Jose Maria Usanditzaga

Jose Maria Usanditzaga
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Donostia, 1887ko martxoaren 31
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Donostia, 1915eko urriaren 5a (28 urte)
Hobiratze lekua	Polloeko hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: tuberkulosia
Familia
Anai-arrebak	ikusi Ramon Usanditzaga
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Schola Cantorum
Hizkuntzak	euskara gaztelania
Irakaslea(k)	Vincent d'Indy Beltran Pagola
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea eta piano-jotzailea
Mugimendua	Euskal Pizkundea
Genero artistikoa	opera zarzuela
Musika instrumentua	pianoa

Jose Maria Usanditzaga Soraluze^[1] (Donostia, Gipuzkoa, 1887ko martxoaren 31 - ib., 1915eko urriaren 5a) musikagile, konpositorea eta piano-jotzailea izan zen. Zarzuela eta opera generoak ere landu zituen.^[2]

Biografia

Jaioterrian egin zituen ikasketak Cendoya eta B. Pagolarekin.^[3] Parisa joan zen bizitzera eta lan egitera, 14 urterekin. Bertoko Schola Cantorumen konposizio ikasketak egin zituen V. D’Indyrekin eta piano ikasketak Gabriel Grovlezekin.^[4] 1906. urtean Donostiara itzuli zen eta bandarako lanak idatzi eta aurkeztu zituen. 1911. urtean euskaraz idatzitako "Mendi-Mendiyan" opera aurkeztu zuen berebiziko arrakastaz. 1914. urtean Las Golondrinas aurkeztu zuen, arrakasta handiz, Madrilen; hasieran zarzuela gisa aurkeztu bazen ere, Ramón, bere anaiak, opera bihurtu zuen geroago.^[5] Frantses eskolaren eta Pucciniren antzerkiaren eraginak antzematen zaizkio, baina aldi berean euskal sena ere nabari zaio; hala, Guridirekin batera, euskal musika eskolaren sortzaile izan zen.^[6]

Erromantizismo garaikoa, Jesus Guridirekin batera euskal operaren aitatzat hartzen dute aditu askok. Izan ere, genero honen euskarazko lehenengo lana berak idatzi zuen, "Mendi-Mendiyan", 1911ko maiatzaren 21ean Bilbon arrakastaz estreinatutakoa, Campos Eliseos antzokian.

1915ean tuberkulosik jota hil zen.

Lanak

Orkestrarako

• Suite en La (1904).
• Dans la mer (1904).
• Obertura sinfónica sobre un tema de canto llano (1905).
• Irurak Bat (1906).
• Bidasoa (1906).
• Euskal festara (1906).

Ganbera-musika

• Cuarteto en Sol (1905).
• Fantasía para violoncello y piano (1908).

Pianorako

• Hassan y Melihah, fantasia.

Abesteko

• Mendi-Mendiyan (1910), opera.
• Umezurtza (1912), soprano, tenor, abesbatza misto eta orkestrarako.
• Las Golondrinas (1914), zarzuela.
• La llama, amaitu barik.

Ikus, gainera

• Ramon Usanditzaga
• Euskal Herriko musika klasikoa
• Euskal Pizkundea

Erreferentziak

• Datuak: Q2280662
• Multimedia: José María Usandizaga Soraluze / Q2280662