Amenmes

Rzeźba Amenmesa - głowa, kwarc, Metropolitan Museum of Art (Nowy Jork), nr kat.: 34.2.2

władca starożytnego Egiptu

Poprzednik

Merenptah

Następca

Seti II

Dane biograficzne

Dynastia

XIX dynastia

Dzieci

Siptah (?)

Multimedia w Wikimedia Commons

Amenmes lub Amenmose – faraon, władca starożytnego Egiptu z XIX dynastii^[1]. Jeden z władców Egiptu, którego genealogia jest najmniej znana.

Istnieje kilka hipotez o jego pochodzeniu. Pierwsza mówi, że był synem córki Ramzesa II, imieniem Tachat. Druga, że był synem Merenptaha i Tachat, a trzecia że był władcą Kusz z okresu panowania Merenptaha, imieniem Messuwy. Prawdopodobnie był także ojcem przyszłego faraona - Siptaha, którego matką była jedna z jego żon, imieniem Tia. Zdobył władzę dzięki kryzysowi następstwa tronu po wieloletnim panowaniu Ramzesa II i wymieraniu prawowitych następców - (Merenptah był dopiero trzynastym następcą tronu po Ramzesie II).

Panował prawdopodobnie cztery lub pięć lat. Prawowitość jego władzy nadal jest kontrowersyjna. Niektórzy egiptolodzy uważają go za prawowitego następcę Merenptaha, podczas gdy inni uważają, że był nim syn Merenptaha - Seti-Merenptah, późniejszy faraon - Seti II. Amenmes panował prawdopodobnie tylko nad Górnym Egiptem, lecz istnieją sądy mówiące, że jego władza sięgała także na Północ. Także kolejność panowania Amenmesa i Seti II jest problematyczna.

Niektórzy znawcy tematu umieszczają jego panowanie po Seti II lub jako uzurpatora w czasie panowania Seti II lub też jako koregenta Seti II (co jednak jest mało prawdopodobne).

Amenmes prawdopodobnie został pochowany w grobowcu KV10^[1] w Dolinie Królów. Jego grobowiec nigdy nie został dokończony, a prawdopodobnie w czasach Seti II został rozmyślnie uszkodzony. Usunięto ze ścian imię króla oraz znaczną część inskrypcji. W grobowcu tym znaleziono szczątki mumii trzech osób: jednego mężczyzny i dwóch kobiet. Prawdopodobnie mężczyzną tym był Amenmes, a jedną z kobiet Tachat - jego matka. Pośród zachowanych inskrypcji znaleziono jej imię, co może wskazywać, iż tam została pochowana. W grobowcu tym znaleziono również przedmioty pochodzące z grobów Seti I oraz Ramzesa VI, co jeszcze bardziej komplikuje sytuację.

Po śmierci Amenmesa, Seti II przeprowadził kampanię, mającą na celu całkowite wymazanie z pamięci uzurpatora, za jakiego ostatecznie uznawano Amenmesa, oraz jego najbliższych współpracowników.

Tytulatura

Królewski Protokół

serech lub Horusowe:

trl.: Ka-nechat-meri-Maat-sementaui (kꜢ-nḫt mri-mꜢꜤt-smn-tꜢwi)^[2]

tłum.: Byk-potężny-ukochany-przez-Prawdę
którą-ustanawia-w-Obu-Krajach^{[potrzebny przypis]}

nebti lub Należący do Obu Pań:

trl.: (wr-biꜢwt-m-ipt-swt)^[2]

Złotego Horusa:

trl.: (ꜤꜢ-ḫpš sꜤꜢ wꜢst n ms sw)^[2]

prenomen lub imię tronowe:

trl.: Men-mi-Re-Setepen-Re (mn-mi-rꜤ stp.n-rꜤ)^[2]

tłum.: Wieczny-jak-Re-Wybraniec-Re^{[potrzebny przypis]}

nomen lub imię rodowe:

trl.: Amenmessisu-Heka-Uaset (imn-msi-sw ḥḳꜢ-wꜢst)^[2]

tłum.: Zrodzony-z-Amona-Władca-Teb^{[potrzebny przypis]}

trl.: (imn-msi-sw mri-rꜤ ḥḳꜤ-wꜢst)^[2]

Przypisy

↑ ^a ^b BenB. Haring BenB., From Single Sign to Pseudo-Script: An Ancient Egyptian System of Workmen’s Identity Marks, BRILL, 3 stycznia 2018, s. 170, ISBN 978-90-04-35754-9 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Za: PeterP. Lundström PeterP., Amenmesse in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-12-23] (ang.). Tam pełna znana tytulatura władcy.

Władcy Starożytnego Egiptu

Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.)

Od okresu predynastycznego do Pierwszego Przejściowego (przed ok. 3150–2133)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Predynastyczny
(przed ok. 3150)

0	Hsekju Chaju Teje Czesz Neheb Wazner Mech Dwa Sokoły Hat-Hor Ny-Hor Pe-Hor Hedż-Hor Skorpion I Krokodyl Iry-Hor Ka Skorpion II

Wczesnodynastyczny
(ok. 3150–2686)

I	Narmer Aha Dżer Dżet Den Anedżib Semerchet Ka’a
II	Hetepsechemui Nebre Nineczer Uneg (?) Peribsen Chasechem Chasechemui

Stare Państwo
(ok. 2686–2181)

III	Sanacht Neczerierchet Sechemchet Chaba Neferka Huni
IV	Snofru Chufu Redżedef Chaefre Dżedefhor Nebka, Baka, Bakare Baure, Baefre, Bafre Menkaure Szepseskaf Dżedefptah
V	Userkaf Sahure Neferirkare Kakai Szepseskare Isi Neferefre Niuserre Ini Menkauhor Akauhor Dżedkare Izezi Unis
VI	Teti Userkare Pepi I Merenre I Antyemsaf I Pepi II Merenre Antyemsaf II Menbkare

1. Przejściowy
(ok. 2181–2133)

VII	Neferkare (młodszy) Neferkare Nebi Dżedkare Szemai Neferkare Chendu Merienhor Neferkamin Nikare Neferkare Tereru Neferkahor
VIII	Uadżkare Pepisonbe Neferkamin Anu Kakare Ibi Neferkare Neferkauhor Kapuibi Neferirkare
IX	Meribre Cheti I Neferkare Nebkaure Cheti II Setut
X	Merihathor Neferkare Uachare Cheti III Merikare Nebkaure Cheti IV

Średnie Państwo i Drugi Okres Przejściowy (ok. 2133–1567)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Średnie Państwo
(ok. 2133–1786)

XI	Mentuhotep I Intef I Intef II Intef III Mentuhotep II Mentuhotep III Mentuhotep IV
XII	Amenemhat I Senuseret I (koregent) Amenemhat II (koregent) Senuseret II (koregent) Senuseret III Amenemhat III Amenemhat IV (koregent) Neferusobek

2. Przejściowy
(ok. 1786–1567)

XIII	Wegaf Amenemhat V Sekhemre Khutawi Amenemhat VI Sehetepibre Iufeni Amenemhat VII Nebnun Semenkare Hornedjheriotef Sobekhotep I Nedjemibre Sebekhotep I Reniseneb Hor I Amenemhat VIII Amenemhat IX Sebekhotep II Chendżer Imiramesha (albo Mermesha) Antef IV (albo Intef IV) Set I Panteni Ameni Kemau Ibi Aakeni Sobekhotep III Neferhotep I Sahathor Sobekhotep IV Sobekhotep V Iaib Ai I Sobekhotep VI Ini Sankhenre Suadjetu Ined Neferhotep II Hori (albo Hor II) Sobekhotep VII Didumes Ibi Se(?)kare Senebmiu Sekhaenre Merkheperre Merikare Senweseret IV (albo Sesostris IV) Montuemsaf Neferhotep III Mentuhotep V Nerkare Wesermontu Sobekhotep VIII Ini Mentuhotep VI Senaib Sobekhotep IX Wepwawetemsaf Hor Meritaui Sebekai Khuiiker
XIV	Nehesi Khatire Nebfawre Sehebre Meridjefare Sewadjkare II Nebdjefare Wbenre (?)djefare (?)wbenre Awtibre Herwibre Nebsenre Sekheperenre Djedkherure Sankhibre Kanefertumre Sekhem(?)re Kakemetre Neferibre A(?) Kha(?)re Ankhkare Semen(?)re Djed(?)re Senefer(?)re Menibre Djed(?)re Inek(?) I(?) Ip(?) Hebi Aped Hepw Shemsu Meni(?) Wrkai (?)kare (?)kare Hepu(?) (albo (?)nre) (?)annati (albo (?)kare) Bebnem Iuf(?) Seth II Sinu Hor III Nibef Penestensepti Kherhemwetshepsut Khuihemwet
XV	Maibre Szeszi/Salitis Meruserre Jakobher Seuserence Chain Auserre Apopi Nebchepeszre Apopi Aakenenre Apopi Aasehere Chamudi
XVI	Anat-Her Weser-Anat Semqen Seket Wasa (Wadj(ed)) Qar Seneferanchre Pepi III Beb-ankh Nebmaatre Nikare II Meribre Aahetepre Aaneterre Nebwankhre Ahetepre Nebweserre Khaweserre Khaimure Yakob-baal Yakobner Yam Amu Nia(?)
XVII	Nebucheperure Antef V Sechemre Uahchau Rehotep Sobekemsaf I Sechemre Sementaui Dżehuti Mentuhotep VII Nibirau I Nibirau II Semenenre Seuserenre Sobekemsaf II Antef VI Antef VII Senachtenre Ahmose Sekenenre Tao (albo Taa) Kamose

Nowe Państwo i Trzeci Okres Przejściowy (ok. 1567–730)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Nowe Państwo
(ok. 1567–1085)

XVIII	Ahmose I Amenhotep I Totmes I Totmes II Hatszepsut Totmes III Amenhotep II Totmes IV Amenhotep III Echnaton (Amenhotep IV) Semenchkare Neferneferuaton Tutanchamon Aj Horemheb
XIX	Ramzes I Seti I Ramzes II (Wielki) Merenptah Amenmes Seti II Siptah Tauseret Jarsu?
XX	Setnacht Ramzes III Ramzes IV Ramzes V Ramzes VI Ramzes VII Ramzes VIII Ramzes IX Ramzes X Ramzes XI

3. Przejściowy
(1085–730)

XXI	Smendes I Amenemnesu Psusennes I Amenemope Osorkon Starszy Siamon Psusennes II
XXII	Szeszonk I Osorkon I Harsiese I Takelot I Osorkon II Szeszonk II Takelot II Szeszonk III Szeszonk IV Pimaj Szeszonk V
XXIII	Padibastet Iuput I Szeszonk VI Osorkon III Takelot III Rudżamon Iuput II Osorkon IV

Od Epoki Późnej do panowania rzymskiego (od 730)

Okres

Dynastia	Faraonowie

Epoka Późna
(730–305)

XXIV	Tefnacht Bakenrenef
XXV	Pianchi Szabaka Szabataka Taharka Tanutamon
XXVI	Necho I Psametych I Necho II Psametych II Apries Ahmose II Psametych III
XXVII	Kambyzes II Dariusz I Wielki Kserkses I Artakserkses I Kserkses II Sogdianos Dariusz II Artakserkses II
XXVIII	Amyrtajos
XXIX	Neferites I Achoris Psamutis Neferites II
XXX	Nektanebo I Tachos Nektanebo II
XXXI	Artakserkses III Ochos Arses Chabbasz Dariusz III