Odontopleurida

Odontopleurida
Description de cette image, également commentée ci-après
Radiaspis sp.
Dévonien moyen de la formation El Otfal (Maroc). Musée des sciences naturelles de Houston.
501–376.1 Ma
O
S
P
T
J
Pg
N
Trempealeauan du Miaolingien du Cambrien moyen au Frasnien du Dévonien supérieur.
844 collections
Classification Paleobiology Database
Règne Animalia
Embranchement Arthropoda
Classe  Trilobita

Ordre

 Odontopleurida
Whittington, 1959

Familles de rang inférieur

  • Odontopleuridae
  • Damesellidae

Odontopleurida est un ordre fossile de trilobites, arthropodes marins aujourd'hui fossiles.

Classification

L'ordre des Odontopleurida est décrit en 1959 par le paléontologue britannique Harry Whittington (1916-2010)[1].

Distribution stratigraphique

Les fossiles de cet ordre datent de la partie inférieure du Paléozoïque, du Cambrien (Série 3) à la fin du Silurien, il y a environ entre 500 et 419 Ma (millions d'années).

Description

Fossile de Dicranurus hamatus.
Dévonien inférieur de l'Oklahoma.
Staatliches Museum für Naturkunde Karlsruhe, Allemagne.
Isoprusia tafilaltana Alberti, 1976.
Trilobite du Dévonien du Maroc.
Musée Field de Chicago.

Les Odontopleurida sont des trilobites généralement pourvus d'excroissances ou d'épines comme certaines espèces de l'ordre voisin des Lichida[2],[3]. Certains spécialistes regroupent d'ailleurs les deux familles d'Odontopleurida au sein de l'ordre des Lichida.

Les Odontopleurida possèdent entre 8 et 13 segments thoraciques (10 au plus pour les Odontopleuridae et 13 au plus pour les Damesellidae. Leur pygidium est très réduit, mais porte systématiquement de longues épines. La texture de leur exosquelette est grenue ou tuberculaire. Les épines des Odontopleurida croissent soit sur les marges de l'animal soit à partir de granules ou tubercules de l'ornementation de leur exosquelette. Ces épines sont parfois très longues, égales ou supérieures à la longueur de l'animal, elles portent souvent des épines secondaires.

Les Damesellidae ne sont connus qu'au Cambrien moyen et supérieur. Ils pourraient constituer un groupe de transition entre les Lichida du Cambrien et les Odontopleuridae de l'Ordovicien et du Silurien.

Genres

L'ordre des Odontopleurida regroupe classiquement un grand nombre de genres regroupés dans deux familles, les Odontopleuridae et les Damesellidae :

Odontopleuridae

  • Acanthalomina
  • ?Acidaspidella
  • ?Acidaspides
  • Acidaspis
  • Anacaenaspis
  • Apianurus
  • Archaeopleura
  • Boedaspis
  • Borkopleura
  • Brutonaspis
  • Calipernurus
  • Ceratocara
  • Ceratocephala
  • Ceratocephalinus
  • Ceratonurus
  • Chlustinia
  • Dalaspis
  • Diacanthaspis
  • Dicranurus
  • Dudleyaspis
  • Edgecombeaspis
  • Eoleonaspis
  • Exallaspis
  • Gaotania
  • Globulaspis
  • Hispaniaspis
  • Isoprusia
  • Ivanopleura
  • Kettneraspis
  • Koneprusia
  • Laethoprusia
  • Leonaspis
  • Meadowtownella
  • Miraspis
  • Ningnanaspis
  • Odontopleura
  • Orphanaspis
  • Periallaspis
  • Primaspis
  • Proceratocephala
  • Radiaspis
  • Rinconaspis
  • Selenopeltis
  • Selenopeltoides
  • Sinespinaspis
  • Stelckaspis
  • Taemasaspis
  • Uriarra
  • Whittingtonia

Damesellidae

  • ?Adelogonus
  • Bergeronites
  • Blackwelderia
  • Blackwelderioides
  • Chiawangella
  • Cyrtoprora
  • Damesella
  • Damesops
  • Dipentaspis
  • Dipyrgotes
  • Neodrepanura
  • Duamsannella
  • Fengduia
  • Guancenshania
  • ?Hercantyx
  • Histiomona
  • Jiawangaspis
  • Karslanus [4]
  • Liuheaspis
  • Metashantungia
  • Neodamesella
  • Palaeadotes,
  • Paradamesella
  • Parashantungia
  • Pingquania
  • Pionaspis
  • Protaitzehoia
  • Pseudoblackwelderia
  • Shantungia
  • Stephanocare
  • Taihangshania
  • Taitzehoia
  • Teinistion
  • Xintaia
  • Yanshanopyge

Liens externes

Sur les autres projets Wikimedia :

  • Odontopleurida, sur Wikimedia Commons
  • Odontopleurida, sur Wikispecies
  • Ressources relatives au vivantVoir et modifier les données sur Wikidata :
    • Paleobiology Database
    • Global Biodiversity Information Facility
    • Interim Register of Marine and Nonmarine Genera
  • Notice dans un dictionnaire ou une encyclopédie généralisteVoir et modifier les données sur Wikidata :
    • Store norske leksikon

Notes et références

Références taxonomiques

  • (en) Référence Paleobiology Database : †order Odontopleurida Whittington 1959 (trilobite) (consulté le )

Références

  1. (en) Référence Paleobiology Database : †order Odontopleurida Whittington 1959 (trilobite) (consulté le ).
  2. (en) S. M. Gon III, « Order Odontopleurida », (consulté le )
  3. (en) H. B. Whittington, « Lichidae (Trilobita): morphology and classification », Journal of Paleontology, vol. 76, no 2,‎ , p. 306–320 (DOI 10.1666/0022-3360(2002)076<0306:LTMAC>2.0.CO;2, JSTOR 1307144)
  4. (en) Hüseyin Özdikmen, « Nomenclatural changes for twenty trilobites genera », Munis Entomology and Zoology, vol. 4, no 1,‎ , p. 155–171 (lire en ligne [PDF])
v · m
† Familles de trilobites par ordres †
Agnostida
  • Agnostidae
  • Ammagnostidae
  • Calodiscidae
  • Clavagnostidae
  • Condylopygidae
  • Diplagnostidae
  • Eodiscidae
  • Geragnostidae
  • Glyptagnostidae
  • Hebediscidae
  • Metagnostidae
  • Peronopsidae
  • Phalacromidae
  • Ptychagnostidae
  • Sphaeragnostidae
  • Spinagnostidae
  • Tsunyidiscidae
  • Weymouthiidae
  • Yukoniidae
Asaphida
  • Andrarinidae
  • Anomocarellidae
  • Anomocaridae
  • Aphelaspididae
  • Parabolinoididae
  • Pterocephaliidae
  • Asaphidae
  • Ceratopygidae
  • Cyclopygidae
  • Nileidae
  • Taihungshaniidae
  • Dikelocephalidae
  • Dikelokephalinidae
  • Eurekiidae
  • Ptychaspididae
  • Saukiidae
  • Auritamidae
  • Bohemillidae
  • Hungaiidae
  • Idahoiidae
  • Remopleurididae
  • Monkaspididae
  • Rhyssometopidae
Corynexochida
  • Amgaspididae
  • Corynexochidae
  • Dinesidae
  • Dokimocephalidae
  • Dolichometopidae
  • Dorypygidae
  • Edelsteinaspididae
  • Jakutidae
  • Oryctocephalidae
  • Zacanthoididae
  • Hemibarrandiidae
  • Illaenidae
  • Panderiidae
  • Styginidae
  • Tsinaniidae
  • Cheilocephalidae
  • Illaenuridae
  • Kaolishaniidae
  • Leiostegiidae
  • Missisquoiidae
  • Ordosiidae
  • Pagodiidae
  • Shirakiellidae
Harpetida
  • Entomaspididae
  • Harpetidae
  • Harpididae
Lichida
  • Lichidae
  • Lichakephalidae
Nectaspida
Odontopleurida
  • Odontopleuridae
  • Damesellidae
Phacopida
Proetida
  • Aulacopleuridae
  • Brachymetopidae
  • Rorringtoniidae
  • Bathyuridae
  • Dimeropygidae
  • Holotrachelidae
  • Hystricuridae
  • Raymondinidae
  • Telephinidae
  • Toernquistiidae
  • Proetidae
  • Phillipsiidae
  • Tropidocoryphidae
Ptychopariida
  • Ellipsocephaloididae
  • Olenidae
  • Agraulidae
  • Aldonaiidae
  • Bigotinidae
  • Chengkouiidae
  • Ellipsocephalidae
  • Estaingiidae
  • Palaeolenidae
  • Yunnanocephalidae
  • Acrocephalitidae
  • Alokistocaridae
  • Antagmidae
  • Asaphiscidae
  • Atopidae
  • Bolaspididae
  • Cedariidae
  • Changshaniidae
  • Conocoryphidae
  • Conokephalinidae
  • Crepicephalidae
  • Diceratocephalidae
  • Elviniidae
  • Eulomidae
  • Holocephalinidae
  • Ignotogregatidae
  • Inouyiidae
  • Isocolidae
  • Kingstoniidae
  • Liostracinidae
  • Llanoaspididae
  • Lonchocephalidae
  • Lorenzellidae
  • Mapaniidae
  • Marjumiidae
  • Menomoniidae
  • Nepeidae
  • Norwoodiidae
  • Papyriaspididae
  • Phylacteridae
  • Proasaphiscidae
  • Ptychopariidae
  • Shumardiidae
  • Solenopleuridae
  • Tricrepicephalidae
  • Utiidae
  • Wuaniidae
  • Avoninidae
  • Catillicephalidae
  • Ityophoridae
  • Plethopeltidae
Redlichiida
  • Abadiellidae
  • Archaeaspididae
  • Centropleuridae
  • Chengkouaspidae
  • Dolerolenidae
  • Emuellidae
  • Fallotaspididae
  • Gigantopygidae
  • Holmiidae
  • Judomiidae
  • Kueichowiidae
  • Mayiellidae
  • Menneraspididae
  • Metadoxididae
  • Neltneriidae
  • Nevadiidae
  • Olenellidae
  • Paradoxididae
  • Redlichiidae
  • Redlichinidae
  • Saukiandidae
  • Xystriduridae
  • Yinitidae
Familles fossiles du Portail:Paléontologie :
  • Amph
  • Arac
  • Aves
  • Cono
  • Crus
  • DinO
  • DinS
  • Ento
  • Eury
  • Mamm
  • Plés
  • Ptér
  • Rept
  • Tril
  • icône décorative Portail de la paléontologie