Wilaya

Plantilla:Infotaula geografia políticaWilaya
Imatge

Localització

Una wilaya (àrab: ولاية, wilāya; turc: vilayet; turc otomà: ولاية, vilayet) és una subdivisió administrativa d'alguns països musulmans, que s'acostuma a traduir com ‘província’, ‘governació’ i, en períodes històrics, ‘valiat’. La pronúncia turca de la paraula, originàriament àrab, vilayet, és el nom que tenien les províncies de l'Imperi Otomà. Anteriorment, durant el califat, la wilaya era cadascun dels estats semisobirans que en formaven part, que també es pot anomenar valiat.[1]

La paraula original àrab deriva de l'arrel w-l-y, ‘governar’. El territori de la wilaya és regit per un valí (والي, wālī) o governador, per la qual cosa el nom se sol traduir com a ‘governació’.

La wilaya és la subdivisió administrativa de primer nivell a Algèria, Mauritània, el Sudan i Tunísia, i de segon nivell a Kenya, el Marroc i Oman. Els territoris federals de Malàisia s'anomenen en malai Wilayah Persekutuan.

Del turc vilayet provenen les divisions administratives de primer nivell de l'Afganistan (velayat), el Tadjikistan (viloyat), el Turkmenistan (welayat) i l'Uzbekistan (viloyat).

Els àrabs anomenaven aquest territori nazar.

A Catalunya el darrer valiat existent fou el de Siurana a les muntanyes de Prades.

Referències

  1. Lavoix, Helene. «Understanding the Islamic State's System - Structure and Wilayat». Red Team Analysis, 04-05-2015.

Vegeu també

  • Vegeu aquesta plantilla
NUTS-1
Regions
TR1  • TR2  • TR3  • TR4  • TR5  • TR6  • TR7  • TR8  • TR9  • TRA  • TRB  • TRC
NUTS-2
Subregions
TR10  • TR21  • TR22  • TR31  • TR32  • TR33  • TR41  • TR42  • TR51  • TR52  • TR61  • TR62  • TR63  • TR71  • TR72  • TR81  • TR82  • TR83  • TR90  • TRA1  • TRA2  • TRB1  • TRB2  • TRC1  • TRC2  • TRC3
NUTS-3
Províncies
(il)
TR100  • TR211  • TR212  • TR213  • TR221  • TR222  • TR310  • TR321  • TR322  • TR323  • TR331  • TR332  • TR333  • TR334  • TR411  • TR412  • TR413  • TR421  • TR422  • TR423  • TR424  • TR425  • TR510  • TR521  • TR522  • TR611  • TR612  • TR613  • TR621  • TR622  • TR631  • TR632  • TR633  • TR711  • TR712  • TR713  • TR714  • TR715  • TR721  • TR722  • TR723  • TR811  • TR812  • TR813  • TR821  • TR822  • TR823  • TR831  • TR832  • TR833  • TR834  • TR901  • TR902  • TR903  • TR904  • TR905  • TR906  • TRA11  • TRA12  • TRA13  • TRA21  • TRA22  • TRA23  • TRA24  • TRB11  • TRB12  • TRB13  • TRB14  • TRB21  • TRB22  • TRB23  • TRB24  • TRC11  • TRC12  • TRC13  • TRC21  • TRC22  • TRC31  • TRC32  • TRC33  • TRC34
LAU-1
Districtes (ilçe)
LAU-2
Àrees
metropolitanes
Adana  • Ankara  • Antalya  • Aydın  • Balıkesir  • Bursa  • Denizli  • Diyarbakır  • Erzurum  • Eskişehir  • Esmirna  • Gaziantep  • Hatay  • Istanbul  • Kahramanmaraş  • Kayseri  • Kocaeli  • Konya  • Malatya  • Manisa  • Mardin  • Mersin  • Muğla  • Ordu  • Sakarya  • Samsun  • Şanlıurfa  • Tekirdağ  • Trebisonda  • Van
Ciutats
més poblades
Istanbul  • Ankara  • Esmirna  • Bursa  • Adana  • Gaziantep  • Antalya  • Konya  • Kayseri  • Diyarbakır  • Mersin  • Şanlıurfa  • Eskişehir  • Denizli  • Maraix  • Samsun  • Malatya  • İzmit  • Adapazarı  • Erzurum
Regions
geogràfiques
  • Vegeu aquesta plantilla
Primer nivell
  • amana (أمانة municipi)
  • baladiyya (بلدية municipi)
  • emirat (إمارة emirat)
  • iqlim (إقليم província)
  • jiha (جهة regió)
  • míntaqa (منطقة regió)
  • muhàfadha (محافظة governació)
  • wilaya (ولاية província)
  • xabiyya (شعبية ‘popularat’)
Segon i tercer nivell
  • amala (عمالة prefectura)
  • baladiyya (بلدية districte)
  • dàïra (دائرة cercle)
  • imada (عمادة sector)
  • iqlim (إقليم província)
  • liwà (لواء estendard)
  • madina (المدينة‎ districte)
  • mahal·liyya (محلية districte)
  • màrkaz (مركز districte)
  • míntaqa (منطقة regió)
  • mudiriyya (مديرية direcció)
  • muhàfadha (محافظة governació)
  • muqàtaa (مقاطعة departament)
  • mutamadiyya (معتمدية "delegació")
  • nàhiya (ناحية subdistricte)
  • pachalik (باشوية‎ "pachalik")
  • qadà (قضاء districte)
  • qism (قسم‎ districte)
  • uzla (عزلة subdistricte)
  • wilaya (ولاية província)
Nivell local
  • amana (أمانة municipi)
  • baladiyya (بلدية municipi)
  • dàïra (دائرة cercle)
  • hara (حارة districte o barri)
  • hayy (حي veïnat o barri)
  • jamaa (جماعة municipi)
  • madina (المدينة‎ districte)
  • mahal·la (محلة districte o barri)
  • majlis mahal·lí (مجلس محلي consell local)
  • majlis iqlimí (مجلس اقليمي consell regional)
  • muqàtaa (مقاطعة departament)
  • qarya (قرية poble)
  • qiyada (قيادة districte)
  • xiyakha (شياخة "subdivisió de veïnat")
Divisions històriques
  • cora (كورة cora)
  • emirat (إمارة emirat)
  • jund (جند jund)
  • juz (جزء juz)
  • liwà (لواء estendard)
  • mikhlaf (مخلاف província)
  • wilaya (ولاية província)
Les traduccions donades són aquelles més usades.
Bases d'informació