayata
- Gynura formosana Kitam.
- Gynura fulva F.G.Davies
- Gynura grandifolia F.G.Davies
- Gynura hispida Thwaites
- Gynura hmopaengensis H.Koyama
- Gynura integrifolia Gagnep.
- Gynura japonica (Thunb.) Juel
- Gynura longifolia Kerr
- Gynura lycopersicifolia DC.
- Gynura malaccensis Belcher
- Gynura micheliana J.-G.Adam
- Gynura molleri Gand.
- Gynura nepalensis DC.
- Gynura nitida DC.
- Gynura papillosa Gand.
- Gynura procumbens (Lour.) Merr.
- Gynura proschii Briq.
- Gynura pseudochina (L.) DC.
- Gynura rubiginosa J.R.Drumm. ex Merr. & Rolfe
- Gynura scandens O.Hoffm.
- Gynura sechellensis Hemsl.
- Gynura siamensis Vanij. & Kadereit
- Gynura steenisii F.G.Davies
- Gynura sundaiaca F.G.Davies
- Gynura taitungensis S.S.Ying
- Gynura tambuyukonensis Vanij. & Ent
- Gynura travancorica W.W.Sm.
- Gynura truncata Kerr
- Gynura valeriana Oliv.
- Gynura vidaliana Elmer
- Gynura villosa Vanij. & Kadereit
- Gynura zeylanica Trimen
Zastosowanie
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, w Polsce jako roślinę pokojową najczęściej uprawia się ginurę pomarańczową.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
- ↑ a b c Gynura Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-30].
- ↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Gynura. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-03]. (ang.).
- ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 102.
