Cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Murowance

cerkiew Narodzenia Matki Bożej

Свята-Раства-Багародзіцкая царква

410Г000638
cerkiew parafialna
Widok ogólny
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Miejscowość	Murowanka
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny (Egzarchat Białoruski)
Eparchia	grodzieńska i wołkowyska
Wezwanie	Narodzenia Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	8/21 września
Historia Data zakończenia budowy XVI w. Data poświęcenia XVI w. Data zamknięcia po II wojnie światowej Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data zniszczenia zdewastowana po II wojnie światowej Data reaktywacji 1991 Poprzednie wyznanie prawosławne; katolickie
Dane świątyni Styl gotycki Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 4 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 3
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Murowanka, cerkiew
Położenie na mapie Białorusi Murowanka, cerkiew
53°41′51,6″N 25°00′00,0″E/53,697667 25,000000
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej^[1] (biał. Свята-Раства-Багародзіцкая царква) – prawosławna cerkiew obronna w Murowance (dawniej Małomożejkowo; rejon szczuczyński obwodu grodzieńskiego Białorusi), wzniesiona na początku XVI w. w stylu gotyckim. Obecnie świątynia parafialna w dekanacie szczuczyńskim eparchii grodzieńskiej i wołkowyskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego.

Historia

Cerkiew została zbudowana na początku XVI w. w stylu późnogotyckim, z cegły, jako budowla obronna. Po zawarciu unii kościelnej w Brześciu obiekt, z rąk prawosławnych, przeszedł we władanie nowo powstałego wówczas Kościoła unickiego. W 1817 budowla była przebudowywana. Świątynia została zamknięta w 1839, po synodzie połockim, który zlikwidował unię kościelną na ziemiach zabranych. W 1863 obiekt został ponownie przekazany parafii prawosławnej, w latach 1871–1872 miała miejsce kolejna znacząca przebudowa obiektu, w czasie której obniżono dach i podwyższono dwie zachodnie wieże cerkwi. Po I wojnie światowej świątynia została zamknięta, zaś w 1928 zrewindykowana na rzecz Kościoła katolickiego. Po II wojnie światowej obiekt został zamknięty i przez kolejne kilka dziesięcioleci stał pusty^[2].

W 1991 świątynię przekazano katolikom, jednak następnie decyzja ta została zmieniona i cerkiew trafiła do parafii prawosławnej^[2].

Architektura

Cerkiew w Murowance jest budowlą trójnawową, została zbudowana na planie prostokąta. W czterech narożnikach budowli zlokalizowane są cylindryczne wieże, całość kryje dach dwuspadowy. Ściany zewnętrzne dekorowane są płytkimi niszami, wykończonymi podwójnymi łukami. Nawy cerkwi kryją sklepienia kryształowe. Z wyposażenia budowli przetrwała jedynie osiemnastowieczna tablica upamiętniająca dawnych kolatorów świątyni – rodzinę Kostrowieckich. Inskrypcja na tablicy zapisana jest w języku łacińskim^[2].

Cerkiew w Murowance swoją konstrukcją przypomina obronne świątynie prawosławne w Synkowiczach, Supraślu (cerkiew Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy)^[3], Wilnie (sobór Przeczystej Bogurodzicy), a także położone na Mazowszu XVI-wieczne kościoły w Pawłowie, Zakroczymiu, Serocku, Cegłowie, Węgrowie i Brochowie^[4].

Przypisy