Dławik

Ten artykuł dotyczy elementu indukcyjnego. Zobacz też: inne znaczenia.
Dławik
Przykładowe dławiki z rdzeniami ferrytowymi
Dławik z ruchomym rdzeniem służący do regulacji prądu płynącego w obwodzie

Dławik – cewka indukcyjna zapobiegająca nagłym zmianom natężenia prądu elektrycznego lub służąca do ograniczenia prądu przemiennego bez strat mocy, jakie występowałyby gdyby elementem ograniczającym była rezystancja. Dławiki zwykle zawierają rdzenie ferromagnetyczne[1], choć mogą być też cewkami bez rdzenia (powietrznymi).

Idealny dławik nie pobiera mocy czynnej; w rzeczywistości straty mocy na dławiku wiążą się z niezerową rezystancją uzwojeń, emisją promieniowania oraz z prądami wirowymi i innymi źródłami strat w rdzeniu. W elektronice określenie dławik stosowane jest z reguły do cewek o dużej reaktancji dla wymaganego zakresu częstotliwości, może też być synonimem dowolnej cewki indukcyjnej. Zwykle dławik współpracuje z kondensatorami tworząc filtry dolnoprzepustowe.

Zastosowanie

Stosowany między innymi w:

  • obwodach wejściowych układów elektronicznych zasilanych z sieci elektroenergetycznej – jako element filtrów przeciwzakłóceniowych LC,
  • w układach zasilających i przetwornicach napięcia jako element magazynujący energię – zachowujący stały przepływ prądu przy przełączaniu pomiędzy obwodem zasilającym a zasilanym,
  • w układach zasilania świetlówek i innych lamp wyładowczych – jako statecznik.

Dławiki indukcyjne znajdują szereg zastosowań w elektrycznych układach napędowych gdzie najczęściej pracują w zespole z falownikiem. Dławiki sieciowe (komutacyjne), instalowane w obwodzie elektrycznym przed falownikiem ograniczają propagację zakłóceń i przepięć komutacyjnych w sieci[2]. Napięcie na wyjściu falownika to ciąg prostokątnych impulsów o regulowanej szerokości. Szybkość narastania napięcia w takim przebiegu jest bardzo duża i stwarza zagrożenie dla izolacji kabli i zasilanych maszyn. Ograniczenie szybkości narastania napięcia oraz kompensacja pojemności kabla to podstawowe zadania dławików silnikowych pracujących na wyjściu falownika[3][4].

Przypisy

  1. dławik elektryczny, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-01-10] .
  2. Mirosław Łukiewski. Dławiki sieciowe. „Elektrosystemy”. nr 6, 2001-06. 
  3. Mirosław Łukiewski: Dławiki silnikowe. Wiadomości Elektrotechniczne nr3 2001r.
  4. Igor Morozow, Mirosław Łukiewski. Dławiki współpracujące z energooszczędnymi przemiennikami częstotliwości – cz. I. „Napędy i Sterowanie”. nr 5, 2005-05. 

Linki zewnętrzne

  • Cewki i dławiki (obliczanie). eres.alpha.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-21)].
  • GND: 4140226-1
  • NKC: ph168741
  • Britannica: technology/choke-coil
  • Catalana: 0250680
  • DSDE: drosselspole